Sztuka precyzji. Wynalazki, które przełamały bariery technologiczne

Nowa książka Simona Winchestera

Książka Winchestera, która ukazała się na rynku nakładem wydawnictwa Bo.wiem, przedstawia historię precyzji w inżynierii i technice w sposób przystępny, pełen anegdot i ciekawostek. Winchester przypomina o wynalazcach, których praca na pierwszy rzut oka może być niewidoczna, ale miała ogromny wpływ na dzisiejszy świat. Autor analizuje, czym jest precyzja i jak różni się ona od dokładności – są to dwa pojęcia, które często używamy zamiennie.

Dzięki autorowi możemy się dowiedzieć, że gdybyśmy chcieli precyzyjnie powiedzieć, czym jest liczba pi i jak wygląda, to podalibyśmy wszystkie liczby po przecinku, które tam się znajdują. A gdybyśmy chcieli powiedzieć dokładnie, to skupilibyśmy się umownie np. na 6 bądź 7 cyfrach po przecinku - wyjaśnia Katarzyna Zielińska

Jednym z bohaterów książki Winchestera jest John Wilkinson, zwany „Iron Manem”, człowiek obsesyjnie zakochany w żelazie. Wilkinson nie tylko rewolucjonizował produkcję metalowych przedmiotów, takich jak armaty, ale również otaczał się żelaznymi elementami w swoim codziennym życiu. Posiadał żelazne biurko, a nawet spał w żelaznej trumnie. Jego innowacje, takie jak odlewanie armat w całości i precyzyjne nawiercanie otworów, przyczyniły się do rozwoju przemysłu i były kluczowe dla ówczesnej zachodniej cywilizacji.

Innowacje Wilkinsona miały ogromne znaczenie w kontekście wojen, umożliwiając produkcję wytrzymałych armat. Jego prace nad jednolitą strukturą żelaza pozwalały uniknąć niebezpiecznych odchyleń wewnątrz luf, co zapobiegało wybuchom podczas wystrzałów.

Wystawa "Miasto. Technoczułość" w Muzeum Inżynierii i Techniki

Wystawa "Miasto. Technoczułość", organizowana przez Muzeum Inżynierii i Techniki, opowiada historię rozwoju miast przez pryzmat kolejnych rewolucji przemysłowych. Z wielką czułością przedstawia kluczowe momenty w dziejach techniki, podkreślając, jak wynalazki wpłynęły na życie codzienne i produkcję. Wśród eksponatów znalazła się m.in. lokomobila, w której umieszczono silnik parowy – jedno z kluczowych urządzeń napędzających rewolucję przemysłową.

Wśród wielu unikatowych obiektów, które można zobaczyć na wystawie, szczególną uwagę przykuwa odbiornik radiowy Capello Roma, ulubiony eksponat jednego z kuratorów wystawy, Filipa Wróblewskiego. Ten niezwykły radioodbiornik z 1938 roku wyróżnia się unikalną skalą geograficzną. Zamiast tradycyjnej podziałki, która pokazuje odbierane stacje radiowe, Capello Roma posiada mapę, na której za pomocą systemu szklanych rurek podświetlane są poszczególne lokalizacje – na przykład Wiedeń czy Madryt. To nie tylko technologiczne arcydzieło, ale także przykład inżynieryjnej precyzji, idealnie wpisującej się w temat wystawy.

Katarzyna Zielińska, ma szczególną sympatię do motoryzacji, a zwłaszcza do samochodów takich jak Fiat 508.

Osobiście wolę tę końcówkę wystawy. Najbardziej interesuje mnie motoryzacja i to, jak te pojazdy się zmieniały, jak zmieniały się układy i wielkości, a przede wszystkim zachwycają mnie właśnie mikrosamochody - mówi Katarzyna Zielińska

(Posłuchaj całej rozmowy)

Precyzja stała się kluczem do masowej produkcji w XX wieku. Standaryzacja elementów, precyzyjne wykonanie części z dokładnością do tysięcznych części milimetra, pozwoliły na automatyzację i przyspieszenie produkcji. To właśnie dzięki takim innowacjom dostępność produktów w codziennym życiu, zarówno przed, jak i po II wojnie światowej, drastycznie wzrosła. Współczesne domy pełne są urządzeń, takich jak roboty kuchenne, mikrofalówki czy lodówki, które nie istniałyby bez tej inżynierskiej precyzji.

Jednak rozwój technologii często idzie w parze z potrzebami wojskowymi. Jak zauważył Filip Wróblewski, wiele wynalazków, które dziś znajdują się w codziennym użyciu, pierwotnie zostało opracowanych dla wojska. Przykładem jest joystick, który został stworzony jako manipulator dla samolotów i narzędzie wspomagające nawigację pocisków. Z biegiem czasu, te wynalazki przenikają do życia cywilnego, zmieniając codzienność.

---

Wystawa „Miasto. Technoczułość” jest dostępna w Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie. Zdecydowanie warto ją zobaczyć, aby na własne oczy przekonać się, jak inżynieria i precyzja wpłynęły na kształt współczesnego świata. Polecamy również książkę Simona Winchestera „Siła precyzji. Jak inżynierowie konstruowali współczesny świat”, która pomaga pogłębić fascynujący temat postępu technologiczno.