"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 27.10. 2024 r.

ZAGADKA HISTORYCZNA (27.10)

„TOTO - LOTEK „ - to ogólnopolska, pierwsza gra liczbowa (loteria) zainicjowana w czasach PRL .

Polegała na skreśleniu 6 spośród 49 liczb.

Każdej liczbie przypisana była dyscyplina sportowa od bobslejów po żużel.

Pierwsze losowanie odbyło się w niedzielę 27.stycznia 1957 r.

Niezależnie od ogólnopolskiego Toto - Lotka istniały regionalne gry liczbowe przypisane do ówczesnych województw.

I tak w województwie rzeszowskim była to „Koniczynka", w województwie kieleckim "Przepióreczka", a w katowickim "Karolinka".

A jak nazywała się gra liczbowa, organizowana w województwie krakowskim i Krakowie, w latach 1957 - 1981,

Pierwsze losowanie odbyło się w niedzielę 8 kwietnia 1957 r. roku na krakowskim Rynku z udziałem tysięcy krakowian.

Wyniki losowań podawało też Polskie Radio Kraków.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                           do godz. 7.30 dnia 27.10. 2024 r.

UPOMINKI:

Płyta CD "Światy równoległe" zespołu "BRACTWO WIECZNEGO NATCHNIENIA"

2 albumy KRYSTYNY SUCHODOLSKIEJ - OLCHAWY " Gena Nowak (1927-1981) (Nie)pokorna wśród artystów"

płyta CD "WIESŁAW WILCZKIEWICZ KRAKOWOWI"

książka Jacka Sypienia i Piotra Nogiecia "Kot Hansa Hummla i inne opowiadania"

W GRYWAŁDZIE w gminie Krościenko nad Dunajcem gospodarstwo owczarskie prowadzą DOROTA i WIESŁAW HRYCOWIE.

Mama pana Wiesława ZOFIA wspomina, że jej mąż STANISŁAW rozpoczynał hodowlę od 7 owiec, a dziś kierdel liczy około 500 sztuk.

Ten sezon był suchy, ale ogólnie udany . Owce pasły się na halach w Grywałdzie i Białej Wodzie (Jaworki).

Dziś już nie wełna, a mięso owcze stanowi podstawowe źródło dochodu, uzupełniane wyrobem oscypków.

W gospodarstwie Państwa Hryców, które zdobywa nagrody i wyróżnienia, przestrzega się zasad bezpiecznej pracy.

To rodzinna tradycja, bowiem już gazda Stanisław brał udział w konkursach " Bezpieczne Gospodarstwo Rolne" - podkreśla TOMASZ SKUPIŃSKI z Placówki Terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) w Nowym Targu.

Posłuchaj!

Historyk JANINA BAWEŁKIEWICZ jest sołtysem MOSTEK w gminie STARY SĄCZ.

To rodowita mostkowianka, z rodu tam zamieszkałego od końca XVII w.

To także autorka dwóch książek "Historia Mostek" oraz "Historia sołectwa Mostki i jego mieszkańców".

Publikację wydało powstałe w 2016 r. Stowarzyszenie "MOSTKI RAZEM", któremu przewodniczy Pani Janina, a wiceprzewodniczącym jest PIOTR DYREK mieszkaniec Mostek, radny powiatu nowosądeckiego.

Jaką działalność, poza edytorską, prowadzi Stowarzyszenie i czy nazwa Mostki nawiązuje do mostów na Dunajcu?

Posłuchaj!

Powstały w 2012 r. Żywiecki Park Etnograficzny w ŚLEMIENIU jest  najmłodszym muzeum typu skansenowego w Polsce.

Odwzorowuje on układ urbanistyczny i zabudowę wsi Beskidu Żywieckiego.

Na obszarze ponad 6 ha posadowionych zostało już 19 zabytkowych obiektów architektury.

Autorką koncepcji parku jest etnograf i konserwator dzieł sztuki, dyrektor Muzeum TERESA KURZYK.

Planowana jest dalsza rozbudowa skansenu. W przyszłości przeniesione mają zostać m.in. żydowski dom modlitewny oraz leśniczówka.

Już teraz w drewnianym kościółku przeniesionym tu z JASIENNEJ w powiecie nowosądeckim , w jego wnętrzu, trwają prace remontowo - konserwatorskie.

Posłuchaj!

Badania archeologiczne sprzed 2019 r. potwierdziły istnienie w BIECZU Baszty Katowskiej, która w średniowieczu była budynkiem słynnej w całej Polsce szkoły katów.

Mistrzowie z Biecza byli często wypożyczani przez inne miasta, których nie było stać na zatrudnienia na stałe oprawcy.

Potrzeby pożyczania kata nie miał OŚWIĘCIM, gród nad Sołą, którego sąd na przełomie XIII i XIV w. zyskał prawo miecza.

Katów nazywano mistrzami świętej sprawiedliwości, magistrami tortur albo mistrzami małodobrymi.

Oryginalny miecz oświęcimskiego kata został w 1925 r. przekazany do krakowskiego Muzeum Narodowego.

Swą decyzję burmistrz uzasadnił krótko "co by się tutaj w Oświęcimiu nie zapodział".

Replikę miecza można oglądać w Muzeum Zamek w Oświęcimiu.

Ile ważył i z czego się składał ? - wyjaśnia historyk ALICJA MAZURKIEWICZ.

Posłuchaj!

W połowie drogi z Wiśniowej przez Kobielnik do  Węglówki i Kasinki Małej znajduje się PRZEŁĘCZ JAWORZYCE (579 m) . Odchodzi z niej boczna droga do Obserwatorium Astronomicznego na LUBOMIRZE (904 m).

W lesie na przełęczy na początku lat 80. XX w.  wybudował dom autor ponad 20 książek dziennikarz i publicysta STANISŁAW KASZYŃSKI, pochodzący z Kujaw, ale związany od dekad z Krakowem i ziemią krakowską ,

Mieszka w nim także zimą, a teraz złotą polską jesień  wykorzystuje do spacerów po lesie, zbierania grzybów i pracy w warunkach spokoju i ciszy.

Stanisław Kaszyński był pomysłodawcą i organizatorem pierwszych ogólnopolskich spotkań rodu Kaszyńskich, które odbywają się co dwa lata.

W 2024 roku zjazd taki odbył się we wrześniu w GNIEŹNIE, bo stamtąd wywodzi się polska gałąź rodu.

Najstarszym znanym przodkiem był IGNACY KASZYŃSKI urodzony w Gnieźnie około 1765 r.

Nazwisko to można spotkać także w Stanach Zjednoczonych, Japonii i prawie wszystkich krajach Europy.

Wielu Kaszyńskich to osoby wybitne o światowej sławie.

Co ciekawe, najstarszy ślad tego nazwiska sięga II połowy XIII w.

Wówczas przybrała je księżna, późniejsza święta Cerkwi Prawosławnej Anna Kaszyńska (ok. 1279- 2 X 1368 Kaszyn k. Tweru), kanonizowana wraz z mężem Michałem w 1650 r.

Jej wnuczka Julianna (ok. 1325- 17 III 1391), córka wielkiego księcia twerskiego Aleksandra i Anastazji, była matką króla Władysława II Jagiełły.

Ukraińska Cerkiew Prawosławna kanonizowała ją 5 grudnia 2018 r.

A którzy Kaszyńscy są chlubą rodu w Polsce?

Posłuchaj!