Przeprosiny mogą być aktem odwagi, empatii i odpowiedzialności za własne czyny. A jednak wielu z nas ma z tym ogromny problem. Skąd ta trudność? Jak przepraszać skutecznie, aby rzeczywiście naprawiać relacje, a nie tylko odhaczyć obowiązek? Gościem Sylwii Paszkowskiej był Michał Brzegowy psycholog i psychoterapeuta poznawczo-behawioralny.
Nieumiejętność przepraszania często wynika z wzorców wyniesionych z domu. Jeśli w dzieciństwie nie obserwowaliśmy dorosłych, którzy przyznają się do błędów i przepraszają, możemy jako dorośli mieć trudność z wypowiedzeniem tego słowa. Dodatkowo niektórzy traktują przeprosiny jako oznakę słabości, podczas gdy w rzeczywistości wymagają one siły i dojrzałości.
Warunkiem dobrych przeprosin jest przede wszystkim empatia wobec drugiego człowieka. Należy wziąć pod uwagę to, co zrobiliśmy drugiej osobie i być za to odpowiedzialnym. Ważne jest, by nie przyjmować postawy people pleasera, czyli kogoś, kto nadmiernie przeprasza – mówi Michał Brzegowy.
Często też obawiamy się poczucia winy, które towarzyszy przepraszaniu. Dla niektórych jest ono tak nieprzyjemne, że wolą zaprzeczać swoim błędom, tłumaczyć się lub przerzucać winę na innych. To strategia obronna, która jednak nie prowadzi do rozwiązania problemu, a jedynie pogłębia konflikty i niszczy relacje.
Czasem ktoś czuje się urażony, ale my nie uważamy, że zrobiliśmy coś złego. Wtedy zamiast fałszywych przeprosin, lepiej okazać empatię i próbować zrozumieć drugą stronę. Możemy powiedzieć: "Widzę, że cię to zabolało. Możesz mi powiedzieć dlaczego?". To otwiera przestrzeń do rozmowy, zamiast eskalować konflikt.
(cała rozmowa do posłuchania)
Michał Brzegowy/fot. Sylwia Paszkowska
Umiejętność przepraszania to fundament zdrowych relacji – zarówno romantycznych, jak i przyjacielskich czy zawodowych. Pary, które potrafią przepraszać, są trwalsze i szczęśliwe. Przepraszanie buduje więzi, oczyszcza atmosferę i pozwala uniknąć toksycznego narastania pretensji.
Z drugiej strony, brak przeprosin i trwanie w przekonaniu o własnej nieomylności często prowadzi do sytuacji, w której partnerzy lub przyjaciele przestają być dla siebie wsparciem, a zaczynają traktować się jak przeciwnicy. To prosta droga do rozpadu relacji.
Zdjęcie ilustracyjne/Fot. pexels
A co, jeśli nie potrafimy wybaczyć?
Nie zawsze jesteśmy gotowi na wybaczenie, nawet jeśli druga strona okazuje skruchę. I to jest w porządku. Ważne, by nie pielęgnować w sobie urazy, ale też nie zmuszać się do przebaczenia na siłę. Czasem potrzeba czasu, akceptacji, że wybaczenie nie zawsze jest możliwe.
Czasem zdrowe wydaje się zaakceptować to, że na razie nie jesteśmy w stanie wybaczyć. Godzę się z tym że sytuacja jest tak trudna i trzeba dać sobie przestrzeń. Możliwe, że potrzebujemy czasu. Należy skupić się na innych obszarach życia, pomocy innym i nie pielęgnować w sobie nienawiści. Każdy jest odpowiedzialny za swoje emocje.
Emocje nie dzielą się na dobre i złe, a jedynie na przyjemne i nieprzyjemne. Dlatego nie ma nic złego w tym, że ktoś czuje się winny, jeśli faktycznie popełnił błąd. To naturalna reakcja, która może prowadzić do zmiany na lepsze.
Najważniejsze w przepraszaniu jest to, by szło ono w parze z realną zmianą. Sama skrucha bez poprawy zachowania to za mało. W relacjach warto pamiętać, że przeprosiny powinny być początkiem zmiany, a nie pustym gestem.
W dobrych przeprosinach chodzi o to, aby brać odpowiedzialność za to, co zrobiliśmy, bez tłumaczenia się. Każdy człowiek radzi sobie z emocjami w różny sposób – strategiami uległościowymi czy podporządkowanymi. Niektórzy stosują bierną agresję, nie odzywając się do kogoś, a jeszcze inni otwartą agresję – krzycząc. Żadna skrajność nie jest dobra. Czasem dobrze jest wyciągnąć rękę. Nie zawsze jest dobrze być asertywnym, wymaga to umiejętności do stosowania odpowiednich sposobów rozwiązywania konfliktów w zależności od sytuacji.
Sztuka przepraszania nie jest łatwa, ale warto się jej nauczyć. Bo to właśnie umiejętność mówienia "przepraszam" i brania odpowiedzialności za swoje błędy buduje zdrowe, szczere i trwałe relacje.
Radio Kraków informuje,
iż od dnia 25 maja 2018 roku wprowadza aktualizację polityki prywatności i zabezpieczeń w zakresie przetwarzania
danych osobowych. Niniejsza informacja ma na celu zapoznanie osoby korzystające z Portalu Radia Kraków oraz
słuchaczy Radia Kraków ze szczegółami stosowanych przez Radio Kraków technologii oraz z przepisami o ochronie
danych osobowych, obowiązujących od dnia 25 maja 2018 roku. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami
zawartymi w Polityce Prywatności.