Pierwsza część wystawy, zatytułowana „Atlas” to prace różnych autorów – tych mniej i bardziej znanych – pochodzące z różnych kolekcji, wykonane w rozmaitych technikach, które ilustrują stereotypowy sposób postrzegania Romów. W kolejnych salach można zobaczyć dzieła Małgorzaty Mirgi-Tas, będące próbą odczarowania narzuconych wizerunków, a także formą osobistej i zbiorowej autoprezentacji. Zostały one podzielone na pięć grup „Newo Rom – newo drom” (Nowy człowiek/nowy Rom – nowa droga), „O fotografis” (Fotograf), „Siukar Manusia” (Dobrzy/wspaniali ludzie), „Olbrzymki” i „Wyjście z Egiptu”. Artystka podejmuje między innymi zagadnienia złożonej romskiej i polskiej tożsamości, dekolonizacji romskiego materialnego dziedzictwa kulturowego oraz Zagłady Romów i Sinti.
Ważnym źródłem inspiracji dla Małgorzaty Mirgi-Tas są romskie kobiety, które bardzo często czyni bohaterkami swoich prac. To członkinie rodziny, najbliższe współpracowniczki, zaprzyjaźnione artystki i aktywistki – postacie zasłużone dla społeczności romskiej. Ten swoisty feminizm mniejszości ma na celu dekonstruowanie stereotypowego wizerunku romskich kobiet, utrwalonego przez wieki w kulturze wizualnej.
Artystka tworzy swoje monumentalne obrazy i parawany ze skrawków materiałów oraz fragmentów ubrań. Często wykorzystuje w tym celu tkaniny i osobiste przedmioty podarowane jej przez najbliższych. Hipnotyzujące, wibrujące bogactwem barw, faktur i szczegółów kolaże czy instalacje opowiadają historie, obok których nie można przejść obojętnie.
Wystawie towarzyszy katalog wydany w polskiej i angielskiej wersji językowej, w którym obok tekstów kuratorów, Natalii Żak i Wojciecha Szymańskiego, znalazły się eseje Anny Mirgi-Kruszelnickiej, Anny Markowskiej, Weroniki Kobylińskiej, Moniki Weychert oraz Aleksandry Szczepan.
Partnerem wystawy jest Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie.
Kuratorzy Wojciech Szymański, Natalia Żak
Ekspozycja czynna do 5 marca.