Początki Bożonarodzeniowych salonów ZPAP OK w Pałacu Sztuki to rok 2014. Wtedy to, ówczesny prezes TPSP Zbigniew Kazimierz Witek zaproponował grudniowy pokaz prac krakowskich twórców zrzeszonych w Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Krakowskiego. Formuła Bożonarodzeniowego Salonu nawiązała do tradycji tego typu pokazów znanych w Krakowie od ubiegłego wieku.
Nasza współpraca [jako Związku] z TPSP to lata 20. XX wieku – przypomina Joanna Warchoł - czyli zaczęła się ponad 100 lat temu, a pierwsza wystawa zwana „Salonem...” odbyła się w 1938 roku. Celem naszych „Salonów…” jest promowanie sztuki profesjonalnych, rodzimych artystów, zrzeszonych w najstarszym w Europie stowarzyszeniu twórczym. Bożonarodzeniowy Salon to z założenia niemodna w obecnych czasach wystawa w pełni demokratyczna. Pozbawiony jest, niemalże obowiązkowego obecnie, gremium tzw. ekspertów, czyli osób dopuszczających wybranych artystów do udziału w wystawie wg określonych kryteriów. Otwartość udziału w „Salonie...” wynika właśnie z tej stuletniej tradycji organizowania tego typu wystaw, którą to tradycję staramy się szanować i kontynuować, wychodząc z założenia, że każdy uczestnik wystawy ma prawo do własnej wypowiedzi i odpowiada za poziom swojej pracy.
Na wystawie twórcy reprezentują różnorakie dyscypliny sztuk pięknych, poczynając od malarstwa, grafiki i rysunku a na rzeźbie, sztuce papieru, kolażach i działaniach multimedialnych kończąc.
Aranżacja wystawy to zawsze jest niełatwe wyzwanie - mówi Joanna Warchoł. Każda praca musi znaleźć się w takim miejscu, żeby dobrze wyglądała, żeby te wszystkie cechy pozytywne, jakie posiada były widoczne, a aby nie przeszkadzała innym lub te inne nie przeszkadzały jej. Każdy artysta to jest inna osobowość więc mamy tutaj tych osobowości prawie trzysta. Prace z wszelkich dyscyplin sztuk wizualnych, w różnym formacie, kolorystyce, o różnej tematyce i trzeba to wszystko jakoś „opanować”. Ale nie robię tego sama jednak. Przy aranżacji wystawy razem ze mną współpracują koleżanki i koledzy z naszego zarządu Okręgu krakowskiego.
Większość sal wystawowych Pałacu Sztuki wypełniło malarstwo. Pośród obrazów także kolaż, techniki mieszane, witraż... W osobnej sali odnaleźć można grafikę, rysunek, fotografię, multimedia...
Grafika rzeczywiście fantastycznie zaprezentowana jest w tej ostatniej sali - mówi Agnieszka Łakoma. Przede wszystkim spotykają się tu różne osobowości, ale także różne pokolenia artystów tworzących w różnych technikach; i w tych klasycznych np. wklęsłodruku i tych współczesnych, nowoczesnych mediach: począwszy od grafiki cyfrowej, poprzez różne instalacje i działania intermedialne. Jest to więc bardzo ciekawy przegląd od figuracji do abstrakcji. Przede wszystkim można też zobaczyć tu to DNA miasta, czyli tych artystów, którzy faktycznie tworzą, są związani ze ZPAP, ale również z naszą wspaniałą pracownią graficzną działającą przy Związku, która jest takim kultowym miejscem, w którym spotykają się artyści graficy z różnego pokolenia i inspirując się wzajemnie tworzą bardzo ciekawe rozwiązania graficzne.
Pałac Sztuki jest jednym z niewielu miejsc wystawienniczych w Krakowie dysponującym doskonałą przestrzenią do pokazania rzeźby. Z roku na rok podczas Salonu pojawia się więc coraz więcej prac rzeźbiarskich. Różnorodność prac pokazuje to wszystko, co dzieje się we współczesnej rzeźbie.
Zdecydowanie tak – mówi Ewa Janus, chociaż poszerzyłabym to o taką formułę, którą stworzyliśmy nawet w pracach badawczych, a która mówi o specyfice rzeźby krakowskiej pod hasłem „krakowska szkoła rzeźby”. Najogólniej mówiąc, obejmuje ona twórców, którzy mają bardzo silnie zarysowane linie swoich działań artystycznych. Tutaj nie ma pewnej ciągłości, która wychodzi z jednego mistrza i jest przez całe pokolenia powtarzana. Jest bardzo duża amplituda działań: klasycznych, eksperymentalnych, bardzo różne materiały, tworzywa, którymi artyści się posługują. Możemy spotkać się tu, w tym środowisku i zaprezentować te wszystkie nasze poszukiwania, więc bardzo czekamy zawsze na te kolejne prace, które powstają. Dotyczy to zarówno tych nestorów-artystów rzeźbiarzy, którzy wytyczają sobie również jakieś kolejne obszary poszukiwań jak i młodych twórców, którzy wchodzą odważnie w te poszukiwania. Natomiast tych działań odzwierciedlających nowoczesne trendy - myślę tutaj o performatywnych działaniach, instalacyjnych nie ma, bo byłyby jednak trudne do pokazania przy tej koncepcji zbiorowej wystawy.
„Bożonarodzeniowe Salony...” to także ważne wspólne spotkanie artystów, którzy czują potrzebę bycia razem, podkreślając tym samym – jak pisze w katalogu towarzyszącym ekspozycji Joanna Warchoł – “swą tożsamość i przynależność ideową oraz nierozerwalne więzy, jakie łączą ich z innymi współbratymcami”.
X Bożonarodzeniowy Salon Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Krakowskiego 2024 – Pałac Sztuki TPSP, Kraków. 12.12 2024 - 23.02 2025.