Vlkolínec, czyli najpiękniejsza żywa osada na Słowacji

Historia i charakterystyka

Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z XIV wieku. Zasiedlili ją prawdopodobnie mieszkańcy pobliskiego Białego Potoku. Vlkolínec stanowił istotny punkt dla Słowackiego Powstania Narodowego. Podczas II wojny światowej część wioski została spalona przez Niemców w odwecie za działania partyzantów. W 1978 roku przekształcono osadę w skansen, a w 1993 wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Vlkolínec jest średniowieczną osadą z ludową architekturą typową dla obszarów górskich. Nazwa pochodzi o słowa "vlk", czyli "wilk". Zatem od popularnego w tym rejonie drapieżnika. Do dziś zachowało się 55 niewielkich drewnianych domów o prostym układzie. W większości są one posadowione szczytami do drogi. Oprócz tego przetrwały zabudowania gospodarcze, szkoła, studnia czy dzwonnica.

Życie codzienne

W Domu Rolnika z 1884 roku mamy możliwość, by zajrzeć do wnętrza typowego domu. Najpierw wchodzi się do kuchni (pitvor), skąd na prawo do komory, a na lewo - do izby. Był to biedny rejon. Mieszkańcy żyli głównie z rolnictwa. Kobiety zajmowały się także tkaniem kobierców, a mężczyźni wędzeniem czy konserwacją dachu.

Jak ochronić Vlkolínec?

Niełatwo jest mieszkać w miejscu będącym turystyczną atrakcją. W efekcie mieszkańcy mają więcej ograniczeń niż przywilejów. Niebawem o komunikację pomiędzy Vlkolínczanami a urzędem miasta zadba specjalnie wyznaczona osoba - menadżer. Wszystkie działania, np. remonty muszą być pod ścisłym nadzorem konserwatorskim.

Fujara pasterska, zwana inaczej słowacką

Fujara jest tradycyjnym instrumentem pasterskim. To rodzaj długiego fletu z trzema otworami palcowymi. Pozwala na wydobycie zarówno niskich, głębokich tonów, jak i tych wysokich. W 2008 roku wpisano ją na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.

Gdzie dalej?

Vlkolínec znajduje się na Liptovie. To około godzina drogi od granicy. W Ružomberku - centrum Dolnego Liptova warto zaplanować spacer z uwzględnieniem najważniejszych zabytków. Dla miłośników przyrody idealnym kierunkiem będzie Čutkovská dolina, a dla amatorów aktywnego wypoczynku - Hrabovo z Malinô Brdo (kolejka gondolowa, hulajnogi, szlaki piesze i rowerowe). Ponadto, Słowacja to bogata kuchnia regionalna. Królują tu haluszki i pierogi z bryndzą, prażony ser czy buchty w słodkim sosie z dodatkiem maku. Trudno się oprzeć!

Specjalne podziękowania za pomoc w tłumaczeniu dla Adrianny Cisowskiej, Moniki Kalinowskiej, Kataríny Šarafínovej, Adama Hericha oraz Martina Pavlíka.