"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 8.06. 2023 r. BOŻE CIAŁO

INTERNETOWA ZAGADKA REGIONALNA (8.06.)

W Krakowie znajdują się 3 pomniki MIKOŁAJA KOPERNIKA.

Jeden w akademickim kościele św. Anny, W północno-zachodnim ramieniu transeptu znajduje się klasycystyczny pomnik M. Kopernika zaprojektowany i ufundowany w 1822 r. przez jezuitę ks. SEBASTIANA SIERAKOWSKIEGO (1743 -1824), wykonany z czarnego marmuru przez JANA NEPOMUCENA GALLEGO.

Pomnik ten to posąg URANII trzymającej w jednym ręku tarczę z gwiazdozbiorem, a drugą nakładającą Kopernikowi wieniec laurowy.

Drugi pomnik przedstawiający siedzącego Mikołaja Kopernika z ręką wspartą na astrolabium i rozłożonej księdze, znajduje się w klatce schodowej gmachu Polskiej Akademii Umiejętności przy ul. Sławkowskiej.

Wykonał go w 1872 r. WALERY GADOMSKI (1833 -1911).

Pomnik ten ufundowała ZOFIA POTOCKA, a w gmachu PAU znalazł się z racji 400-lecia urodzin wielkiego astronoma i pierwszego posiedzenia Akademii Umiejętności w lutym 1873 r. poświęconego Mikołajowi Kopernikowi.

Natomiast trzeci pomnik wielkiego polskiego astronoma, odlany z brązu, znajduje się od 1953 r. na Plantach przy wylocie ulicy Gołębiej, przed Collegium Witkowskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Został uroczyście odsłonięty 9 czerwca roku 1900. Stawiając pomnik M. Kopernika uczczono 500-lecie odnowienia UJ.

Kto był autorem projektu tego pomnika?

Proszę podać imię i nazwisko tego rzeźbiarza oraz podać miejsce, gdzie się znajdował w latach 1900 -1953.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                          do piątku 9.06.2023 r.

UPOMINKI:

album "POWIAT NOWOSĄDECKI Z NIEBA"

2 książki STANISŁAW ESTREICHER 1869 - 1939

płyta CD "Wracają słowa i dźwięki. 95 lat Radia Kraków"

książka RYSZARDA LISA nestora tarnowskich dziennikarzy " NASZE MIASTO MOJE ŻYCIE"

Trójnawowa, orientowana, Bazylika Bożego Ciała w Krakowie na Kazimierzu jest podwójnym sanktuarium: Najświętszej Maryi Panny - Matki Zbawiciela i św. Stanisława Kazimierczyka.

Świątynię ufundował około 1340 roku Kazimierz Wielki, ale budowę zakończono już za panowania Władysława Jagiełły, który w 1405 r. sprowadził na Kazimierz zakon kanoników regularnych laterańskich, którzy mają do dziś tu swój kościół konwentualny i administrują parafią.

W kościele Bożego Ciała (od 2005 r. Bazylice Mniejszej) znajduje się konfesja św. STANISŁAWA KAZIMIERCZYKA (1433 – 1489), beatyfikowanego przez Jana Pawła II w 1993 r., a kanonizowanego przez Benedykta XVI w roku 2010.

Organy w Bazylice Bożego Ciała są największym instrumentem w Krakowie.

Budowę organów, zaprojektowanych na 83 głosy, rozpoczęto w 1958 r. Składają się z organów głównych i bocznych w prezbiterium.

Corocznie w dniu święta Bożego Ciała (w czwartek po oktawie Zesłania Ducha Świętego) w Bazylice odbywa ją się uroczystości odpustowe.

W tym roku po uroczystej sumie odpustowej o godz. 16.00, tradycyjnie ulicami Kazimierza, do czterech ołtarzy przejdzie procesja z Najświętszym Sakramentem.

Tegorocznym uroczystościom liturgicznym towarzyszyć będzie specjalna oprawa muzyczna.

Na zamówienie parafii Bożego Ciała krakowski kompozytor muzyki sakralnej, organista i pedagog dr hab. HENRYK JAN BOTOR - profesor krakowskiej Akademii Muzycznej, skomponował msze (MISSA IN HONOREM SANCTISSIMI CORPORIS ET SANQUINIS JESU CHRISTI) na chór mieszany, organy i orkiestrę symfoniczną.

Swą kompozycją, której prawykonanie będzie w czasie uroczystej liturgii, dyrygować będzie Henryk Jan Botor, a przy organach zasiądzie JAROSŁAW RACZEK, muzyk od 21 lat związany z parafią Bożego Ciała.

Chór mieszany stanowić będą członkowie Lekarskiego Chóru Krakowskiego, Chóru Męskiego Cantores Sancti Nicolai (Bazyliki św. Mikołaja) z Bochni oraz chóru Bazyliki Bożego Ciała, przygotowanego przez KRYSTIANA NEŚCIORA.

To muzyczne przedsięwzięcie organizowane jest przy wsparciu Fundacji „LIVE AND ART”, a także finansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

O przygotowaniach do tego wydarzenia informuje prof. Jan Henryk BOTOR, a historię Bazyliki przybliża proboszcz parafii Bożego Ciała ks. PRZEMYSŁAW SOBOŃ (CRL)

Posłuchaj!

JERZY PAL jest aktorem teatralnym, filmowym i telewizyjnym, teatrologiem i menedżerem kultury.

Od 2011 r. związany jest z Teatrem im. Ludwika Solskiego w TARNOWIE.

Jego dziadkowie pochodzili z WIERTRZYCHOWIC oraz SIEDLISZOWIC na Powiślu Dąbrowskim.

Jerzy Pal urodził się w KRAKOWIE, ale w swej 40 - letniej karierze aktorskiej pracował w różnych polskich teatrach.

Debiutował w Teatrze Wybrzeże w GDAŃSKU.

W dyplomowym spektaklu "Romeo i Julia" Williama Szekspira, grał z Danutą Stenką.

Jerzy Pal występuje też w reklamach.

Mieszka w CZARNEJ WODZIE - połemkowskiej wsi, dziś wchodzącej w skład pienińskich JAWOREK.

Od 15 lat jest prezesem Stowarzyszenia na Rzecz Promocji i Rozwoju Jaworek.

Posłuchaj!

JÓZEF EDWARD DUTKIEWICZ (1903 - 1968) był konserwatorem zabytków, historykiem sztuki i artystą malarzem, absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

W tym roku minęła 120 rocznica jego urodzin.

Zginął tragicznie, spadł z rusztowania 7.09 1968 r. wykonując prace konserwatorskie w kolegiacie św. Andrzeja w OLKUSZU.

Przypomina o tym dziś płyta umieszczona we wnętrzu świątyni.

O tym co pozostawił po sobie w tym kościele informuje historyk i regionalista JACEK SYPIEŃ.

Posłuchaj!

Opowieści o duchach, zjawach, zmorach i demonach!

Kto z nas nie lubi takich opowieści.

Jeśli połączy się je z konkretnym miejscem, to poza fikcją można poszerzyć wiedzę o nim. Nie wszystko musi być fantazją.

W przypadku MUSZYNY - ZDROJU są to nie tylko legendy związane z zamkiem starostów muszyńskich, ale ze specyficznym położeniem tej miejscowości.

To właśnie tu do POPRADU wpadają dwie mniejsze rzeki: MUSZYNKA i SZCZAWNIK.

Dość często dochodziło do powodzi, które były dla ludności ogromnym nieszczęściem.

A nieszczęścia w dawnych czasach tłumaczono nie zawsze racjonalnie, dlatego szukano ich przyczyn w świecie fantazji.

Między innymi dziwożony - córki Wodnicy (Mamuny) były oskarżane o powodowanie wodnych nieszczęść tłumaczy BARBARA RUCKA - historyk z Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego.

Posłuchaj!

Emerytowany profesor Akademii Górniczo - Hutniczej JAN WINCENTY DOBROWOLSKI - członek Hiszpańskiej Akademii Nauk i Światowej Akademii Nauk przypomina dzieje swojej rodziny, poczynając od urodzonego w TARNOWIE w 1848 r. JÓZEFA STANISŁAWA RETINGERA jednego z najmłodszych uczestników Powstania Styczniowego, a potem cenionego prawnika, przewodniczącego Izby Adwokackiej, współpracownika prof. OSWALDA BALZERA (1858 -1933).

Jego żona MARIA KRYSTYNA była córką rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, chemika prof. EMILIANA CZYRNIAŃSKIEGO (1824-1888), który zainicjował współpracę interdyscyplinarną w zakresie kriologii.

Posłuchaj!

Mineralog z Akademii Górniczo Hutniczej prof. MACIEJ PAWLIKOWSKI omawia wody mineralne występujące w Małopolsce w paśmie karpackim.

Wyjaśnia kiedy zwykła woda przestaje być zwykłą, a staje się wodą mineralną, jak tworzą się wody mineralne i w jaki sposób są klasyfikowane.

Posłuchaj!

W niedzielę 11.06. odbędzie się pierwsza z tegorocznych niedzielnych wędrówek, które zaplanowano w ramach XIV edycji akcji "ODKRYJ BESKID WYSPOWY 2023".

Uczestnicy spotkają się o godz. 9.00 na parkingu koło Urzędu Gminy TOKARNIA i szlakiem czarnym, przez Kalwarię Tokarską dotrą na URBANIĄ GÓRĘ (674 m)

Potem przejdą na ZEMBOLOWĄ GÓRĘ (854 m), by szlakiem żółtym zejść pod kościół w LUBNIU.

Ale akcja "Odkryj Beskid Wyspowy to nie tylko piesze wędrówki.

To także prezentacja folkloru i tradycji tego obszaru, czego dowodem jest odbywający się w tym roku już po raz dziesiąty Festiwal Kultury Beskidu Wyspowego "BESKIDZKIE RYTMY I SMAKI" - informuje DARIUSZ GACEK przewodnik beskidzki i autor opracowań krajoznawczych na temat tego beskidzkiego pasma.

Posłuchaj!

WINCENTY POL (1807-1872) geograf i poeta spoczywa w narodowej krypcie na Skałce w Krakowie.

Jego barwne życie związane było z Krakowem, Lwowem i Małopolską.

Pod koniec 1835 r. przebywał w Zagórzanach koło Gorlic, gdzie powstała „PIEŚŃ O ZIEMI NASZEJ„ – najpopularniejszy jego utwór, będący poetyckim opisem regionów Polski.

Wincentego Pola przypomina prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ.

Posłuchaj!