"Pejzaże regionalne" Audycja z dn.2.01.2022 r.

INTERNETOWA  ZAGADKA REGIONALNA  (2.01.)

Wieś  założona w XIV w. przez  Kazimierza Wielkiego, dziś w gminie BUDZÓW w powiecie Sucha Beskidzka.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego w 1882 r. tak pisał :

" Z powodu nieurodzajności gleby, w której przeważa glinka z kamieniem, ludność trudni się handlem i przemysłem i dlatego odbywa często dalekie podróże.  Zamożna ludność, oceniając korzyści nauki i dobrego nauczyciela, dopłaca na utrzymanie nauczyciela 50 zł. (...)  Mimo odludnego położenia każdy mieszkaniec umie czytać i pisać",

W tej wsi znajdował się dom rodzinny katolickiej mistyczki  ROZALII CELAKÓWNY, urodzonej tam w 1901 r. a zmarłej w KRAKOWIE w roku 1944.

Na poletku na którym stał jej rodzinny dom postawiono figurę Serca Pana Jezusa, kapliczkę Matki Bożej oraz obelisk z tablicą pamiątkową.

W tek wsi w 1923 r. urodził się JAN SAŁAPATEK  – żołnierz antykomunistycznego ruchu oporu, zamordowany 29 stycznia 1955 roku w Krakowie przez Urząd Bezpieczeństwa.

Proszę podać nazwę tej wsi

ADRES INTERNETOWY:  [email protected]
                                           do  wtorku 4 stycznia 2022 r..

UPOMINKI:

3 płyty CD " OH DROGIE PERŁY.... Kolędy z kancjonałów Benedyktynek Staniąteckich" w wykonaniu Chóru Kameralnego "CRACOW SINGERS".

25 numer półrocznika historyczno - kulturalno - społecznego "ILCUSIANA"

3 kalendarze ścienne "ODKRYJ BESKID WYSPOWY"

Historyk i regionalista olkuski JACEK SYPIEŃ jest redaktorem naczelnym półrocznika "ILCUSIANA".

W najnowszym 25 numerze tego czasopisma zamieścił artykuł " ZAGINIONY KRÓLEWSKI TRAKT KRAKOWSKI".

Od średniowiecza trakt prowadził z Krakowa do Wielkopolski przez ziemię olkuską.

Stracił na znaczeniu w XIX w, , a praktycznie zanikł w wieku XX.

Autor na podstawie dawnych map pokazuje jak przebiegała ta niegdyś ważna droga handlowa, a w oparciu o źródła wyjaśnia dlaczego przestała istnieć.

Posłuchaj!

PRZECISZÓW to wieś, siedziba gminy w powiecie oświęcimskim.

W tamtejszym Domu Kultury do końca lutego czynna jest wystawa " WĘDRÓWKA PO GMINIE PRZECISZÓW".

Jej autorką jest urodzona w BRZEŚCIU malarka ANASTAZJA FIETISOWA, także projektantka wnętrz i dyrygentka, córka malarza IWANA FIESTISOWA.

Mieszka w Brześciu na Białorusi, ale tworzy także w Polsce, od 15 lat promując polską architekturę i krajobrazy, wykonując panoramy i prace malarskie w różnych regionach Polski.

Przez kilka miesięcy na terenie gminy Przeciszów tworzyła jej "Panoramę".

Jak udało się zachęcić artystkę, by po panoramach Olsztyna, Poznania czy Płocka przyjechała do Przciszowa , wyjaśnia ŁUKASZ FUCZEK - dyrektor Domu Kultury, a refleksjami ze wspólnych objazdów po gminie dzieli się HALINA CZERWIEC instruktorka do spraw kultury.

Dla artysty pracującego nad panoramą ważne są nie tylko krajobrazy ale i ludzie mieszkający na danym terenie, a okolice Przeciszowa to bardzo wdzięczny temat twierdzi Anastazja Fietisowa.

Posłuchaj!

EDWARD WINDAKIEWICZ - junior  ( 1858 -1942)  był inżynierem-technologiem górnictwa.

Urodził się 8 września 1858 roku w Pecs na Węgrzech, a zmarł 12 lipca 1942 roku w Krakowie i został  pochowany na cmentarzu w WIELICZCE.

Studiował w Akademii Górniczej w Leoben oraz w Akademii Górniczej w Przybramie (środkowe Czechy), gdzie w 1882 roku ukończył Wydziały Górniczy i Hutniczy.

Po studiach pracował w kopalni soli w Wieliczce, w kopalniach ropy naftowej w Schodnicy k. Borysławia i w Męcinie Wielkiej k. Gorlic. W latach 1884–1889 prowadził wiercenia w Kosocicach i w Baryczu k. Wieliczki.

W tym okresie był również nauczycielem w Szkole Górniczej w Wieliczce, a w 1886 roku asystentem w Katedrze Górnictwa AG w Przybramie.

W 1922 roku objął wykłady z halurgii i przemysłu solnego na Wydziale Górniczym AG w Krakowie, które prowadził do wybuchu II wojny światowej.

Jego życiorys i naukowe osiągnięcia omawia prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ.

Posłuchaj!

Astronom dr ADAM MICHALEC z Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w NIEPOŁOMICACH spogląda w niebo A.D. 2022.

W XXI wieku w Polsce nie będzie widoczne żadne całkowite zaćmienie Słońca, ale w 2022 r. we wtorek 25.10. z terytorium Polski będzie można zaobserwować częściowe zaćmienie Słońca, w maksymalnej fazie 50 %..

We wtorek 4 stycznia 2022 r. o godz. 8.00 Ziemia będzie najbliżej Słońca (w peryhelium) w odległości od niego niewiele ponad 147 mln km.

Na astronomiczną wiosnę przyjdzie nam poczekać do 20 marca do godz. 16.33.

Znudzonym zimą wypada przypomnieć, że na naszej półkuli kalendarzowa zima jest najkrótszą porą roku i trwa 89 dni.

Posłuchaj!

Globalne ocieplenie sprawia, że i w Polsce śnieżne i trzaskające mrozem zimy możemy tylko powspominać.

Znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ opowiada o zimowych szaleństwach krakowian, kiedy to na Błoniach można było spotkać i narciarzy i rodziców ciągnących na sankach swoje pociechy, a nawet łyżwiarzy.

Na Woli Justowskiej przed I wojną światową był tor saneczkowy, a po II wojnie nowa skocznia narciarska.

Ostatni skok oddano na niej w styczniu 1963 r. w czasie szczególnie mroźnej i śnieżnej zimy.

Posłuchaj!