"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 14.07. 2024 r.

INTERNETOWA ZAGADKA REGIONALNA (14.07.)

Urodzony w 1855 r. lekarz ftyzjatra (pulmonolog), społecznik, działacz ruchu socjalistycznego, współpracował z Ludwikiem Waryńskim i Bolesławem Limanowskim.

Żonaty z lekarką BRONISŁAWĄ, starszą siostrą MARII  SKŁODOWSKIEJ - CURIE.

Po pobycie w Szwajcarii i Paryżu w 1900 r. zamieszkał na stałe w ZAKOPANEM.

Dwa lata później otworzył w KOŚCIELISKU sanatorium dla pacjentów z chorobami płuc i kierował osobiście tą placówka przez 16 lat.

Był jednym z założycieli Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego ( w latach 1910 -1919 jego pierwszym prezesem) oraz Muzeum Tatrzańskiego.

W 1919 r. był delegatem pełnomocnym Polski na konferencji pokojowej w PARYŻU.

Brał udział w pertraktacjach w sprawie przynależności państwowej SPISZA  i ORAWY.

Po powrocie do kraju zamieszkał w WARSZAWIE.

Zmarł w 1930 r. i spoczął na Starym Cmentarzu, na Pęksowym Brzyzku, w Zakopanem.

Proszę podać jego imię i nazwisko

ADRES  INTERNETOWY:  [email protected]

                                              do wtorku  16.07. 2024 r.

UPOMINKI:

5 płyt CD olkuskiej grupy "BRACTWO  WIECZNEGO  NATCHNIENIA"

("Tango dla poety", "Między smutkiem a radością" i "Światy równoległe"

Prof. JÓZEF WOJNAROWSKI urodził się w STARYM SĄCZU w 1933 r. i tamże zmarł 90 lat później, w roku 2023.

Swą naukową karierę związał z Politechniką Śląską i zamieszkał na górnym Śląsku. Był współtwórcą polskiej szkoły naukowej w zakresie mechaniki teoretycznej i stosowanej, w tym zastosowań grafów w mechanice i teorii drgań (1971).

Ale zawsze pamiętał o miejscu swego urodzenia i rodzinnych tradycjach. Jego ojciec był komendantem gminnym OSP.

Niedawno, mieszkająca w Kanadzie, córka przekazała do Muzeum Regionalnego PTTK rodzinne pamiątki po zmarłym ojcu.

Wśród nich są też eksponaty z kolekcji zabytków techniki, między innymi oryginalny fonograf Edisona i jeden z pierwszych modeli maszyny do pisania - informuje ANDRZEJ DŁUGOSZ, dyrektor Muzeum Regionalnego w Starym Sączu i kustosz tej placówki.

Posłuchaj!

Stojąca przy Rynku w JAWORZNIE Kolegiata św. Wojciecha i św. Katarzyny na wygląd nowoczesnego kościoła.

To wrażenie potęguje wykonany w 1997 r. trójkątny witraż o wysokości 18,5 m.

Ale wyposażenie świątyni zawiera też marmurowy, barokowy ołtarz z XVII w. sprowadzony z Krakowa, gdy austriacki zaborca zamienił kościół św. Michała na więzienie.

Obecny kształt jaworznicki kościół otrzymał pod koniec lat 70. XX w.

To przedsięwzięcie była szczególnie ważne dla ówczesnego metropolity krakowskiego, kardynała KAROLA WOJTYŁY.

Niełatwy czas budowy świątyni wspomina artysta rzeźbiarz, profesor krakowskiej ASP, CZESŁAW DŹWIGAJ, który wtedy jeszcze jako student, był odpowiedzialny za projekt dolnego kościoła i była to jego pierwsza praca sakralna, którą zrealizował.

Posłuchaj!

Ekspert z zakresu historii medycyny prof. JANUSZ SKALSKI z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego opowiada na co chorowali, a niekiedy umierali, polscy królowie.

Tym razem skupia się na kończynach dolnych, czyli nogach koronowanych głów.

Ostatni z Piastów na polskim tronie KAZIMIERZ WIELKI (1310 -1370) 3. września 1370 r. podczas polowania w Przedborzu spadł z konia i złamał nogę.

Można przypuszczać, że jeśli złamanie było otwarte, to w dobie przedantybiotykowej mogło być przyczyną jego śmierci 5 listopada tegoż roku.

Polowanie było też pośrednią przyczyną zgonu króla STEFANA BATOREGO (1533 -1586).

A jaka była przyczyna śmierci Sasa AUGUSTA II MOCNEGO (1670 - 1733)?

Posłuchaj!

W kolejnym historycznym felietonie ANNA PITUCH - NOWOROLSKA powraca na Zamek w NIEPOŁOMICACH.

Tym razem skupia się na zamkowej królewskiej kuchni.

A ta musiała być szczególnie obficie zaopatrzona w czasie przyjazdu królewskiego orszaku.

Zachował się spis co w 1389 roku kupiono lub nabyto od lokalnych dostawców, kupców i wieśniaków na potrzeby królewskiej pary.

WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO (zm.1434) nie jadał jabłek, a jego ulubionym napojem było mleko.

Posłuchaj!

WACŁAW  HOMA  urodził się w Muszynie - Folwarku, południowej części miasta.

Ponad cztery dekady (lata pracy zawodowej) spędził w Zakopanem, ale na emeryturze powrócił w rodzinne strony.

Opowiada jak zmienił się to miejsce, przywołuje obrazki z młodości i wymienia zmiany, które zaszły w tej części Uzdrowiska.

Prezentuje też swe wiersze, których napisał wiele, ale jeszcze nie zdecydował się na ich publikację.

A skąd czerpie tematy?

Posłuchaj!

Należąca do gminy BOBOWA w powiecie gorlickim wieś JANKOWA leży na Pogórzu Rożnowskim, na lewym brzegu rzeki Białej Dunajcowej i na okolicznych wzgórzach.

W Jankowej mieszka emerytowana nauczycielka geografii STANISŁAWA GÓRSKA, która od dawna słucha niedzielnych "Pejzaży regionalnych".

Opowiada o pięknych widokach z okien jej domu i o niedzielnych, pieszych wycieczkach po okolicy, na które, z radiowej inspiracji, dawniej wraz z mężem i dziećmi wyruszała.

Posłuchaj!