Przepis na przebój. Co jest tajemnicą największych współczesnych hitów?

Jak stworzyć dobry utwór?

Jakie elementy musi zawierać utwór, by mógł być uznany za przebój? Choć odpowiedź może wydawać się subiektywna, Ewa Ryks podkreśla, że w Stanach Zjednoczonych istnieje wiele szkół songwritingu, gdzie uczy się pisania piosenek według określonych narzędzi – "tools, not rules" (narzędzia, a nie reguły). Choć zasady te nie są sztywnymi regułami, to przestrzeganie ich zwiększa szanse na napisanie przeboju.

Według gości Sylwii Paszkowskiej, przykładem dobrze skonstruowanej piosenki jest światowy hit Miley Cyrus „Flowers”, który od kilku lat cieszy się niezmienną popularnością. Co decyduje o sukcesie tego utworu? Przede wszystkim prosty, konwersacyjny język tekstu oraz klasyczna struktura piosenki: zwrotka, lift (wprowadzenie do refrenu), refren, zwrotka, bridge, refren. Ważnym elementem jest również tzw. hook, czyli najbardziej zapamiętywalna część utworu. W przypadku „Flowers” słowo to staje się swoistym znakiem rozpoznawczym piosenki – wszyscy kojarzą je z utworem.

Kluczowe elementy piosenki: język, rytm i melodia

Ewa Ryks zwraca uwagę na idealną synchronizację tekstu z muzyką:

Każda litera, każde słowo powinno zgadzać się z muzyką. Sylaba ma swoją nutę. Jeśli jest dłużej śpiewana, to akcentowanie może być przedłużone w muzyce, ale absolutnie musi to być zgodne z zasadami języka. W naszym kraju bardzo często przebojami stają się utwory, które torturują język polski, mówiąc najdelikatniej.

Michał Zabłocki, poeta i autor tekstów piosenek, przyznaje, że na początku swojej kariery nie znał wspomnianych zasad, ponieważ jego wiersze były po prostu adaptowane przez kompozytorów. Dopiero później zapoznawał się z regułami tworzenia hitów i poprawiał swoje teksty. Zabłocki podkreśla, że istnieją różne podejścia do pisania piosenek – jedno z nich to tworzenie typowych przebojów zgodnie z zasadami, ale istnieją też alternatywne drogi na szczyty list przebojów.

Żeby napisać przebój, trzeba stosować się do zasad, ale oprócz tego mamy jeszcze piosenkę, bardziej lub mniej, wywrotową. Ostatnimi laty udział piosenki wywrotowej w rynku polskim znacznie się poszerzył. Stąd może nastąpić wrażenie, że piosenka amerykańska od polskiej piosenki różni się znacznie, ponieważ tam tego typu twórczość nie święci triumfów. Mamy współcześnie w Polsce kilku wykonawców oraz wykonawczyń, którzy mieszczą się w pojęciu piosenki wywrotowej i zapełniają stadiony. Jak się odnosić do ich projektów, które po części stoją w sprzeczności z tym, o czym mówi Ewa? Należy tutaj podkreślić, że ostatecznie o sukcesie decyduje słuchacz - mówi Michał Zabłocki

Znaczenie odbiorcy

Kiedy tworzy się piosenkę, niezwykle istotne jest zrozumienie, dla kogo jest ona pisana. Twórcy piosenek muszą być świadomi segmentu publiczności, do którego kierują swoje utwory. Zawodowi autorzy tekstów, którzy piszą dla różnych wykonawców, powinni brać pod uwagę preferencje różnych grup docelowych. Z drugiej strony, artyści typu singer-songwriter, tworzący wyłącznie na bazie własnych doświadczeń, często kierują swoje utwory do swojego najbliższego otoczenia i grupy rówieśniczej. Autentyczność w tym przypadku staje się kluczowa, ponieważ to właśnie ona buduje więź z publicznością

Przykład sukcesu – Kwiat Jabłoni

Duet Kwiat Jabłoni, który zdobył popularność na polskim rynku muzycznym, jest doskonałym przykładem wykonawców, którzy trafili w gust młodego pokolenia. Jak zauważa Ewa Ryks, jedną z tajemnic ich sukcesu jest genialny refren w utworze „Mogło być nic”.

Znaleźli genialny hook - "i to zapiera dech". Żeby było śmieszniej, wcale nie nazwali tak tej piosenki. Nazwali piosenkę "Mogło być nic", co jest bardzo ładnym zwrotem. Polski język ma podwójne zaprzeczenie i generalnie powinno być "Mogło nie być niczego". Napisali rewelacyjny refren - ocenia Ewa Ryks

Twórczość jest sztuką kompromisu

Nie istnieje jedna uniwersalna recepta na tworzenie piosenki. Proces ten jest wypadkową wielu czynników, w tym indywidualnego stylu twórcy, jego autentyczności oraz wymagań rynku. Dla niektórych piosenkarzy kluczowa jest osobista, niemal intymna narracja. Z kolei dla profesjonalnych autorów tekstów, piszących dla różnych wykonawców, bardzo ważne jest uwzględnienie segmentu publiczności oraz aktualnych trendów.

Piosenka może zacząć się od słów, melodii, a czasem obie te rzeczy rodzą się jednocześnie. Niezależnie od metody, jak podkreślono w dyskusji, „writing is rewriting” – twórczość wymaga ciągłego doskonalenia, dopracowywania i nadawania kształtu pierwotnemu pomysłowi.

(cała rozmowa do posłuchania)