Nawiązanie do tego żywiołu jest oczywiście pretekstem do poruszania różnych tematów z historii i współczesności Krakowa. Motyw przewodni stwarza okazję, żeby porozmawiać o kwestiach bardzo aktualnych, czyli o epidemii (morowym powietrzu) czy zmianach klimatycznych w kontekście historycznym. Oprócz tego posłuchamy wykładów dotyczących sfery sacrum, czyli o aniołach (ale i demonach) w sztuce krakowskiej, i sfery profanum, czyli o lotnictwie w dawnym Krakowie.
Mamy nadzieję, że morowe powietrze zelżeje u progu roku 2021 i odwiedzimy Obserwatorium Astronomiczne UJ w Lesie Wolskim, a z dziećmi i rodzinami spotkamy się na świeżym powietrzu na krakowskich Błoniach, żeby zagrać w palanta.
W dniach 5-31 stycznia 2021 wydawnictwa własne Muzeum Krakowa dostępne w kasie oddziału Rynek Podziemny będą sprzedawane z 25% rabatem.
Wykłady: wtorki o godz. 17.30
5 stycznia
dr hab. Konrad Wnęk, Przemiany klimatyczne w Krakowie na przestrzeni wieków
Jednym z ważniejszych problemów obecnych czasów jest gwałtownie zmieniający się klimat, naukowcy prognozują wystąpienie katastrofy klimatycznej i nieodwracalnych zmian dla różnych regionów i całego świata w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat. W ciągu swojego krótkiego życia człowiek obserwuje różne zmiany klimatyczne, trudno mu jednak obiektywnie ocenić zjawisko, które kształtuje się przez stulecia. Dzięki temu wykładowi będzie można się dowiedzieć, jakie mamy informacje o dawnym klimacie w Krakowie, jak on się zmieniał i czy możemy, sięgając do historii, wysnuwać prognozy na przyszłość.
Wykład on-line: https://www.facebook.com/RynekPodziemny (dostępny później do obejrzenia na Facebooku i YouTube).
12 stycznia
Kamil Janicki, Morowe powietrze – krótka historia epidemii w Krakowie
2020 rok upłynął pod znakiem epidemii i jest to ciągle jeden z najważniejszych tematów w naszym życiu. Warto jednak na chwilę oderwać się od współczesności i zobaczyć, jak często w dawnych wiekach epidemie się pojawiały, jak ludzie mierzyli się z tym problemem, jakie choroby siały zniszczenie oraz jakie piętno odciskały na współczesnych, ich historię i kulturę. Pomimo trudnej treści wykład doda ludziom również otuchy, bowiem wniosek z dawnych czasów jest taki, że każda epidemia mijała, nawet ta najgorsza spośród historycznych – dżuma w połowie XIV wieku.
Wykład on-line: https://www.facebook.com/RynekPodziemny (dostępny później do obejrzenia na Facebooku i YouTube).
19 stycznia
dr Magdalena Łanuszka Anioły i demony w krakowskich dziełach sztuki
Przy okazji tematu powietrza warto spojrzeć w niebo i zastanowić się, jak ludzie w dawnych wiekach wyobrażali sobie byty niematerialne. Kto zaludniał przestrzeń powietrzną i eter? Czy w powietrzu unosiły się tylko dobre anioły? Czy może ścierały się tam również z demonami? W głównej części wykładu dowiemy się natomiast, jak przedstawiano byty niematerialne w sztuce europejskiej i gdzie można w Krakowie spotkać dzieła sztuki związane z tą tematyką.
Wykład on-line: https://www.facebook.com/RynekPodziemny (dostępny później do obejrzenia na Facebooku i YouTube).
26 stycznia
dr inż. arch. Krzysztof Wielgus, Początki lotnictwa w Krakowie
Wykład przybliży nam nieco nowszą, aczkolwiek wielce pasjonującą historię Krakowa. Jak wyglądały pierwsze próby wzniesienia się w powietrze? Gdzie wystartował pierwszy samolot? Jak rozwijało się lotnictwo w naszym mieście. Czy możemy mówić o Krakowie jako o stolicy polskiego lotnictwa?
Wykład on-line: https://www.facebook.com/RynekPodziemny (dostępny później do obejrzenia na Facebooku i YouTube).
Spotkanie sobotnie:
23 stycznia, godz. 18.00
Obserwatorium Astronomiczne UJ, ul. Orla 171, Kraków
Obecne obserwatorium w Krakowie jest położone w Lesie Wolskim na terenie dawnego fortu austriackiego nr 38 „Skała”. Podczas wizyty uczestnicy Drążenia miasta będą mogli spojrzeć przez teleskop na wybrane obiekty widoczne na zimowym niebie, ale także wysłuchają opowieści, co można zobaczyć gołym okiem. Temat samego powietrza będzie poruszany przy okazji takich zagadnień jak atmosfera gwiazd i innych planet. Dowiemy się także, jak ziemska atmosfera wpływa na obserwacje kosmosu. W przypadku niepogody zostanie przygotowana prezentacja w środku obserwatorium.
Uwaga: w razie obostrzeń w związku z epidemią COVID-19 lub z powodu złej pogody wydarzenie zostanie przesunięte na inny sobotni termin.
Zapisy: Centrum Obsługi Zwiedzających: [email protected] (limit 20 osób).
Dojazd we własnym zakresie.
Niedziela dla dzieci:
Średniowieczny baseball, czyli palant dla początkujących
31 stycznia, godz. 14.00, Błonia (okolice Juvenii)
Miejsce zbiórki: ogród Domu Zwierzynieckiego (ul. Królowej Jadwigi 41)
Prowadzenie: Filip Rekucki-Szczurek
Dzieci razem z rodzinami zapraszamy w czasie święta oddziału Rynek Podziemny nie tylko do muzeum, ale przede wszystkim na świeże powietrze… A znajdująca się najbliżej Rynku polana to słynne Błonia zwane Wielką Łąką.
W tym miejscu opowiemy o tym, że słynny narodowy sport Amerykanów prawdopodobnie wywodzi się od palanta, którego za ocean przywieźli polscy imigranci, a historia tego sportu sięga średniowiecza. Spotkanie na Błoniach będzie okazją do porozmawiania o tym niestety zapomnianym sporcie i przede wszystkim do nauczenia się jego podstaw i rozegrania wspólnego, rodzinnego meczu.
Uwaga: w razie obostrzeń w związku z epidemią COVID-19 zostanie wyświetlona relacja na https://www.facebook.com/RynekPodziemny.
Zapisy: Centrum Obsługi Zwiedzających: [email protected] (limit 20 osób).