Pavol Rankov. "Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej)"

Tomy i tomiki
Wtorek, 2013.12.10 12:19 ( Edytowany Wtorek, 2021.06.08 16:55 )

Trzydzieści lat środkowoeuropejskiej historii opowiedziane poprzez losy czworga przyjaciół. Trzech chłopców podkochuje się w jednej dziewczynie, Słowaczce Marii. Ci chłopcy to Gabriel, Jan i Peter. Żyd, Czech i Węgier.

Pavol Rankov
„Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej)"
Przekład Tomasz Grabiński
Słowackie Klimaty

Mieszkają w Levicach, niewielkim słowackim miasteczku, są sąsiadami, kolegami ze szkoły, przyjaciółmi. Jesienią 1938 roku na miejskim basenie zakładają się o Marię i rywalizują o nią w pływackim wyścigu. Ten zakład i wyścig będzie wracał przez całe młodzieńcze, a potem dorosłe życie. Ich drogi będą się wielokrotnie rozchodzić, będą się gubić w wojennych dramatach i powojennych rozterkach. Ale co jakiś czas będą wszyscy trzej zadawać sobie pytanie, na którego z nich czeka Maria i który z nich na jej miłość zasługuje.

Mieszanina języków, religijny galimatias, kulturalny i obyczajowy tygiel, taka jest Europa Środkowa w 1938 roku, kiedy zaczyna się opowieść. Głowni bohaterowie zmieniają imiona, nazwiska, wyznania i miejsca, ale zawsze są wierni łączącej ich przyjaźni. A piękna Maria cały czas jest obecna w ich życiu.

Urzeka też język powieści, zwłaszcza w pierwszej części, kiedy kilkunastoletni chłopcy intuicyjnie porozumiewają się mieszaniną kilku języków, a czytelnik musi sięgać do przypisów, żeby zrozumieć rozmowy bohaterów. Potem w ich życiorysach pojawi się jeszcze i niemiecki i rosyjski, a poszukiwanie tożsamości u żadnego z nich nie jest łatwe i bezproblemowe.

Znakomita opowieść, niezwykła lekcja historii, wielka polityka, która determinuje życie młodych ludzi. Dramatyczne, często tragiczne losy mieszkańców tego kawałka Europy, równocześnie duża dawka ironii, groteski, absurdu, niebanalnego humoru. Pojawiają się też postaci autentyczne: Jozef Tiso, Klement Gottwald czy Iwan Koniew.

Najlepsza słowacka książka ostatnich lat, uhonorowana Europejską Nagrodą Literacką 2009 r. oraz Nagrodą Czytelników dziennika „SME”. Tłumaczona na język czeski, węgierski i chorwacki, w 2010 r. trafiła na deski Słowackiego Teatru Narodowego.

Pavol Rankov (ur. 1964) to jeden z najciekawszych współczesnych słowackich pisarzy. Na co dzień pracuje jako wykładowca na Uniwersytecie Komeńskiego w Bratysławie. Jego twórczość tłumaczona była m.in. na język angielski, niemiecki, czeski, węgierski, polski, rumuński, szwedzki, japoński, hindi i arabski. Rankov jest autorem trzech zbiorów opowiadań: "S odstupom času" ("Z perspektywy czasu", 1995); "My a oni / Oni a my" ("My i oni / Oni i my", 2001); "V tesnej blízkosti" ("W pobliżu", 2004). Ich polski wybór ukazał się w 2011 r. pod tytułem "Bratysława jest mała". W 1995 r. pisarz otrzymał prestiżową Nagrodę im. Ivana Kraski, przyznawaną debiutującym słowackim autorom.

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Pavol Rankov. "Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej)"

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Jak biegać z psem? Nie mamy pojęcia. Częściej szkodzimy i zapominamy o zwierzęciu.

Kupa roboty – Tarnów walczy z psimi odchodami na ulicach

W Krakowie rozpoczyna się 18. festiwal Mastercard Off Camera

Derby Małopolski na remis

Kontrowersje wokół Targów Myśliwskich w Krakowie. Wojewoda Klęczar: „Nie możemy wszystkiego zakazywać”

Jeden z największych browarów w Polsce świętuje 180-lecie istnienia

Autobus-reklama przed Galerią Krakowską. "Nie mamy podstaw prawnych, by go usunąć"

Puszcza znowu przegrała z Pogonią. Dramat w Niepołomicach

Żałoba narodowa po papieżu Franciszku: gest szacunku czy polityczna gra?

Po latach oczekiwań rusza budowa brakującego odcinka drogi z Brzeska do Szczurowej. Mieszkańcy: „Nie chcemy ginąć"

Trzebinia: poważne utrudnienie na A4

Kradł tablice rejestracyjne i jechał tankować na stacje. Amator "darmowego" paliwa zasiądzie na ławie oskarżonych

FILM | Rekomendacje pokazów plenerowych Mastercrad OFF Camera

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pavol Rankov. "Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej)"

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Jak biegać z psem? Nie mamy pojęcia. Częściej szkodzimy i zapominamy o zwierzęciu.

Kupa roboty – Tarnów walczy z psimi odchodami na ulicach

W Krakowie rozpoczyna się 18. festiwal Mastercard Off Camera

Derby Małopolski na remis

Kontrowersje wokół Targów Myśliwskich w Krakowie. Wojewoda Klęczar: „Nie możemy wszystkiego zakazywać”

Jeden z największych browarów w Polsce świętuje 180-lecie istnienia

Autobus-reklama przed Galerią Krakowską. "Nie mamy podstaw prawnych, by go usunąć"

Puszcza znowu przegrała z Pogonią. Dramat w Niepołomicach

Żałoba narodowa po papieżu Franciszku: gest szacunku czy polityczna gra?

Po latach oczekiwań rusza budowa brakującego odcinka drogi z Brzeska do Szczurowej. Mieszkańcy: „Nie chcemy ginąć"

Trzebinia: poważne utrudnienie na A4

Kradł tablice rejestracyjne i jechał tankować na stacje. Amator "darmowego" paliwa zasiądzie na ławie oskarżonych

FILM | Rekomendacje pokazów plenerowych Mastercrad OFF Camera

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię