Urządzenie zbudowane przez zespół badaczy z Uniwersytetu Jagiellońskiego może zmienić przyszłość polskich kopalń. To innowacyjny reaktor katalityczny, który wychwytuje metan z powietrza w wyrobiskach kopalnianych i przekształca go w energię cieplną, wykorzystywaną do chłodzenia kopalnianych korytarzy. Metan wyrzucany dotąd do wentylacji staje się teraz źródłem energii, które zasila układy chłodzące. Jest zatem przetwarzany i wykorzystany w miejscu jego emisji. To rewolucyjne podejście zmienia sposób myślenia o gazach cieplarnianych i energii.
Kluczową cechą wymyślonego rozwiązania jest całkowicie modułowa konstrukcja instalacji, która dzięki temu może zmieścić się w korytarzach kopalni i jest łatwa do transportu. Modułowy jest również jej główny element, czyli reaktor katalityczny, który pozwala na bezpieczne spalanie metanu w niskiej temperaturze. Można go dowolnie składać, jak układankę z klocków, ustawiając jego parametry aż do osiągnięcia zakładanej wydajności w przetwarzaniu powietrza wentylacyjnego.
Koncepcja i wykonanie tego reaktora są wspólnym dziełem naukowców z Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego pracujących pod kierunkiem prof. Joanny Profic-Paczkowskiej i dr. inż. Romana Jędrzejczyka z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ oraz naukowców kanadyjskich i inżyniera konstruktora mgr. Jacka Dańczaka.
O wynalazku, nagrodzonym na Targach EXPO 24 opowiada prof. Joanna Profic-Paczkowska z Wydziału Chemii @JagiellonskiUni #nauka #science #VAMPIRE #OZE #metan #górnictwo #energia #expo pic.twitter.com/HHoQkpveXZ
— ewa szkurlat (@EwaSzkurlat) December 19, 2024
Technologia VAMPiRE została uruchomiona w Kopalni Doświadczalnej "Barbara" w Mikołowie, gdzie zaprezentowana została przedstawicielom przemysłu górniczego jako rozwiązanie gotowe do wdrożenia na szerszą skalę w polskich kopalniach metanowych. Działając w warunkach testowych, udowodniła, że możliwe jest nie tylko ograniczenie emisji metanu, ale także efektywne wykorzystanie go do poprawy mikroklimatu w wyrobiskach i makroklimatu zagrożonego przez nieobliczalne w skutkach ocieplenie.
VAMPIRE wyssie #metan z kopalni. Rewolucyjny wynalazek badaczy z @JagiellonskiUni pozwoli uniknąć kopalniom kar za emisje cieplarnianego gazu.Jest też ekologicznym perpetuum mobile. Więcej w sobotę o 15.30 w @RadioKrakow #nauka #chemia #górnictwo #UE #science pic.twitter.com/D0Wqyc79m7
— ewa szkurlat (@EwaSzkurlat) December 19, 2024
Wynalazek zdobył 1. miejsce za innowacyjną technologię we wrześniu 2024 podczas Międzynarodowych Targów EXPO KATOWICE Doceniono jego przełomowy charakter i znaczenie dla ochrony środowiska.