Edytuj
share
Od Leona Chwistka po współczesnych artystów z Krakowa
W Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK wernisaż sześciu nowych wystaw.
Wystawa Artyści Krakowa. Cecylia Malik, 319. drzewo, jesion, 9.8.2010, za Kopcem Kościuszki z serii 365 drzew, 2009–2010, fotografia, courtesy C. Malik
W Muzeum MOCAK zobaczymy m.in prace międzywojennego logika i filozofa Leona Chwistka. Będą też dwie ekspozycje nawiązujące do czasów II wojny światowej: "Lagertheater" - wystawa pokazująca teatry działające w obozach koncentracyjnych i jenieckich, a także ekspozycja zatytułowana "Joachim Ringelnatz. Poezja i proza na progu nazizmu", przygotowana wraz z Centrum Sztuk Prześladowanych w niemieckim Solingen.
Ekspozycją, która niewątpliwie wzbudzi największe emocje będzie druga odsłona biennale "Artyści z Krakowa". Zobaczymy prace artystów, którzy należą do generalcji 1970–1979.
Artyści: Rafał Borcz, Rafał Bujnowski, Iwona Demko, Monika Drożyńska, Roman Dziadkiewicz, Arti Grabowski, Joanna Karpowicz, Ziemowit Kmieć, Karolina Kowalska, Przemek Krzakiewicz, Paweł Książek, Marcin Maciejowski, Cecylia Malik, Małgorzata Markiewicz, Bartek Materka, Kinga Nowak, Joanna Pawlik, Wilhelm Sasnal, Beata Stankiewicz, Witold Stelmachniewicz, Maria Wasilewska
Kuratorzy: Delfina Jałowik, Monika Kozioł
Koordynator: Martyna Sobczyk
Wernisaż: 19.10.2017
Czas trwania wystawy: 20.10.2017–1.4.2018
Miejsce: budynek A, poziom 0
Beata Stankiewicz, Pokój Zofii, 2012, olej / płótno, 140 × 100 cm, courtesy B. Stankiewicz
Kraków to miejsce sławne z inicjowania sztuki – tu otwarto pierwszą akademię sztuk pięknych (1818), pierwsze muzeum narodowe (1879) oraz pierwszy instytut historii sztuki w Polsce (1882). Miasto zawsze kojarzono z kulturą i do dzisiaj jest to główny przemysł Krakowa.
Artyści z Krakowa. Generacja 1970–1979 to druga wystawa z biennalowego cyklu, na której pokazujemy najważniejsze tendencje w sztuce współczesnej powstającej w Krakowie. Pierwsza odsłona obejmowała twórców urodzonych w latach 1980–1990. Artyści prezentowani na obecnej wystawie ukończyli akademię na przełomie XX i XXI wieku. Większość funkcjonuje w międzynarodowym obiegu sztuki. Część z nich wykłada również na uczelniach artystycznych.
Wybór prac na wystawę nie był podyktowany kluczem tematycznym ani medialnym. Jak się okazało, na ekspozycji dominują malarstwo oraz obiekty i instalacje. Obok nich pojawia się również komiks, fotografia oraz performans.
W pracach wielu artystów widoczne są inspiracje filmem, sztukami wizualnymi, literaturą, ale także kwestiami społeczno-politycznymi. Zwłaszcza artystki odnoszą się krytycznie do otaczającej rzeczywistości. Proponują wizje lepszego świata, wskazując pojawiające się obecnie w społeczeństwie problemy. Można też znaleźć prace o charakterze kontemplacyjnym i outsiderskim, przenoszące ludzkie emocje bądź stany wewnętrzne w sferę natury bądź abstrakcji.
Przemysław Jasielski, Photo Robotoid, 2016, obiekt, 200 × 120 × 120 cm, © P. Jasielski
"Nonsensowne technologie"
Artyści: Przemysław Jasielski, Rainer Prohaska
Kuratorzy: Agnieszka Sachar, Martyna Sobczyk
Wernisaż: 19.10.2017
Czas trwania wystawy: 20.10.2017–1.4.2018
Miejsce: budynek A, poziom 0
Przemysław Jasielski i Rainer Prohaska od 2015 roku realizują autorską koncepcję „nonsensownych technologii”, prezentując na wspólnych wystawach prace, które w ironiczny sposób łączą sztukę z naukami ścisłymi. W MOCAK-u pokażemy interaktywne obiekty i instalacje z lat 2009–2017. Łączy je pozorna funkcjonalność (na przykład pokazywanie czasu, wykonywanie fotografii), jednak działanie nie osiąga oczekiwanej wydajności. Intencją artystów nie jest zaproponowanie niezawodnych sprzętów przeznaczonych do masowej produkcji, lecz wskazanie ich użytkownikom możliwości kreatywnego podejścia do osiągnięć nauki i techniki.
Joachim Ringelnatz, Szachy (Schach), 1932, akwarela / papier, 33,5 × 45,5 cm, courtesy Muzeum Joachima Ringelnatza, Cuxhaven
Joachim Ringelnatz
"Poezja i sztuka na progu nazizmu"
Kuratorzy: Delfina Jałowik, Jürgen Kaumkötter
Wernisaż: 3.10.2017
Czas trwania wystawy: 4.10.2017–25.3.2018
Miejsce: budynek A, Galeria Alfa
Joachim Ringelnatz (1883–1934) należy do klasyków niemieckiej poezji. Fragmenty jego pełnych humoru i dystansu do rzeczywistości utworów funkcjonują do dzisiaj jako niezwykle aktualne i popularne aforyzmy. W Cuxhaven, mieście blisko związanym z biografią artysty, znajduje się poświęcone jego postaci muzeum. Ringelnatz był również malarzem, jego obrazy są jednak mało znane. Dopiero w 2016 roku Centrum Sztuk Prześladowanych w Solingen pokazało pierwszą retrospektywną prezentację jego malarstwa.
Wystawa w MOCAK-u jest z kolei pierwszą współczesną prezentacją twórczości tego artysty poza granicami Niemiec. Zobaczymy na niej kilkanaście oryginalnych obrazów i rysunków, faksymile prac zaginionych w czasie wojny, szeroki przegląd twórczości literackiej (pierwsze wydania książek, w tym egzemplarze z dedykacjami artysty) oraz krótki zapis filmowy pokazujący poetę recytującego swój wiersz.
Ringelnatz maluje pierwsze obrazy olejne w wieku 22 lat, w 1909 roku zaczyna recytować swoje utwory na scenie w knajpie artystycznej Simplicissimus w Monachium, rok później ukazuje się jego pierwszy tom poezji. Szczyt kariery artysty przypada na lata 20. XX wieku. W tym czasie wiele jego książek jest publikowanych w dziesiątkach tysięcy egzemplarzy, obrazy pokazywane są w wielu galeriach w Niemczech, zapraszany jest również na liczne występy sceniczno-kabaretowe. W 1933 roku, kiedy nacjonaliści dochodzą do władzy, jego twórczość, zarówno poetycka, jak i malarska, zostaje oficjalnie uznana za przejaw „sztuki wynaturzonej” („entartete Kunst”). Niedługo później artysta umiera na gruźlicę.
Leon Chwistek
"Nowe kierunki w sztuce"
Kurator: Maria Anna Potocka
Koordynator: Agnieszka Sachar
Wernisaż: 19.10.2017
Czas trwania wystawy: 20.10.2017–25.3.2018
Miejsce: budynek B, Galeria Beta
W historii sztuki polskiej Leon Chwistek zapisał się jako twórca nowych kierunków. Był filozofem i logikiem, ale równocześnie fascynował się awangardowym napięciem swoich czasów. Dysponując pełnym potencjałem intelektualno-artystycznym, czuł się zobowiązany do wpływania na kształt zachodzących przemian. Najpierw zaangażował się w ruch formistów, stając się ich intelektualnym ramieniem. Jednak formizm rozczarował Chwistka, ponieważ podporządkowanie obrazu schematycznej deformacji nie odpowiadało jego wizji świata i sztuki. Postanowił więc stworzyć własny kierunek i w ten sposób powstał strefizm.
Leon Chwistek, bez tytułu [autoportret], lata 20. – lata 30., tusz / papier, 34 × 21 cm, kolekcja prywatna
"Gry znaczeń"
Artyści: Angelika Grzegorczyk, Natalia Karczewska, Jakub Matuszczak, Paulina Piórkowska, Aleksandra Polerowicz, Karolina Wojciechowska, Wiktor Wolski
Kurator: Agnieszka Sachar
Współpraca: Jarosław Kozłowski, Natalia Brandt
Wernisaż: 19.10.2017
Czas trwania wystawy: 20.10.2017–25.3.2018
Miejsce: Galeria Re
Zespół Teatru Marionetek, Oflag VII A Murnau, courtesy Muzeum Teatralne w Warszawie
"Lagertheater"
Kuratorzy: Magdalena Kulesza, Katarzyna Wodarska-Ogidel
Koordynator: Martyna Sobczyk
Wernisaż: 19.10.2017
Czas trwania wystawy: 20.10.2017–28.1.2018
Miejsce: budynek A, poziom -1
W latach 1939–1945 w obozach koncentracyjnych i jenieckich funkcjonowały teatry. Dotychczas dużo napisano o sztuce więźniów obozów, natomiast stosunkowo niewielka część tych tekstów dotyczy twórczości performatywnej. Dzięki tej wystawie mamy po raz pierwszy okazję poznać obozowe działania teatralne. Zebrana dokumentacja ujawnia, jak trudno było – mimo radykalnych metod eksterminacji – zabić w więźniach poczucie wewnętrznej wartości, wyrażające się w akcie twórczym.
Materialnych świadectw działań teatralnych w obozach – zwłaszcza koncentracyjnych – zachowało się niewiele. Dysponujemy ubogim materiałem ilustracyjnym oraz zaledwie kilkoma obiektami. Ale właśnie wyjątkowość i fakt, że jakimś cudem przetrwały, decydują o ich doniosłości. Większość prezentowanych na wystawie archiwaliów to ikonografia pochodząca z oflagów, w których teatr był jedną z form organizujących życie społeczności. Głównym źródłem wiedzy o działalności teatrów obozowych są relacje świadków. Pozwalają one zrozumieć tamte historie i poznać biografie poszczególnych twórców. Równocześnie opisują ogromną różnorodność form tych „ukrytych” teatrów – od recytacji, poprzez dramat, teatr lalkowy, po operę i balet.
Aby tym nielicznym zachowanym świadectwom i pozyskanym nagraniom nadać odpowiednią wagę, do współpracy zaproszono wybitnego rzeźbiarza Jarosława Kozakiewicza. Stworzył on koncepcję „architektury w architekturze”, projektując konstrukcję ekspozycyjną, wewnątrz której pokazujemy uratowane artefakty i dokumentację. Z kolei na ścianach pomieszczenia muzealnego pokazane są filmy z nagraniami świadków.
jn/mat.prasowe