Radio Kraków w Pienińskim Parku Narodowym

Pieniński Park Narodowy nie jest duży, ale wyjątkowo atrakcyjny przyrodniczo i turystycznie. Powstał w 1932 roku i jest jednym z najliczniej odwiedzanych parków narodowych w Polsce. Turyści mają do dyspozycji 35 km szlaków, a wśród nich najwiekszą atrakcję - spływ tratwami przełomem Dunajca (jego trasę można przejść także pieszo Drogą Pienińską). Na okazałych szczytach Trzech Koron i Sokolicy znajdują się platformy widokowe. Atrakcją turystyczną jest również zamek w Czorsztynie. 

Wapienne podłoże, wyjątkowo duże zróżnicowanie geomorfologiczne i mikroklimatyczne, sąsiedztwo Tatr oraz pasm słowackich  zadecydowały o bardzo dużym urozmaiceniu roślinności Pienin. W Pieninach rosną dwa endemity (gatunki nigdzie indziej na świecie nie spotykane): mniszek pieniński i pszonak pieniński. Występują tu również relikty - rośliny, które przetrwały na swoich stanowiskach z wcześniejszych okresów geologicznych i żyją w izolowanych populacjach. Możemy tu spotkać kukułkę bzową -  najwcześniej kwitnący storczyk w Polsce. Zakwita już pod koniec kwietnia, a jej kwiaty są dość duże: czerwono-purpurowe i jasnożółte. Potrzebuje otwartych terenów o niskiej murawie, takich jak suche niskoproduktywne łąki. Z uwagi na nieopłacalność użytkowania rolniczego, tego typu łąki rzadko są już obecnie koszone, a często nawet zalesiane. Utrzymanie tego typu siedlisk, nieopłacalnych z punktu widzenia rolniczego, lecz bezcennego z punktu widzenia zachowania różnorodności biologicznej stanowi jedno z podstawowych zadań Pienińskiego Parku Narodowego.

W Pieninach spotkamy również gniewosza plamistego - niejadowitego węża. Występuje on w miejscach dobrze nasłonecznionych, na piargach i murawach kserotermicznych. W górach występuje do wysokości 2200m n.p.m. Osiąga długość do 80 cm, wagę 50-60 g. Ciało barwy brązowej lub szarej, na grzbiecie posiada pasmo ciemnych plamek, czasami przypominające zygzak. Z tego powodu często mylony jest ze żmiją zygzakowatą. Żywi się jaszczurkami, czasem małymi zaskrońcami, rzadko ptakami lub ssakami. Jak wszystkie gady w Polsce jest chroniony.

Swoje gniazdo założył w Pieninach również sokół wędrowny. W latach 50. XX wieku nastąpił drastyczny spadek jego liczebności. To skutek skażenia środowiska pestycydami. Wymaga ochrony czynnej - wokół gniazda tworzy się strefę ochronną całoroczną do 200 m i okresową do 500m.  Samica jest o ok. 1/3 większa od samca. Obie płci podobnie ubarwione. Samica składa 3-4 jaja, po 32 dniach wykluwają się młode. Samiec karmi samicę i młode. Po 5-6 tygodniach młode opuszczają gniazdo. Żywi się ptakami wielkości gołębia (lub mniejszymi) chwytanymi w locie. Dożywa 20 lat. W Polsce jest chroniony.

Niektórzy uważają, że prawdziwym "królem" Pienin jest niepylak apollo. To największy motyl dzienny w Polsce, wpisany do europejskiej czerwonej księgi gatunków ginących i zagrożonych wymarciem. W 1992 roku w Pieninach znaleziono zaledwie 30 osobników!  To była ostatnia chwila, żeby podjąć zdecydowania działania ochronne. I - odniesiono sukces - na miarę europejską.  Dzięki naukowcom i pracownikom Parku populacja jest już stabilna i bezpieczna. Co roku w Pieninach lata już ok. 500 osobników niepylaka apollo.

O królu Pienin w programie "Przed hejnałem". ZOBACZ

(Ewa Szkurłat/ew)