Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 26.01. 2025 r.

Ul. Krupówki - koniec XIX w. Szkoła Przemysłu Drzewnego i drewniany Dworzec Tatrzański (przed pożarem w 1900 r.) (fot. arch. Muzeum Tatrzańskiego)

ZAGADKA REGIONALNA (26.01)

Przed 125. laty, 26 stycznia 1900 r. w ZAKOPANEM spłonął drewniany budynek Dworca Tatrzańskiego, wybudowany 18 lat wcześniej.

Przyczyną pożaru był wybuch lampy naftowej podczas karnawałowego "balu ludowego" dla służby z zakopiańskich pensjonatów.

Projektantem dworca był krakowski architekt, urodzony w DULOWEJ w 1846 r.

(fot. Wikipedia)

(fot. Wikipedia)

Wśród jego realizacji są między innymi kościół i klasztor Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w ŁAGIEWNIKACH, dawna tak zwana "Czerwona Chirurgia" przy ulicy Kopernika i dom własny przy ulicy Garncarskiej 16.

(fot. Zygmunt Put/Wikipedia)

(fot. Zygmunt Put/Wikipedia)

W 1887 r. zaprojektował Park Jordana.

Zmarł w 1897 r. i spoczął na Cmentarzu Rakowickim.

Proszę podać jego imię i nazwisko.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                              do godz. 7.30 dnia 19.01 2025 r.

UPOMINKI:

płyta CD "SING SING FOLK&SWING” zespołu " Holeviaters"

2 tomiki poezji "SŁOWA DO PRZYJACIÓŁ" (Almanach Stowarzyszenia Autorów Polskich o/Tarnów)

płyta CD grupy "U STUDNI"

książka JANINY BAWEŁKIEWICZ "Historia sołectwa Mostki i jego mieszkańców"

(fot. Danuta Sułkowska)

(fot. Danuta Sułkowska)

Najbardziej znanym i najczęściej odwiedzanym zabytkiem STAREGO SĄCZA jest zespół klasztorny sióstr klarysek, ufundowany w 1280 r. przez księżnę św. Kingę, właścicielkę ziemi sądeckiej.

Podczas pobytu w tym urokliwym miasteczka warto obejrzeć także cmentarny kościółek św. św. Rocha i Sebastiana, wzniesiony w latach 1643–1644, obecnie używany jako kaplica cmentarna.

(fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

(fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

W r. 1288 podczas trzeciego najazdu Tatarów w pobliżu rozegrała się zwycięska dla polskiego i węgierskiego rycerstwa bitwa.

Szczęśny Morawski (fot.Wikipedia)

Szczęśny Morawski (fot.Wikipedia)

Na cmentarzu tym spoczywają: zmarły w 1859 ksiądz JÓZEF LEOPOLD KMIETOWICZ - przywódca Powstania Chochołowskiego z 1846 r., historyk i etnograf SZCZĘSNY MORAWSKI (zm. 1898) oraz rodzice ks. prof. Józefa Tischnera WERONIKA i JÓZEF.

Weronika i Józef Tischnerowie z synami: Józefem, Marianem i Kazimierzem ok. 1948 (fot. Wikipedia)

Weronika i Józef Tischnerowie z synami: Józefem, Marianem i Kazimierzem ok. 1948 (fot. Wikipedia)

Więcej informacji w rozmowie z historykiem dr SŁAWOMIREM WRÓBLEWSKIM, badaczem dziejów średniowiecznej Małopolski, w szczególności ziemi sądeckiej.

Posłuchaj!

Pijalnia w Wysowej - Zdroju (fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

Pijalnia w Wysowej - Zdroju (fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

Mineralog z Akademii Górniczo - Hutniczej prof. MACIEJ PAWLIKOWSKI podkreśla. że występujące na południu Polski karpackie wody mineralne są wyjątkowo wartościowe.


Jednak badania potwierdzają, że mogą one mieć wpływ na arteriosklerozę, dlatego dobór ulubionej wody mineralnej należy skonsultować pod tym kątem z lekarzem.

Posłuchaj!

Tylicz, kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła (fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

Tylicz, kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła (fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

Tak zwane "Państwo Muszyńskie" powstało w 1391 r. jako darowizna króla WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁY dla biskupów krakowskich.

Na jego terenie były 2 miasta Muszyna i Tylicz (Krynica dołączyła później) oraz 35 wsi.

Muszyna, Kościół św. Józefa (fot. Barbara Rucka)

Muszyna, Kościół św. Józefa (fot. Barbara Rucka)

O historycznych kościołach w Tyliczu, Muszynie i Krynicy opowiada historyk i regionalistka BARBARA RUCKA z Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego.

Krynica Zdrój. Ołtarz główny kościoła Wniebowzięcia NMP, z figurą MB Wniebowziętej wykonaną przez Henryka Burzca z Zakopanego (fot. Barbara Rucka)

Krynica Zdrój. Ołtarz główny kościoła Wniebowzięcia NMP, z figurą MB Wniebowziętej wykonaną przez Henryka Burzca z Zakopanego (fot. Barbara Rucka)

Posłuchaj!

PIENIĄŻKOWIE herbu Odrowąż, to małopolska rodzina o patriotycznym rodowodzie.

Tarnowski historyk MIECZYSŁAW CZOSNYKA twierdzi, że powstańcze tradycje obejmują co najmniej sześć pokoleń.

Pierwszym na tej liście jest JAN ODROWĄŻ PIENIĄŻEK (1725-1817) stolnik łukowski. który walczył z Moskalami w 1768 r. w okresie Konfederacji Barskiej. W jego posiadaniu były między innymi majątki Koszary oraz Młynne koło Limanowej.

Kowalowa, Zespół Szkół (fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

Kowalowa, Zespół Szkół (fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

Na uwagę szczególnie zasługuje życiorys dziedzica wsi KOWALOWA koło Ryglic, powstańca styczniowego CZESŁAWA FELICJANA PIENIĄŻKA (1844 -1917), literata i publicysty, nauczyciela, którego uczniem był poeta Lucjan Rydel.  Jego synów do chrztu trzymali Józef Ignacy Kraszewski oraz Jan Matejko.

Posłuchaj!

Piwniczna - Zdrój (fot. Jerzy Opioła/Wikipedia)

Piwniczna - Zdrój (fot. Jerzy Opioła/Wikipedia)

Etnolog i skrzypek PIOTR KULIG jest kierownikiem Zespołu Regionalnego "DOLINA POPRADU" z Piwnicznej - Zdroju, który w tym roku obchodzi 60. lecie działalności.

Opowiada o karpackim folklorze, o karpackich instrumentach i kapelach.

Edward Grucela (1932 - 2016) - fot. MCK

Edward Grucela (1932 - 2016) - fot. MCK "Sokół" Nowy Sącz

Wspomina współzałożyciela Zespołu EDWARDA GRUCELĘ, który odtworzył dla folkloru Górali Nadpopradzkich trombitę oraz piszczałkę krawędziową, rodzaj fletu, na którym gra się jak na butelce.

Dudziarze: Piotr Kulig i Krzysztof Kulig

Dudziarze: Piotr Kulig i Krzysztof Kulig

Współcześnie udało się odtworzyć także dudy, na których przygrywano letnikom w Piwnicznej w okresie międzywojnia.

Wiadomo o tym zarówno z zachowanej ryciny, jak i z opłat podatkowych, które obowiązywały dudziarzy.

Posłuchaj!

Regionalista żywiecki MIROSŁAW MIODOŃSKI, reaktor naczelny Rocznika "GRONIE" jest autorem publikacji "RYNEK W ŻYWCU PRZEZ WIEKI".

(fot. Andrzej Otrębski/Wikipedia)

(fot. Andrzej Otrębski/Wikipedia)

Na jego środku nie ma dziś ratusza, ale kiedyś był.

Historia żywieckiego ratusza, a ściślej miejsc, w których zbierali się rajcowie miejscy rozpoczyna się w winiarni w tak zwanej Kamienicy Kantorowskiej.

Posłuchaj!

Autor:
Jan Stępień

Wyślij opinię na temat artykułu

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Dodaj komentarz

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię