
Szwedzcy mistrzowie kryminału, zbrodnia, tajemnica, suspens.
Opracował John-Henri Holmberg
Wydawnictwo Literackie 2014
Na fali popularności skandynawskich powieści kryminalnych Wydawnictwo Literackie przygotowało zbiór opowiadań najlepszych szwedzkich autorów. Klasyka spotyka się tu ze współczesnymi gwiazdami kryminałów, tradycyjne opowiadania z groteską i żartem, największe nazwiska z takimi, których polscy czytelnicy nie zdążyli jeszcze poznać. To dowód na wszechstronność i wielowątkowość szwedzkiej literatury sensacyjnej, bo znajdziemy tu tradycyjne policyjne śledztwa, opowiadanie pisane z pozycji mordercy, psychlogiczny trhiller czy science ficton.
A nazwiska? Od najwcześniejszych mistrzów, czyli małżeństwa Sjöwall-Wahlö, przez Åke Edwardssona, Johana Theorina po Stiga Larssona. jest tu też debiut wieloletniej partnerki tego ostatniego: Ewy Gabrielsson. I zaskakujący duet Hening Mankell - Hakan Nesser, to zresztą jedno z najciekawszych opowiadań, daleko wykraczające poza przyjęty model kryminalnej historii.
No i jest Szwecja od południa po północ, poprzez Sztokholm i niewielkie wyspy. Poznajemy, albo też odkrywamy jeszcze raz, szwedzkie krajobrazy, atmosferę dalekiej prowincji, ruchliwej stolicy, smakujemy dziwne szwedzkie potrawy i przyglądamy się północnym tradycjom i zwyczajom, łącznie z najbardziej szwedzkim ze świąt, czyli dniem świętej Łucji.
Mocna jest tu reprezentacja piszących kryminały kobiet, m. in. Åsa Larsson, Anna Jansson, Katarina Wennsatm i Inger Frimansson, nestorka szwedzkiego kryminału, która w rozmowie z Radiem Kraków opowiadała m. in. o "Grupie Krwi" założonej w latach osiemdziesiątych przez szwedzkie autorki kryminałów:
"W szóstkę, sześć kobiet, założyłyśmy coś, co nazywało się "Grupa Krwi". Przez wiele lat spotykałyśmy się w domu u każdej z nas i dyskutowałyśmy. To nie były może rozmowy o książkach, ale na przykład o wydawcach, o spotkaniach autorskich, o tytułach. Wspierałyśmy się , bo nasza sytuacja nie była łatwa. Dotykała nas ostra krytyka, szczególnie ze strony mężczyzn, którzy uważali, że świat kryminału to ich specjalność. Teraz już tak nie jest. My autorzy kryminałów spotykamy się raz w roku w Sztokholmie, to najczęściej odbywa się w jakiejś restauracji, jemy, piejmy, dyskutujemy i czujemy, że tworzymy jakąś ważną wspólnotę."