Słuchowisko "Małe powinności. Sceny z życia kobiet" to autorski projekt poetki- Joanna Oparek nie tylko napisała, zaadaptowała tekst, ale także go wyreżyserowała i wykonała. "Małe powinności..." nie są jednak monodramem, fragmenty dramatu interpretuje także także Amelia Gawryluk.
W posłowiu do planowanego na jesień 2023 wyboru wierszy Joanny Oparek "Laboratorium", Karol Poręba i Jakub Skurtys piszą: „Wiersze Joanny Oparek mówią same za siebie. Opowiadają swoją własną historię w strofach zawiesistych i osobliwie lekkich, brutalnych i szczebiotliwych, ekstatycznych i rozerotyzowanych, czasem dwuznacznych, czasem jednoznacznych, ale zawsze dosadnych. Równocześnie poezja ta podporządkowuje sobie czytelników i czytelniczki, uwodzi i drażni, by wreszcie wydrwić nasze mieszczańskie przyzwyczajenia".
Od wydawcy: "Dyskurs, emocje, obrazy i skojarzenia, stereotypy czy miejsce okrucieństwa w porządku codzienności są tylko jednymi z wielu płaszczyzn, które interesują Joannę Oparek w Małych powinnościach będących poematem zbierającym głosy towarzyszące tragediom takim jak głośne sprawy Nataschy Kampusch i Elizabeth Fritzl. Oparek udało się nie tylko poetycko sprawnie ogarnąć trudny materiał niewoli, tortur, niewysłowionego cierpienia, a także nie oddać go w kojące objęcia banału, ale również opracować model dla tej temperatury opowieści: raz to inscenizowanej, raz to dokumentalnej, przeznaczonej do czytania performatywnego i zupełnie po cichu. Historie skrajnego uprzedmiotowienia kobiet przez mężczyzn nie stają się tu jedynie pretekstem do kolejnych części poematu. Nie ma od nich bowiem miejsca na ucieczkę inną niż analiza warunków ich możliwości. Poemat Oparek zadaje więc społecznie niewygodne pytania i poszukuje równie niewygodnych odpowiedzi".
Recenzja tomu (Nagroda Literacka Gdynia – nominacje): "Poematy Joanny Oparek, nominowanej do tegorocznej GDYNI w kategorii Poezja za zbiór „Małe powinności”, kręcą się wokół patriarchalnych koszmarów. Znamy je zarówno z codzienności, jak i z cklickbaitowych nagłówków i sensacyjnych doniesień, które wypełzają nie z darknetu, a z jak najbardziej analogowego życia codziennego.
To mocny zbiór, podczas czytania którego doświadczymy poetyckiej jazdy z krainy wolności do krainy „wręcz przeciwnie”. A tą krainą są piwnice, w których więzione są te wszystkie podmiotowości, przede wszystkim kobiece, doświadczające bardzo konkretnej przemocy. I to właśnie ta konkretna przemoc jest w tej książce nie tylko wypunktowana, ale posadzona na ławie oskarżonych.
Oparek z wątku poniżenia, upokorzenia, lęku, zbrukania, ze wszystkich tych trudnych emocji i stanów potrafi zrobić naprawdę godny temat i świetną realizację poetycką. Ta poetycka konfrontacja ze skalą zbrodni jest tutaj od strony literackiej absolutnie wyborna.
Mamy tu wiersze – przemówienia sądowe czy wręcz spektakle oskarżycielskie. Poezja Joanny Oparek to oskarżenie, jakiego od dawna w polskiej mowie nie było. Oskarżenie i patos. Patos wielkiej inwektywy. Patos, którego nie trzeba tłumaczyć, a który jest jednocześnie szalenie sprawny poetycko".
Joanna Oparek
poetka, pisarka, dramatopisarka. Opublikowała tomy poetyckie: Po kostki w niebie (Warszawa 2003), Czerwie (Poznań 2012), Berlin Porn (Poznań 2015), mocne skóry białe płótna (Mikołów 2019),, Małe powinności (Poznań 2022) i powieści: Mężczyzna z kodem kreskowym, Jesień w Nowym Jorku, Loża. Jako dramatopisarka współpracowała z Narodowym Starym Teatrem i Teatrem Nowym w Krakowie oraz z Teatrem Miejskim w Gliwicach, gdzie wyreżyserowała swoją sztukę Całe życie (2021) i obecnie reżyseruje kolejny dramat Dobra rodzina. Jest także autorką dramatów: Projekt Ameryka, Wężowisko, Obcy. Tragedia grecka, Osobliwość/Singularity. Jej wiersze są tłumaczone na język hiszpański, serbski, czeski, ukraiński i angielski. We współpracy z krakowską galerią Otwarta Pracownia tworzy cykliczne wydarzenia łączące sztuki wizualne i literaturę. Od 2021 członkini Rady Programowej Nagrody Dramaturgicznej im. Tadeusza Różewicza. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2019) oraz Miasta Krakowa (2023).
Krzysztof Filus
kompozytor, debiutował w Teatrze Polskiego Radia w 1991 roku, pracował m.in z Romaną Bobrowską. W 1993 roku słuchowisko "Guwernantki" wg scenariusza Henryka Bardijewskiego było nominowane do festiwalu Prix Italia w Rzymie. Przez wiele lat tworzył muzykę w pracowni filmu animowanego przy ASP w Krakowie. Skomponował muzykę do spektakli teatralnych, w teatrach w Krakowie, w Łodzi, w Bielsku Białej.
Współpracował z TVP, TVN, Polskim Radiem, RMF . Założył zespół Kulturka oraz studio nagrań ORANGE.
Amelia Gawryluk
teatrolożka, wokalistka, aktorka , teatroterapeutka. Studia na UJ, w latach 2020-2024 związana z teatrem Otwarta Pracownia. Brała udział w wielu spektaklach i produkcjach w Polsce i za granicą. Prowadzi teatroterapię na oddziale psychiatrycznym dla dzieci i młodzieży .
"Małe powinności. Sceny z życia kobiet"
Reżyseria, adaptacja: Joanna Oparek
Kompozycja i opracowanie muzyczne: Krzysztof Filus
Obsada:
Joanna Oparek
Amelia Gawryluk
Saksofon: Janusz Witko
Realizacja akustyczna: Wojciech Gruszka
Opieka redakcyjna: Justyna Nowicka
Premiera 1 listopada o godzinie 20.05.