"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 16.02. 2025 r.

ZAGADKA REGIONALNA (16.02)

Urodzony w KRAKOWIE w 1850 r. skrzypek, kompozytor (nazywany "polskim Straussem"), dyrygent i pedagog.

Dzięki staraniom WŁADYSŁAWA ŻELEŃSKIEGO udało mu się stworzyć orkiestrę symfoniczną, z którą występował w krakowskim Teatrze Starym akompaniując w sztukach oraz zabawiając publiczność w antraktach.

Przed 150 laty, w 1875 roku założył w KRYNICY orkiestrę zdrojową, która szybko stała się jedną z głównych atrakcji sezonu kąpielowego.

Dziś jest patronem tej orkiestry.

Był m.in. dyrektorem Towarzystwa Muzycznego w Kołomyi i Samborze oraz orkiestry i szkoły muzycznej Towarzystwa Przyjaciół Muzyki „Harmonia” w Krakowie, a w roku 1897 został dyrygentem orkiestry teatralnej we LWOWIE.

Mimo częstych przeprowadzek, każdy sezon wakacyjny spędzał w Krynicy, gdzie zmarł w 1915 roku.

Proszę podać jego imię i nazwisko.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]                                            

                                            do godz. 7.30 dnia 16.02. 2025 r.

UPOMINKI:

płyta CD "AVRA" - Maja Sikorowska&KROKE"

płyta CD "Śmiej się i kochaj!" z polskimi kabaretami

płyta CD "Tajymno Nuta" zespołu RZOZ ROCK

książka "ERA  SUPERNOWEJ" autorstwa CIXIN  LIU  - chińskiego pisarza fantastyki naukowej

książka Bogusława Wołoszańskiego "SIEĆ. OSTATNI  BASTION  SS"

W tym roku minie 20 lat od chwili odsłonięcia w KRYNICY - ZDROJU pomnika NIKIFORA (Epifaniusza Drowniaka).

Znajduje się on na skwerze pomiędzy ulicą Nikifora Krynickiego, a ulicą Leona Nowotarskiego i został odsłonięty 9 września 2005 r. podczas XV Forum Ekonomicznego przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego i prezydenta Litwy Valdasa Adamkusa.

Autorem pomnika łemkowskiego malarza prymitywisty jest artysta rzeźbiarz, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, CZESŁAW DŹWIGAJ, który opowiada o koncepcji i lokalizacji pomnika.

Posłuchaj!

Pochodzący z krakowskiej rodziny nauczycielskiej, urodzony w 1891 r. WITOLD WILKOSZ (zm. 1941 r.) był matematykiem, fizykiem i filozofem związanym z Uniwersytetem Jagiellońskim.

Wiele uwagi poświęcał także popularyzacji nauki, szczególnie matematyki, a wykorzystywał do tego audycje emitowane przez Polskie Radio Kraków.

Jego zasługi przypomina dr DANUTA CIESIELSKA z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk.  

Posłuchaj!

Historyk MIECZYSŁAW CZOSNYKA przypomina sylwetkę doktora WILHELMA KOCHA (1809 - 1866) pochodzącego z kupieckiej rodziny tarnowskiego Żyda, który przeszedł na katolicyzm.

Był właścicielem ziemskim w PRZECZYCY, a związek małżeński z KAROLINĄ BOBROWNICKĄ zawarł w 1854 r. w Wiedniu, w tym samym kościele, w którym dwa tygodnie wcześniej cesarz Franciszek Józef I poślubił Elżbietę Bawarską (Sissi).

Wilhelm Koch był pierwszym dyrektorem nowoczesnego stałego miejskiego szpitala, który utworzył w Tarnowie biskup, z pochodzenia Czech, FRANCISZEK DE PAULA PISZTEK (1786 – 1846).

A pacjentów w szpitalu nie brakowało, bo rok po Rabacji, w 1847 r. wybucha w Małopolsce cholera.

Posłuchaj!

W XXVI numerze rocznika "Małopolska. Regiony - regionalizmy - małe ojczyzny" wydawanego przez Małopolskie Związek Regionalnych Towarzystw Kultury oraz Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Krakowie czytelnicy odnajdą artykuł historyka JACKA SYPIENIA pod tytułem "Twórcy przemysłu na ziemi olkuskiej na przełomie XIX i XX w."

W nim zamieszczone zostały biografie osób, które w tym czasie budowały fabryki na ziemi olkuskiej.

Najbardziej znanym jest Niemiec ze szwajcarskim obywatelstwem, mieszkający w Wiedniu, PETER FRIEDRICH WESTEN (1875 - 1934) który w 1908 r. uruchomił w Olkuszu produkcję naczyń emaliowanych.

Działalność przemysłową rozwijał także urodzony w Nysie LUDWIG MAUVE (1887 - 1915), który w 1894 r. założył fabrykę cementu w JAROSZOWCU i KLUCZACH oraz papieru w KLUCZACH.

Przemysł rozwijał się także między innymi w Wolbromiu, Sławkowie, Pilicy oraz Wierbce.

Posłuchaj!

DARIA RUSIN z Towarzystwa Miłośników Andrychowa, współautorka wydawnictwa "Kto był kim w Andrychowie?", opowiada o zapomnianych dziś osobach, które miały związki z Andrychowem.

Posłuchaj życiorysów: lekarza Franciszka Macieja Gluzińskiego (1823 -1899) oraz Szymona Goneta (1868 - 1932) nauczyciela z zawodu, a z zamiłowania folklorysty i etnografa.

Krakowski restaurator TOMASZ SKIBA pochodzi z ziemi żywieckiej, ale rodzinnie związany jest ze Śląskiem.

Dlatego w swoim lokalu na Kazimierzu eksponuje mini kolekcję pamiątkowych kufli z górniczych spotkań zwanych "Karczmą piwną".

Są kufle szklane, ceramiczne, ale też i metalowe.

Do kolekcjonowania zachęcił go szwagier DARIUSZ WESOŁOWSKI, który przez wiele lat pracował w KWK "Wieczorek" w Katowicach – Giszowcu.

W kolekcji są kufle z przykrywką, a ta przez wieki pełniła różne funkcje.

W średniowieczu chroniła przez zarazkami dżumy, podstępnie wsypywaną trucizną, a współcześnie zapobiega ulatnianiu się gazu.

Posłuchaj!

Światowej sławy artysta malarz TADEUSZ MAKOWSKI, przedstawiciel ECOLE DE PARIS, urodził się w OŚWIĘCIMIU w 1882 r.

Od grudnia 2024 r. jest patronem nowej Galerii, mieszczącej się na drugim piętrze oświęcimskiego Ratusza, będącego oddziałem MUZEUM ZAMEK W OŚWIĘCIMIU.

Działalność nowej galerii " TADE MAKOWSKI" (tak artysta podpisywał swe dzieła) zainaugurowała wystawa “AUTOPORTRET”, którą można jeszcze oglądać do końca lutego.

Jej pomysłodawcą jest artysta-rzeźbiarz REMIGIUSZ DULKO, który zaprosił do współpracy twórców gotowych zmierzyć się z wyzwaniem stworzenia autoportretu w różnych technikach i formach artystycznych.

Wystawa ta jest głęboką refleksją nad tożsamością i aktem artystycznym spojrzenia w głąb własnej duszy.

O wystawie opowiada jej koordynatorka MONIKA SITEK.

Posłuchaj!

Finisaż wystawy "AUTOPORTRET" odbędzie się 27.02. o godz. 17.30., podczas którego wykład “Autoportret – dokument czy autokreacja” wygłosi KINGA KAWCZAK z Działu Sztuki i Rzemiosła Artystycznego, Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej.

Wstęp wolny.