"Nikt nie uciecze"

Słuchowiskiem zat. „NIKT NIE UCIECZE” Wiesław Hołdys debiutuje w radiowym teatrze. Pasjonat literatury rosyjskiej, tekstów Brunona Schulza i Bolesława Leśmiana, sięga tym razem do literatury średniowiecznej, która od lat stanowi dla niego źródło teatralnych inspiracji. Nowe słuchowisko Radia Kraków powstaje głównie na kanwie XV I XVI- wiecznych anonimowych tekstów: "Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią" oraz "Skarga umierającego". Usłyszymy także fragment utworu XVI-wiecznego anonima pt.:"Starzec ze Śmiercią".

"Nikt nie uciecze" to nowe słuchowisko Radia Kraków

Mumerus jest autorskim projektem, pochodzącego z Cieszyna Wiesława Hołdysa, jednego z najciekawszych twórców, działających w krakowskim offie. To w jednej osobie reżyser, autor scenografii i producent teatru. Artysta, którego oryginalna wyobraźnia odciska pieczęć na wszystkich działaniach sceny - od kolejnych premier, po międzynarodowe, sceniczno-muzyczne projekty edukacyjne.
- Moim celem jest poszukiwanie nowych form teatralnych, łączenie teatru z innych sztukami oraz poszukiwanie nowych przestrzeni społecznych dla istnienia teatru - deklaruje Hołdys. W styczniu 2016 roku przedstawienie w reżyserii Wiesława Hołdysa "Stół z powyłamywanymi nogami. Na stole i pod stołem" nagrodziliśmy Marką Radia Kraków. Co ciekawe, również inspirowane było literaturą średniowieczną, w tym m.in "Rozmową mistrza Polikarpa ze Śmiercią".

Komentarz reżysera: "Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią" - tak wygląda prawidłowo zapisany tytuł średniowiecznego dialogu. W tym tytule wielkość liter ma znaczenie, tak jak znaczenie miał podział na stany w ówczesnym świecie. A więc "mistrz" z małej litery, gdyż mistrzów - choć każdy indywidualnie jest bardzo ważny i zasługuje na Wielką Literę  - ale przecież jest ich dużo i w zetknięciu ze Śmiercią każdy z nich jest jedynie pyłem najmniejszej z możliwych liter.  A Śmierć to osoba, zapisana tak, jak zapisuje się imiona własne, nie masowa, codzienna śmierć, lecz Pani bądź Pan Śmierć. Która rozmawia z równie osobowym, wymienionym z imienia Polikarpem -  uosobieniem każdego, lecz trzeba zauważyć, że w poźnośredniowiecznych i renesansowych moralitetach Każdy był zapisywany z dużej litery, jak nazwa własna. Nawiasem mówiąc - "Rozmowa..." jest także moralitetem.

W pochodzącej mniej więcej z tego samego okresu "Skardze umierającego" (będącej częścią podręcznika umierania, "Ars Moriendi", bo i takie wtedy były) ostateczne rozliczenie umierającego z życiem jest ułożone w cykl czterowersowych, rymowanych zwrotek, z których każda zaczyna się na kolejną literę alfabetu. Spowiedź życia od A do Z. Z czego wynika to, że kiedy Każdy przebrnie przez alfabet, to znaczy przez życie i wreszcie nauczy się jego podstaw i zaczyna cokolwiek ze sztuki życia rozumieć - pora mu wypowiedzieć słowa zaczynające się od ostatniej litery alfabetu: "Zażyccież mi świeczkę! Ale, moi mili przyjaciele: dusza jidzie z krwawym potem, co mnie dzisiaj - to wam potem. Amen".  

Te dwa teksty stały się podstawą adaptacji słuchowiska dla Radia Kraków. Napisane są one piękną, dźwięczną i melodyjną staropolszczyzną, w której słowa - choć czasami nie rozumiemy ich znaczenia - mają wartość muzyczną, dźwiękową. W słowach "skrżyta"(zgrzyta), " uźrzał " (ujrzał), "samojedź" (ludożerca),  "nizacz" (za nic), "faści" (oszukuje), "mirziączka" (gniew), "jimienie" (posiadanie), "jidzim" (idziemy) słyszymy ostrzenie kosy o kamień, zgrzytanie zębów, jęki i płacz. A także chichot, gdyż "Rozmowa Mistrza Polikarpa" jest utworem - podobnie jak średniowieczne tańce śmierci - groteskowym. A także - paradoksalnie - dynamicznym i pełnym życia, rozpiętym pomiędzy egzystencjalnym dramatem śmierci, a - wykrzywionym  w krzywym zwierciadle satyry na ludzką kondycję - obrazem życia."        

"Nikt nie uciecze"

Scenariusz i reżyseria: Wiesław Hołdys
Muzyka: Michał Braszak
Obsada: Ewa Breguła, Anna Lenczewska, Jan Mancewicz, Marcin Popczyński, Robert Żurek
Zespół muzyczny: Alicja Margolin (theremin, fortepian), Gertruda Szymańska (instrumenty perkusyjne), Michał Braszak, (kontrabas, gitara basowa )
Realizacja radiowa: Wojciech Gruszka, Grzegorz Dąbek
Opieka redakcyjna: Justyna Nowicka

Premiera na antenie Radia Kraków 23 listopada o godz. 18.05

jn