"Pejzaże regionalne" Audycja z dnia 5.03. 2023 r.

ZAGADKA HISTORYCZNA (5.03)

Przed 160 laty, w czasie powstania styczniowego, 5 marca 1863 r. oddziały polskie, w liczbie około półtora tysiąca powstańców pod dowództwem MARIANA LANGIEWICZA (1827 -1887) i ANTONIEGO JEZIORAŃSKIEGO (1821 – 1882), stoczyły zwycięską bitwę pod jedną z małopolskich miejscowości.

Po trzygodzinnej walce Polacy wyparli Rosjan, którzy porzucili tabor i wycofali się do MIECHOWA.

Ta bitwa została wspomniana w pieśni żołnierskiej z 1863 roku "Jak to na wojence ładnie", napisanej przez hrabiego WŁADYSŁAWA TARNOWSKIEGO (1836 -1878).

W bitwie tej poległ ukraiński rewolucjonista, oficer armii rosyjskiej walczący po stronie polskiej ANDRIJ POTEBNIA (1838 - 1863)

Proszę podać nazwę miejscowości, pod którą została stoczona ta bitwa.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                          do godz. 7.30 dnia 5.03. 2023 r.

UPOMINKI:

książka Aleksandry Mączki "OKRUCHY CZASU"

książka JACKA SYPIENIA "Górnicze tradycje Małopolski w heraldyce"

płyta CD "Wracają słowa i dźwięki. 95 lat Radia Kraków"

2 tomiki wierszy Barbary Paluchowej " (L)śnienia"

Historyk mediewista prof. dr hab. TADEUSZ MIKOŁAJ TRAJDOS, emerytowany profesor Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, wydał niedawno książkę "Warsztat malarski Alojzego Zompha w Bardiowie oraz Wiktora Zompha w Bardiowie i Krynicy w II połowie XIX w."

Sumuje w niej wyniki długoletnich badań nad tą mieszczańską, węgierską, malarską rodziną, która przybyła z Koszyc do Bardiowa (Bardejova) w I połowie XIX w.

Choć byli rzymskimi katolikami to swe usługi, zarówno ojciec Alojzy jak i syn Wiktor, świadczyli parafiom greckokatolickim dzisiejszego polsko - słowackiego pogranicza.

Pracę Alojzego Zompha (1810 - 1886) autor odnalazł w cerkwi w BANICY, natomiast prace jego syna Wiktora (1841 - ?) można zobaczyć w cerkwiach w BOGUSZY, LELUCHOWIE, ANDRZEJÓWCE, ZŁOCKIEM oraz KRYNICY.

Tajemnicą nadal owiany jest koniec życia Wktora Zompha, który po roku 1870 wyprowadził się z Krynicy, gdzie mieszkał wraz z żoną Herminą Hoffmann, córką czeskiego Niemca.

Posłuchaj !

W gorczańskiej wsi KONINA, w gminie NIEDŹWIEDŹ w powiecie limanowskim, znajduje się "PASIEKA U PIOTRA WOŹNIAKA", który gazduje w Koninie od trzeciego pokolenia.

Pasiekę, składającą się z 40 pni (rodzin pszczelich) Pan Piotr prowadzi wraz z małżonką MONIKĄ, która pod nieobecność męża dogląda uli, położonych na południowym stoku.

Pszczoły w zależności od pogody zaczynają pierwsze obloty już w marcu, ale śmiertelnym niebezpieczeństwem jest dla nich śnieg.

Pszczoła, która na nim usiądzie już nie poderwie się do dalszego lotu.

A jaki jest kalendarz pracy pszczół?

Kiedy, w których miesiącach, zbiera się poszczególne gatunki miodu?

Posłuchaj!

BARBARA PALUCH (Paluchowa) z domu Krężołek, urodziła się w KOBYLANCE kolo GORLIC, ale od wielu lat związana jest z Ziemią Sądecką, szczególnie z PIWNICZNĄ - ZDROJEM, gdzie mieszka i tworzy.

Wyróżniona została tytułem " Honorowej Obywatelki" tego uzdrowiska.

Maluje, jest artystką plastykiem - ukończyła krakowską Akademię Sztuk Pięknych.

Przez 22 lata była redaktor naczelną lokalnego miesięcznika " ZNAD POPRADU".

Jako animatorka kultury była pomysłodawczynią i organizatorką dwudziestu edycji Międzynarodowych Spotkań Poezji i Muzyki Gór " WRZOSOWISKO" oraz 15 edycji Międzynarodowego Konkursu Poetyckiego "SEN O KARPATACH".

Barbara Paluchowa najbardziej znana jest jako poetka, pisząca zarówno w języku literackim, jak i w gwarze Górali Nadpopradzkich i Pogórzan.

Wydała 14 tomików poezji i jest laureatką głównych nagród wielu prestiżowych polskich konkursów poetyckich.

W 2021 r. wydała tomik poetycki "(L)śnienia", który ma oryginalne zapisany tytuł, odnoszący się do doświadczeń ludzkiego życia.

Posłuchaj!

Do 14. marca 2023 r. w Galerii "U JAKSY" Biura Wystaw Artystycznych w MIECHOWIE czynna jest wystawa "W CISZY" - malarstwa krakowianki AGNIESZKI KWIATKOWSKIEJ.

Artystka pochodzi z TYMBARKU. Ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w NOWYM WIŚNICZU na specjalizacji sztukatorstwo, a w 1995 r. w Instytucie Sztuk Plastycznych na Uniwersytecie Śląskim uzyskała dyplom w pracowni rzeźby prof. JERZEGO FOBERA. Rzeźbę szybko jednak porzuciła dla malarstwa.

Agnieszka Kwiatkowska jest też animatorem kultury dzieci i młodzieży. Edukuje artystycznie nie tylko poprzez plastykę, ale też poprzez taniec (tworzy spektakle taneczne) oraz film.

Na miechowskiej wystawie, którą wcześniej pokazywała na Słowacji, prezentuje około 40 obrazów namalowanych głównie farbą olejną z dodatkiem płatków złota lub szlagmetalu. Używa też farb akrylowych.

A dlaczego swoje prace na tej wystawie opatrzyła tytułem "W CISZY"?

Posłuchaj!

Rodzina MACKO pojawiła się w TARNOWIE pod koniec XIX w.

Małżonką Stanisława Macko, który pracował jako woźny sądowy, była Wiktoria z domu SZTARK.

Ich synami byli RUDOLF, urodzony w Tarnowie w 1892 r. oraz STEFAN, urodzony w 1899 r. w ŻABNIE.

Obaj uczyli się w Tarnowie i obaj wstąpili do Legionów Polskich.

Rudolf zginął w grudniu 1917 r. w bitwie nad rzeką Piawą we Włoszech i tam został pochowany.

Stefan Macko po I wojnie światowej skończył studia przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, a lata 30. XX w. spędził w Łucku, prowadząc badania naukowe na WOŁYNIU.

Jak potoczyły się jego dalsze losy? - wyjaśnia to tarnowski historyk i pedagog WOJCIECH SYPEK.

Posłuchaj!