Czy populiści zdobędą świat?
Prof. Bartłomiej Biga: "Populizm w ekonomii to zbyt uproszczona odpowiedź na poważny problem"
"Wydaje mi się, że słowo 'populizm', także w ekonomii, coraz bardziej traci swoje znaczenie, że to się stało po prostu obelgą, którą okładamy tych, którzy są naszymi przeciwnikami politycznymi. Tak naprawdę raczej populizmem w ekonomii jest to, co jest przesadnie uproszczoną odpowiedzią na jakiś poważny problem" - ocenia w naszej rozmowie prof. Bartłomiej Biga z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Prof. Andrzej Chwalba: „Populiści chętnie sięgają po historię, ale robią to wybiórczo. A historii nie da się wygumkować”
„Niekiedy historia buduje wręcz relacje między narodami, jak w przypadku Polaków i Żydów. Ale bywa też stałym punktem odniesienia jak w stosunkach polsko-ukraińskich” – tłumaczy prof. Andrzej Chwalba. Zdaniem historyka, populiści z różnych opcji politycznych wciąż chętnie sięgają po historię. Świetnie pod tym względem zaspokoił potrzeby Węgrów Wiktor Orban, resentymenty radzieckie widzimy dziś w Austrii, w samym centrum Wiednia. „Na Bałkanach niezaleczone rany dalej napędzają polityków” – dodaje gość Radia Kraków.
Czym jest populizm?
Czy populizm to zjawisko jednorodne i dlaczego dociera do tak wielu ludzi? Z prof. Agnieszką Walecką-Rynduch z Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej UJ rozmawia Marzena Florkowska.
Populizm a Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego
W drodze do poprawy bezpieczeństwa na drogach nie wolno używać biegu wstecznego. W Polsce w wpadkach komunikacyjnych ginie ponad 1500 osób rocznie. To kierowcy, piesi, rowerzyści czy użytkownicy hulajnóg. Wszyscy jesteśmy zagrożeni. Od lat liczba ofiar spada. Dzieje się tak dzięki konsekwentnym zmianom w przepisach i podwyższeniu wysokości kwot mandatów. W Polsce o 30% zmniejszyła się liczba ofiar wypadków. To sukces, który został dostrzeżony przez całą Europę i ONZ.
„Nie martwmy się tym, że lewicowy populizm jest słaby, ale tym, że ten prawicowy rośnie w siłę”
Fala prawicowego populizmu politycznego przewala się przez różne regiony świata, a jego wyborcy – jak w przypadku Donalda Trumpa – wcale niekoniecznie będą beneficjentami proponowanych programów. Sami prawicowi populiści otaczają się bardzo bogatymi ludźmi, oligarchami. Tworzą taki system współzależności polityki i gospodarki, co bardzo niepokoi i polityków, i politologów i ekonomistów” – tłumaczy prof. Janusz Majcherek, socjolog z Akademii WSB.
„Populizm nie jest antydemokratyczny, ale jego hochsztaplerska wersja jest najgorsza”
„Kiedy mamy do czynienia z taką hochsztaplerską populistyczną drużyną, to jest koszmarny pakiet. To politycy potrafiący publiczne pieniądze wydać na świetnych w socjotechnikach doradców, którzy im powiedzą, co jest w sondażach; którzy wejdą w nasze głowy” – tłumaczy prof. Magdalena Mikołajczyk, politolożka z Uniwersytetu Wrocławskiego.
Carolina Pietyra: "Mocą dobrej oferty kulturalnej jest jej różnorodność"
Kraków, jako jedno z najważniejszych centrów kulturalnych Polski, borykał się w 2024 roku z wieloma wyzwaniami, ale podlegał również intensywnej transformacji. Krakowskie Biuro Festiwalowe, jako instytucja wspierająca dynamiczne procesy artystyczne, zderzyło się z potrzebą dostosowania do współczesnych realiów, jednocześnie starając się zachować unikalną tożsamość lokalnej kultury. Georgina Gryboś-Szczepanik rozmawiała z Caroliną Pietyrą, dyrektorką Krakowskiego Biura Festiwalowego.
Dlaczego prawicowi populiści zdobywają tak silne poparcie w tak różnych społeczeństwach?
Uniwersalny charakter i zasięg zjawiska prawicowego populizmu, szerzącego się ponad granicami państw i kontynentów, każe uznać za drugoplanowe lokalne, partykularne okoliczności i konteksty. Kluczowe dla zrozumienia i wyjaśnienia sukcesów prawicowych populistów jest rozpoznanie powodów, dla których zdobywają tak silne poparcie w tak różnych społeczeństwach. Autorytaryzm przez nich propagowany opiera się wszak na mandacie uzyskiwanym od współobywateli w wyborach, to autorytaryzm wyborczy, a więc pozwalający się mienić demokratycznym.
Czy można nie być populistą?
Populizm jest sposobem legitymacji władzy przez kogokolwiek, na dodatek w dowolnych okolicznościach. To powoduje jego uniwersalność, giętkość, możliwość odradzania się po każdej stronie, prawej lub lewej. Jego paliwem jest rozczarowanie, frustracja, zwykły brak satysfakcji i wszelkie obawy. Współczesny świat nie daje nam czasu na wnikliwe jego rozpoznanie, a wymaga szybkich decyzji. Mamy trudności ze zrozumieniem tego, „gra” toczy się na wielu planszach, wielu poziomach ludzkiej aktywności. Nie dla wszystkich to, co publiczne jest równie ważne jak prywatne, to co dzieje się na innym kontynencie lub za granicą, tak samo istotne jak na rodzimym podwórku. Czasem więc jak ta sroczka widzimy (i chwalimy) tylko własny ogonek. Chyba nie można nie być populistą, choć nazwanie kogoś w ten sposób wygląda na obraźliwe.
Czy populiści zdobędą świat?
Dobro ludu ponad wszystko - głoszą populistyczni przywódcy, a ich donośny głos słyszymy na wszystkich kontynentach. Przekonują, że najlepiej wiedzą, jak uszczęśliwić wyborców, lepiej niż wywodzący się z elitarnych uniwersytetów eksperci i naukowcy, lepiej niż zawodowi politycy stojący na czele tradycyjnych partii, lepiej niż sędziowie studiujący opasłe kodeksy i prawne komentarze. Na sprawnie organizowanych wiecach gromadzą tłumy, nie potrzebują dziennikarzy i mediów, by nawiązać kontakt ze swoimi zwolennikami.
Najnowsze
-
14:09
Z prywatnej kolekcji na Wawel. Do Skarbca Królewskiego trafił barokowy puchar
-
13:59
Barokowy puchar podarowany Zamkowi Królewskiemu na Wawelu
-
13:47
Muzeum jak z Lyncha
-
13:34
Pomimo wszystko to wciąż jest muzyka alternatywna. Gypsy and the Acid Queen wraca do korzeni.
-
13:06
Poselskie wybryki, tragedia w szpitalu Rydygiera i "kosztowny chaos". Wyczyn i Blamaż tygodnia
-
12:56
Brązowy Medal Gloria Atis dla Piotra Politowskiego z Teatru Ludowego
-
12:55
3 marca sąd zajmie się zażaleniem ws. wypuszczenia z aresztu 20-latka z Rabki
-
12:51
Jak odbudować firmę po pożarze? Prezes firmy Aksam w Radiu Kraków
-
12:48
Utknęli na szlaku na Babią Górę. Potrzebna była pomoc GOPR i TOPR