Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

„Polityk na wskroś pozytywny” - Wincenty Witos

„Polska chce istnieć nie dla teorii romantyków a co gorsza dla niedołęgów i oszustów politycznych, lecz dla szczęścia narodu i dla lepszej jego przyszłości Przeszkodą do tego ani nikt, ani nic być nie może” – pisał w 1926 roku w broszurze zat. „Czasy i Ludzie” Wincenty Witos, rolnik, polityk, działacz ruchu ludowego, trzykrotny premier Rzeczpospolitej Polskiej. W uznaniu jego wybitnych zasług oraz w związku ze 150. rocznicą urodzin Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2024 rokiem Wincentego Witosa. O Wincentym Witosie synu polskiej wsi, który mimo doznanych represji ze strony politycznych przeciwników potrafił powiedzieć do swoich zwolenników: „Macie służyć państwu bez względu na to, jaki jest rząd” w programie RK i IPN „Posłuchaj historii” mówili historycy: dr Tomasz Bereza oraz dr Marcin Bukała z Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie, autorzy m.in. albumu „Wincenty Witos 1874 - 1945”. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.

Wnicenty Witos / fot. NAC

J.Drużyska rozmawia z T.Berezą oraz M. Bukałą

„Wincenty Witos rolnik, działacz społeczny, od samego początku związany z ruchem ludowym, przewodniczący Polskiej Komisji Likwidacyjnej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, trzykrotny szef rządu w latach 20. XX w., jeden z liderów Centrolewu i krytyk obozu sanacyjnego, za co trafił do twierdzy brzeskiej. Jego głównym celem politycznym było poprawienie warunków życia chłopów w Polsce i walka o ich prawa. Był jednym z najważniejszych polityków na początku niepodległej Polski i odegrał istotną rolę w kształtowaniu polityki dla chłopów, chroniąc ich też przed wpływami komunistycznej ideologii”

(„Wincenty Witos – ojciec polskiego ruchu ludowego - mat. pras. IPN z 12.01 2024 – fragment)

Wincenty Witos wniósł duży wkład w odzyskanie niepodległości przez Polskę, a następnie w jej utrzymanie. Jego największą zasługą było pobudzenie świadomości narodowej i propaństwowej u chłopów. Symbolicznym tego wyrazem był udział chłopów- żołnierzy w wojnie polsko-bolszewickiej. Spośród wszystkich polityków uważanych za ojców niepodległej Polski, Witos był najczęściej atakowany, pomawiany i szkalowany przez przeciwników politycznych. Mimo licznych krzywd i niesprawiedliwych ocen lider ludowców traktował swoich politycznych antagonistów z szacunkiem. Nawet w pamiętnikach pisanych na emigracji był wobec nich powściągliwy. Mimo niesłusznego wyroku skazującego w procesie brzeskim wydanego w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, mimo pozbawienia go najwyższego odznaczenia państwowego – Orderu Orła Białego, nigdy nie przestał być patriotą. Gdy w 1939 r. nad Polskę nadciągała groźba wojny, powrócił z przymusowej emigracji do kraju. Po krótkim pobycie w więzieniu znów starał się poderwać mieszkańców wsi do walki o obronę Ojczyzny.

(tekst dr M.Bukala /IPN Rzeszów)

Wincenty Witos / NAC

Wincenty Witos / NAC

"Witos, polityk na wskroś pozytywny i syntetyczny pozostaje [nadal] najlepszym wyrazicielem duszy włościaństwa polskiego i nadal jest jego wodzem - pisał w 1935 roku w przedmowie do broszury autorstwa Stefana Kory zatytułowanej „Wincenty Witos a Państwo Polskie" prof. Franciszek Bujak historyk dziejów gospodarczych i społecznych Polski. m.in. prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego

Bracia Chłopi! [Inc.:] Celem uczczenia Wielkiego czynu chłopskiego w roku 1920 za Rządu Rady Obrony Państwa na czele którego stał chłop, Wójt w Wierzchosławic, Wincenty Witos zwołujemy wielkie manifestacyjne zgromadzenie chłopskie w dniu 15 sierpnia do Zamościa [...] : Lublin w sierpniu 1936 r./ domena publiczna

Bracia Chłopi! [Inc.:] Celem uczczenia Wielkiego czynu chłopskiego w roku 1920 za Rządu Rady Obrony Państwa na czele którego stał chłop, Wójt w Wierzchosławic, Wincenty Witos zwołujemy wielkie manifestacyjne zgromadzenie chłopskie w dniu 15 sierpnia do Zamościa [...] : Lublin w sierpniu 1936 r./ domena publiczna

„Wincenty Witos zmarł 31 października 1945 r. Uroczystości pogrzebowe trwały od 3 do 6 listopada 1945 r., rozpoczynając się mszą św. w kościele Mariackim w Krakowie z udziałem władz, także Bolesława Bieruta. Następnie kondukt wyruszył w 88-kilometrową trasę przez Bieżanów, Wieliczkę, Bochnię i Wojnicz. Wincenty Witos spoczął w Wierzchosławicach, żegnany przez ok. 100 tysięcy osób, 600 pocztów sztandarowych. Na jego grobie złożono 360 wieńców, wygłoszono 17 przemówień. Kongres PSL, obradujący w Warszawie między 19 a 21 stycznia 1946 r., przyjął uchwałę o przeniesieniu prochów Witosa na Wawel. Przywódca polskich chłopów pozostał jednak w rodzinnej ziemi … ” 
(„Wincenty Witos – ojciec polskiego ruchu ludowego  - mat.pras. IPN z 12.01 2024)  
Autor:
Jolanta Drużyńska

Wyślij opinię na temat artykułu

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Dodaj komentarz

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię