"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 23.02. 2025 r.

ZAGADKA HISTORYCZNA (23.02)

Lekarz, pisarz medyczny, filozof i tłumacz.

Urodził się w 1554 r. w PILŹNIE.

Studiował na Akademii Krakowskiej.

W 1581 r. był nauczycielem w szkole parafialnej w OLKUSZU.

W 1584 r. objął Katedrę Poetyki na Akademii Krakowskiej.

W roku 1590 został doktorem medycyny na Uniwersytecie w PADWIE.

Potem ożenił się i osiadł we LWOWIE, ale po śmierci żony i jedynej córki Zuzanny powrócił do KRAKOWA.

Związał się z rodem Mniszchów i w 1606 r. z orszakiem Maryny Mniszchówny udał się do do MOSKWY na jej wesele z Dymitrem Samozwańcem.

Przez ostatnie 10 lat życia prowadził w Krakowie praktykę lekarską.

Ufundował 2 stypendia dla ubogich studentów z Pilzna i dokonał testamentowych zapisów na rzecz uniwersytetu.

Jego nagrobek znajduje się w kościele franciszkanów w Krakowie

Uwieńczony został na obrazie JANA MATEJKI "Rzeczpospolita Babińska"

W lipcu 1907 r. w kościele św. Jana Chrzciciela w PILŹNIE odsłonięty został jego pomnik.

Proszę podać jego imię i nazwisko.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                             do godz. 7.30 dnia 23.02. 2025 r.

UPOMINKI:

płyta CD Anny Treter "MOŻE TAK, MOŻE NIE"

płyta CD GRUPA APOKRYFICZNA

książka "ASTROKOTY" Elżbiety Lisowskiej

książka "ORGANY NA KOŃCU ŚWIATA. Marek Stefański w rozmowie z Mateuszem Borkowskim"

książka Marii Iwaszkiewicz "PORTRETY"

W 2025 r. Tłusty Czwartek przypada 27 lutego.
 
To ostatni czwartek przed Środą Popielcową rozpoczynającą w Kościele Katolickim okres Wielkiego Postu.

Tłusty Czwartek rozpoczyna ostatni tydzień karnawału, a w tym dniu tradycją jest objadanie się pączkami.

Znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ, wnikliwy analityk galicyjskiej prasy, sięga po artykuł zamieszczony w Ilustrowanym Kurierze Codziennym (IKC) z okazji Tłustego Czwartku 1914 roku.

Znany literat, autor wodewilów KONSTANTY KRUMŁOWSKI (1872 -1938) przedstawił w nim  „pączkowe dywagacje”.

Jakie?

Posłuchaj!

Mineralog z Akademii Górniczo - Hutniczej prof. MACIEJ PAWLIKOWSKI opowiada o zlepieńcu parczewskim, czerwonym piaskowcu występującym dawniej w okolicach OLKUSZA, a dziś zapomnianemu, gdyż jego złoża się wyczerpały.

Nazwa tej skały pochodzi od wsi PARCZE, która od lat 30. XX w. jest częścią miasta Olkusza.

To na Parczach już od XIV w. znajdował się kamieniołom z którego dobywano zlepieniec parczewski (zwany też żarnowcem), budulec, który posłużył do wzniesienia m. in. miejskich murów Olkusza.

Jak powstawał zlepieniec parczewski i gdzie jeszcze można go dziś obejrzeć?

Posłuchaj!

Urodzony w 1881 r. w TUCHOWIE, a zmarły w 1960 r. w DOBREJ k/Limanowej LEOPOLD WĘGRZYNOWiCZ był nauczycielem i krajoznawcą, propagatorem krajoznawstwa wśród młodzieży.

Od 1920 r. do roku 1950 (z przerwą w czasie niemieckiej okupacji) redagował, wydawany w KRAKOWIE miesięcznik krajoznawczo - etnograficzny "ORLI LOT".

MARIA OSTROWSKA - emerytowana nauczycielka języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym w KRZESZOWICACH urodziła się w ŻYWCU, skąd pochodzi jej rodzina.

Wśród cennych pamiątek po mamie ANNIE OSTROWSKIEJ, także nauczycielce, są pożółkłe numery "ORLEGO LOTU" z 1933 r.

Są w nich relacje z I Instruktorskiego Obozu Krajoznawczego w SOPOTNI MAŁEJ koło Żywca, który odbywał się od 3. do 17 lipca 1933 r.

Obóz, uznany za wzorcowy, odwiedził wraz z grupą działaczy krajoznawczych Leopold Węgrzynowicz, a w "Orlim Locie" znalazło się między innymi zdjęcie uczestniczki obozu Anny Ostrowskiej w stroju żywieckiej mieszczki.

Posłuchaj!

Las fascynował go od młodych lat.

Pierwszy raz zapuścił się do niego samowolnie, na szczęście bez przykrych konsekwencji.

Dziś JÓZEF BIEROWIEC jest leśniczym Nadleśnictwa Limanowa.

Leśnictwo "SKALNE", którym kieruje, położone jest na północnej stronie masywu góry MOGIELICY (1170 m).

To ponad 950 ha lasu, głównie buczyny karpackiej.

Wielką pasją Pana Józefa jest pszczelarstwo, a to zamiłowanie rozpoczęło się w dzieciństwie w ogrodzie dziadka.

Posłuchaj!

Profesor nauk humanistycznych BOLESŁAW FARON, historyk i krytyk literatury specjalizujący się w historii literatury polskiej, otrzymał niedawno od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

Te zasługi dla kultury, to także promocja twórców (głównie poetów), wywodzących się z ziemi sądeckiej, z której pochodzi.

Urodził się w 1937 r. w CZARNYM POTOKU koło ŁĄCKA.

Od 2016 r. omawia ich wiersze w miesięczniku "Sądeczanin" oraz na jego portalu internetowym.

Często prezentuje je w Radiu Kraków.

Dziś sięga po jeszcze skromny, aczkolwiek godny już dostrzeżenia dorobek WANDY ZAREMBY - MIEJSKIEJ, która urodziła się w 1958 r. w GORLICACH.

Analizuje jej poezję oraz przytacza wiersz "STARY DOM"

Posłuchaj!