Profesor Maciej Pilecki w studiu Radia Kraków, fot. Sylwia Paszkowska
Początek roku szkolnego – trudny czas dla dzieci i młodzieży
Human Week to wydarzenie odbywające się wokół Międzynarodowego Dnia Zdrowia Psychicznego. Profesor Pilecki zauważa, że sytuacja zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży wykazuje pozytywne tendencje, co może być efektem wielu działań, w tym poprawy jakości edukacji w tym zakresie.
Początek roku szkolnego to zwykle w psychiatrii dzieci i młodzieży najtrudniejszy czas. W tym roku w Małopolsce mieliśmy mniej konsultacji, w tym również mniej ostrych interwencji i przyjęć do szpitalnych oddziałów ratunkowych. Wydaje się, chociaż oczywiście wymaga to jeszcze sprawdzenia w skali kraju, że jest spokojniej niż w ubiegłych latach. Być może nasze rozmowy i systematyczne powtarzanie różnych kwestii, związanych ze zdrowiem psychicznym, zaczynają przynosić jakiś rezultat – mówi prof. Maciej Pilecki
Istotne znaczenie wspólnoty
Tegoroczne hasło Human Week brzmi "Bezpiecznie razem", co podkreśla kluczowe znaczenie relacji międzyludzkich w kontekście zdrowia psychicznego. Zmieniająca się struktura współczesnych rodzin sprawia, że dla rozwoju i bezpieczeństwa dzieci i młodzieży istotną rolę odgrywają inne kręgi społeczne, takie jak przedszkola i szkoły. W kontekście osób dorosłych ważne jest natomiast miejsce pracy i krąg przyjaciół.
Z różnych względów rodziny stają się coraz mniejsze i coraz mniej stabilne, dlatego warto rozmawiać o innych relacjach i innych kręgach, które są w naszym życiu. Pewne zachowania czy zdarzenia w tych kręgach mogą szkodzić zdrowiu psychicznemu, a z drugiej strony są to miejsca, w których zdrowie psychiczne może być promowane. Myślę, że powinniśmy pomagać różnym wspólnotom i instytucjom, które mogą wspierać zdrowie psychiczne – podkreśla prof. Maciej Pilecki
(posłuchaj całej rozmowy)
Profilaktyka zaburzeń psychicznych
Dbanie o relacje interpersonalne, zdrowe odżywianie, odpowiednia ilość snu oraz unikanie używek i ryzykownych zachowań to kluczowe elementy w zapobieganiu zaburzeniom psychicznym. Właściwe zarządzanie stresem i umiejętność rozpoznawania własnych granic również odgrywają istotną rolę w utrzymaniu równowagi psychicznej. Jak zauważył profesor Maciej Pilecki, zdrowie psychiczne w dużej mierze zależy od tego, co robimy ze swoim życiem oraz od wpływu, jaki nasze życie ma na ekspresję genów. Badania pokazują, że aż 60% ryzyka wystąpienia zaburzeń można przypisać naszym codziennym wyborom i stylowi życia. To otwiera drzwi do działań prewencyjnych, które każdy z nas może podjąć.
Zależy na na tym, żeby o zdrowiu psychicznym myśleć zawsze, a nie dopiero wtedy, kiedy szukamy telefonu do psychiatry czy psychoterapeuty. Jako społeczeństwo często rozmawiamy o dietach, zastanawiamy się nad tym, jak zdrowo jeść. Myślę, że na równi powinniśmy myśleć o tym, jak zdrowo żyć, jak zadbać o to, żeby przeciwdziałać zaburzeniom psychicznym – apeluje prof. Maciej Pilecki
Ważną rolę w dbaniu o zdrowie psychiczne odgrywa sen, który nie jest tylko czasem odpoczynku, ale także regeneracji i rekonsolidacji w naszym organizmie.
Sen jest równie ważny jak jawa. Jest to czas, który pozwala naszemu organizmowi zregenerować się, dojrzeć, wewnętrznie zmodyfikować. Śpimy dzisiaj za mało. Istnieją badania mówiące o tym, że osoby nastoletnie śpią teraz o kilkadziesiąt minut krócej, niż spały jeszcze 20 lat temu – dodaje prof. Maciej Pilecki
Human Week jest nie tylko platformą do dyskusji na temat zdrowia psychicznego, ale również okazją do edukacji i wzmacniania społeczności. W nadchodzących dniach zaplanowano wiele wydarzeń, które mają na celu podnoszenie świadomości na temat zdrowia psychicznego w różnych kontekstach. Cały program wydarzenie dostępny jest [TUTAJ]
