share
Za prawo i wolność... Bolesław i Andrzej Rozmarynowiczowie
Ojciec i syn. Adwokaci. Przedstawiciele krakowskiej inteligencji, którzy symbolizują doświadczenie pokolenia, które przeżyło ważne i dramatyczne momenty zarówno w swojej osobistej historii, jak i historii społeczeństwa i narodu. Bolesław i Andrzej Rozmarynowiczowe i ich Kraków w XX wieku będą bohaterami programu RK i IPN „Posłuchaj historii”. O działalności krakowskich adwokatów mówić będzie dr Wojciech Paduchowski z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie zajmujący się historią społeczno-gospodarczą oraz wojskowością, a także psycho i socjohistorią. Program poprowadzi Jolanta Drużyńska. Środa 13 listopada g. 21.05.
Bolesław Rozmarynowicz / fot. AIPN Andrzej Rozmarynowicz / fot. Archiwum UJ
Ich życie to nie film to materiał na film.
Bolesław i Andrzej Rozmarynowiczowie - to prawie cały wiek XX w perspektywie historii życia tych dwóch krakowskich prawników. Międzywojenny Kraków, polityka, samorząd, pieniądze. Wojna, konspiracja, Armia Krajowa, Auschwitz, ul. Kanonicza. Po wojnie, komunizm, więzienie, Kościół, adwokatura, Solidarność, Okrągły Stół, wybory 89.
Bolesław
Bolesław jeszcze w 1932 r., wydawał się być daleki od myśli o współpracy z obozem sanacyjnym. Publicznie mówił: „W Polsce jest jeden Dziadek, jeden Dziadorz i 31 [milionów] dziadów”. Była to zdecydowana i ostra krytyka rządów piłsudczykowskich w kraju. Nie ma bowiem wątpliwości, że owym „Dziadkiem” był marszałek Piłsudski
Pomimo wyraźnego zakazu władz naczelnych Chrześcijańskiej Demokracji zawierania sojuszy z listami rządowymi zarząd okręgowy stronnictwa na czele z Rozmarynowiczem, który był wówczas syndykiem „Głosu Narodu” złamał dyscyplinę i zawarł porozumienie z Bezpartyjnym Blokiem Pracy Gospodarczej, którym kierował urzędujący prezydent miasta Krakowa Mieczysław Kaplicki. Fakt ten opublikowano w „Głosie Narodu”.
W Krakowie doszło do rozłamu w ChD, część działaczy związała się z obozem rządowym inna zaś z Stronnictwem Narodowym. „Głos Narodu” znalazł się w grupie zwolenników współpracy gospodarczej z BBWR. Zarząd Główny ChD zawiesił krakowski Zarząd Okręgowy a jego agendy objęła Rada Wojewódzka. W ten sposób dr Rozmarynowicz znalazł się w politycznym obozie władzy. Korfanty wykluczył go z ChD, a pozostali członkowie Zarządu Okręgowego w Krakowie zostali skreśleni z listy członków stronnictwa.
Bolesław Rozmarynowicz więzień KL Auschwitz nr 911 / 1941 / fot. zbiory Państwowego Muzeum Auschwitz -Birkenau w Oświęcimiu
Andrzej
W 1939 r. był dorastającym chłopakiem szukającym możliwości walki z okupantem. Do krakowskiej konspiracji wstąpił jako 18-latek w 1941 r., przyjmując w ZWZ pseudonim „Andrzej”. Kraków znał doskonale, tutaj się urodził i w tym mieście zdążył przed wybuchem wojny ukończyć cztery klasy gimnazjum im. Jan III Sobieskiego. W 1942 r., już po przemianowaniu ZWZ na AK, rozpoczął szkolenie w tajnej podchorążówce piechoty. Ćwiczenia i wykłady odbywały się w Lasku Wolskim, w poaustriackich fortach oraz w prywatnych mieszkaniach, również w mieszkaniu rodziny Rozmarynowiczów przy ul. Kanoniczej.
Występował przed władzami komunistycznymi w bardzo wielu sprawach reprezentując poszczególne parafie. Był również konsultantem prawnym środowiska krakowskiego ZNAK-u a tym samym Tygodnika Powszechnego. Reprezentował m.in. rodziny studenta polonistyki UJ Stanisława Pyjasa oraz zastrzelonego w Nowej Hucie ucznia technikum Bogdana Włosika. Współtworzył małopolską Solidarność będąc jej doradcą prawnym. W końcu w 1989 r. został senatorem I kadencji.
wejście do kamienicy przy ul. Kanoniczej 11 , gdzie mieszkali Rozmarynowiczowie /fot. Muzeum Krakowa
tekst : W. Paduchowski (IPN)