"W Polsce 77 tys. dzieci przebywa w rodzinach zastępczych"

Funkcja pieczy zastępczej: wsparcie dzieci i rodzin biologicznych

Głównym celem rodzinnej pieczy zastępczej jest zapewnienie dzieciom odpowiedniej opieki i stworzenie im warunków do prawidłowego rozwoju, gdy ich rodzice biologiczni nie są w stanie wypełniać swoich obowiązków. Wbrew niektórym stereotypom piecza zastępcza nie polega na odbieraniu dzieci rodzicom, lecz na czasowym zabezpieczeniu ich potrzeb, aby rodzice mogli podjąć działania naprawcze. Piecza zastępcza to nie tylko troska o dzieci, ale także o rodziny biologiczne. Rodzice zyskują czas, by uporządkować swoje życie, zrozumieć swoje błędy i przygotować się na przyjęcie dzieci z powrotem.

Od najmłodszych lat potrzebujemy w naszym życiu co najmniej jednej ważnej osoby, która nas przytula, kocha, myśli o nas, mówi do nas i z nami jest. W tym momencie w Polsce przynajmniej 77 tys. dzieci tego nie doświadczyło, bo tyle przebywa aktualnie w pieczy zastępczej. Od całego społeczeństwa zależy, czy dostaną one chociaż namiastkę tego, czego do tej pory nie miały – mówi Elżbieta Matusiak.

Rolą opiekunów zastępczych jest wspieranie dzieci w procesie adaptacji do nowej sytuacji. Chodzi o to, by minimalizować traumę związaną z rozłąką z rodzicami biologicznymi i jednocześnie budować mosty między rodzinami zastępczymi a biologicznymi. Zdarzają się przypadki, kiedy rodzice biologiczni współpracują z rodzinami zastępczymi, co sprzyja łagodniejszemu przejściu dzieci przez ten trudny okres. Niestety, nie zawsze rodzice biologiczni postrzegają pieczę zastępczą jako pomoc – często widzą w niej konkurencję lub wręcz zagrożenie, co utrudnia współpracę i proces powrotu dzieci do domu.

Wyzwania rodzin zastępczych i organizatorów pieczy zastępczej

Rodzinna piecza zastępcza to niezwykle wymagająca forma opieki, zarówno pod względem emocjonalnym, jak i organizacyjnym. Rodziny zastępcze stają się niekiedy celem krytyki ze strony rodziców biologicznych, którzy obwiniają je za swoją sytuację. Niektórzy rodzice uważają, że dzieci są im "odbierane" i że rodziny zastępcze „dorabiają się” na tych dzieciach, co jest krzywdzącym mitem. Media, które czasami nagłaśniają jednostronne historie, mogą dodatkowo potęgować ten negatywny obraz.

Zdarza się, że rodziny biologiczne traktują rodzinę zastępczą jak konkurencję. Mówią wtedy: "zabraliście nam dzieci, a jeszcze PCPR czy inne instytucje wymagają, by na te dzieci płacić". Większość rodziców biologicznych to nie są nasi sprzymierzeńcy. Jeżeli zdarza się rodzic biologiczny, który współpracuje z rodziną zastępczą, to jest to wspaniała sytuacja. Ten rodzic staje po stronie dziecka, nie wybiela się. On powoduje, że pobyt dziecka w pieczy zastępczej staje się łagodniejszy – mówi Marzena Pietruszka.

Dodatkowym wyzwaniem są przepisy wymagające od rodziców biologicznych partycypacji w kosztach utrzymania dzieci w pieczy zastępczej. Wielu rodziców odbiera to jako niesprawiedliwość, co rodzi konflikty i utrudnia budowanie relacji między obiema stronami. W takich warunkach rodziny zastępcze często czują się osamotnione i potrzebują wsparcia zarówno emocjonalnego, jak i systemowego. Organizatorzy pieczy zastępczej zwracają uwagę na potrzebę edukacji społeczeństwa w zakresie funkcji i znaczenia pieczy zastępczej. Właściwa edukacja mogłaby pomóc w budowaniu zrozumienia i wsparcia dla rodzin zastępczych.

Społeczne wsparcie i korzyści płynące z pieczy zastępczej

Społeczeństwo odgrywa kluczową rolę w systemie pieczy zastępczej. To nie tylko kwestia dostarczania materialnego wsparcia, ale także budowania pozytywnego wizerunku rodzin zastępczych i doceniania ich pracy. Akcje takie jak mikołajki, organizowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie, przy wsparciu Radia Kraków, pokazują, że każdy może włączyć się w pomoc dzieciom znajdującym się w trudnej sytuacji. Darowizny, prezenty, a także zwykłe gesty wsparcia emocjonalnego dla rodzin zastępczych mogą mieć ogromne znaczenie.

Sukcesy dzieci w pieczy zastępczej są niejako naszymi sukcesami. My się z nich cieszymy. Pewne rozwiązania, które dotyczą naszych podopiecznych, napawają nas czasem taką radością, że nie sposób się nie popłakać. Ja sama miałam doświadczenie takie, że babcia, z racji stanu zdrowia, nie była w stanie już zajmować się wnuczkami. Marzeniem tych dziewczynek było mieć mamę. Tata tych dzieci nie żył. W momencie, gdy udało nam się znaleźć wspaniałą rodzinę zastępczą dla dziewczynek, one po prostu zaczęły żyć. Stały się zupełnie innymi dziećmi – otwartymi, pewnymi siebie, dojrzałymi – mówi Katarzyna Kapelak-Legut.

Jak zauważyły rozmówczynie, inwestowanie w dzieci znajdujące się w pieczy zastępczej to inwestowanie w przyszłość społeczeństwa. Dzieci te, jeśli otrzymają odpowiednią pomoc i wsparcie, mają szansę stać się samodzielnymi i wartościowymi członkami społeczności. Przykłady sukcesów dzieci, które dzięki pieczy zastępczej zyskały stabilność, pokazują, że praca rodzin zastępczych ma długofalowy, pozytywny wpływ. Jednym z takich przykładów jest historia dziewczynek, które po stracie rodziców biologicznych trafiły do wspaniałej rodziny zastępczej, gdzie odzyskały poczucie bezpieczeństwa i mogły na nowo cieszyć się dzieciństwem.

Mały gest - wielka Rzecz! Dołącz do radiowej drużyny Świętego Mikołaja

Nadchodzące wielkimi krokami Święta Bożego Narodzenia to czas, który dla wielu dzieci może stać się wyjątkowy. Radio Kraków zaprasza do udziału w zbiórce charytatywnej - wspólnie przygotujmy świąteczne prezenty dla dzieci z rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka. Na każdego Darczyńcę, w podziękowaniu, czeka świąteczny upominek - gwiazda betlejemska.

Do piątku (13 grudnia 2024 roku) w radiowym holu zbieramy:

• dla najmłodszych: pieluszki, chusteczki nawilżane, zabawki edukacyjne,

• dla przedszkolaków i dzieci wczesnoszkolnych: książeczki, kolorowanki, gry edukacyjne, klocki LEGO, zabawki

• dla starszych dzieci i nastolatków: książki, kosmetyki, karty podarunkowe, bilety do kina, teatru, parku trampolin czy parku wodnego.

• dla wszystkich: słodycze, które zawsze wywołują radość!

Bardzo prosimy, aby przynoszone rzeczy były nowe.

(cała rozmowa do posłuchania)