"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 29.12. 2024 r.

ZAGADKA REGIONALNA (29.12)

Urodził się w 1843 r.

Zapomniany, choć jest patronem ulic w Krakowie, Tarnowie i Bielsku - Białej.

Do roku 1944 miał ulicę w rodzinnym LWOWIE.

Literat, polityk demokratyczny, poseł na galicyjski Sejm Krajowy i do austriackiej Rady Państwa, członek stowarzyszeń konspiracyjnych w Galicji, powstaniec styczniowy.

W 1863 r. brał udział w kilku potyczkach.

Za odwagę został awansowany na stopień oficerski.

Po powrocie do Lwowa aresztowany przez Austriaków w grudniu 1864 r. Skazany na 2 lata twierdzy odmówił wystąpienia o ułaskawienie do cesarza.

W 1881 r. przeniósł się do Krakowa.

Był członkiem redakcji " Nowej Reformy", prowadził kampanię przeciw konserwatystom krakowskim – Stańczykom zarzucając im rezygnację z dążeń narodowych, a także zaniechanie prac organicznikowskich.

W latach 1884 - 1889 był radnym Rady Miasta Krakowa.

W 1889 r. powrócił do rodzinnego Lwowa, gdzie rok później uzyskał mandat radnego i piastował go do roku 1904.

Włożył wiele pracy w przygotowanie Powszechnej Wystawy Krajowej w 1894 we Lwowie.

Zmarł nagle w 1904 r. i spoczął na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Proszę podać jego imię i nazwisko.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                            do godz. 7.30 dnia 29.12. 2024

UPOMINKI:

książka Janiny Bawełkiewicz " HISTORIA MOSTEK" (wieś w gminie Stary Sącz)

książka MARCINA URBANA "Felietony życiem pisane".

tom poezji ZBIGNIEWA MIROSŁAWSKIEGO "W słów oceanie"

płyta CD Andrzej Dziubek i Zespół "ARVA" - dr Emil Kowalczyk PRO MEMORIA

płyta CD "Możesz być" JOANNY SŁOWIŃSKIEJ

Znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ powraca do lektury krakowskiej prasy sprzed lat.

Tym razem skupia się na opisach jak mijały Święta Bożego Narodzenie w roku 1912, w Wigilię 1918 r. (a była to pierwsza Wigilia w odrodzonej Polsce), a także po „polskim październiku” w roku 1956.

Posłuchaj!

MIECZYSŁAW ŻYTKOWICZ urodził się w 1913 r. w PIWNICZNEJ.

Był nauczycielem i wychowawcą kilku pokoleń piwniczan.

Myśl przewodnia jego pedagogicznego działania brzmiała: "Każdy ma muzykę we krwi, w sercu, tylko nie każdy o tym wie".

Już w 1932 r. założył rodzinno - towarzyski zespół mandolinistów "JUTRZENKA", a po II wojnie światowej doprowadził do powstania w Piwnicznej Zespołu Mandolinistów "ECHO", który dał, pod jego batutą do 1993 r., ponad 800 koncertów.

W 1994 r. po śmierci Mieczysława Żytkowicza dyrygentem został były członek Orkiestry i były członek Orkiestry Straży Pożarnej ANTONI LEŚNIAK.

Od 2008 r. w ostatnią niedzielę sierpnia w Piwnicznej - Zdroju odbywał się „KONCERT NA 100 MANDOLIN", w którym gościnnie występowały także inne zespoły grające na instrumentach szarpanych.

Jeden z tych koncertów poświęcony był, urodzonej w KOSARZYSKACH (dziś to dzielnica miasta), wybitnej aktorce DANUCIE SZAFLARSKIEJ, która wyjawiła, że kiedyś też należała do kółka muzycznego.

O fenomenie mandolinowej edukacji czterech pokoleń piwniczan opowiadają: MARIA LEBDOWICZOWA - emerytowana nauczycielka języka polskiego i regionalistka, od 1955 r, mieszkanka Piwnicznej, oraz przewodnik miejski, fotograf BARBARA KOTARBOWA -  była członkini Orkiestry "ECHO"

Posłuchaj!

ANDRZEJ KOMONIECKI - wójt i kronikarz ŻYWCA, doprowadził zapis dziejów miasta do roku 1728 (zmarł rok później).

Czasy późniejsze opisał natomiast proboszcz żywiecki FRANCISZEK AUGUSTIN (1776 - 1845) autor "Kronik Żywieckich od czasów zamierzchłych do 1845 roku".

Pierwszą próbę wydania kronik ks. Augustina podjął jeszcze w latach 30. XX w. STANISŁAW SZCZOTKA (1912 - 1954), historyk i badacz dziejów Żywiecczyzny.

W latach 80. działania w tym kierunku rozpoczęło Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej.

Ostatecznie napisane w języku niemieckim "Kroniki Żywieckie ks. Franciszka Augustina" wydało w 2007 r. Towarzystwo Naukowe Żywieckie.

Sylwetkę ich autora przedstawia MIROSŁAW MIODOŃSKI – regionalista, redaktor naczelny rocznik "GRONIE".

Posłuchaj!

ZBIGNIEW MIROSŁAWSKI - to poeta, prawnik i historyk, od wielu lat związany z TARNOWEM.

W 2024 r. wydał dwujęzyczny tom poezji "W słów oceanie. In the ocean of words".

Zawiera 85 jego wierszy, ale także wiersze innych autorów; polskich i zagranicznych z Grecji i Ukrainy.

Wiersz "Dlaczego zginął poeta?" Zbigniew Mirosławski zadedykował zamordowanemu przez nieznanych sprawców 30.01. 2012 r. po wyjściu z katedry lwowskiej poecie JEWHENOWI ZAPECE, który propagował polską kulturę na Ukrainie.

Posłuchaj!

Muzeum Żup Krakowskich WIELICZKA gromadzi solniczki od 1973 roku.

Wielicka kolekcja, zaliczana do najcenniejszych na świecie, liczy obecnie około 1300 obiektów.

W sali gotyckiej Zamku Żupnego czynna jest wystawa z cyklu "NOWE NABYTKI MUZEUM", a są nimi teraz właśnie nowonabyte solniczki.

Na ekspozycji można podziwiać pierwszą w wielickiej kolekcji ruchomą solniczkę - srebrnego kura, który podczas solenia porusza skrzydłami.

Ta perełka powstała we Wrocławiu, ok.1720 roku.

Są i współczesne eksponaty zgromadzone przez HALINĘ MRZYGŁÓD, zmarłą w 2019 r. kolekcjonerkę, a przekazane Muzeum przez jej córkę.

O wystawie informuje historyk sztuki KLEMENTYNA OCHNIAK - DUDEK, kustosz Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, opiekunka kolekcji solniczek.

Posłuchaj!

Historyk MARIA LEŚ - RUNICKA, regionalistka z Jaworzna przygotowała już do wydania II tom " JAWORZNICKIEGO SŁOWNIKA BIOGRAFICZNEGO".

Tom I w 2021 r. wydała tamtejsza Miejska Biblioteka Publiczna.

W drugim tomie znajdzie się biogram FRANCISZKA FELIKSA ŁYPA (1888 - 1971)

Łypowie to stary jaworznicki ród młynarzy.

Franciszek wykształcony w Krakowie, w 1913 r. wyemigrował do Brazylii i tam zrobił karierę.

Niepodległa Polska upomniała się o niego i powrócił do kraju.

Czym się zajmował?

Posłuchaj!