"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 12.02.2023 r.

ZAGADKA  HISTORYCZNA  (12.02.)


Historyczna jednostka powierzchni używana w rolnictwie.

Początkowo oznaczała obszar, jaki jeden człowiek mógł zaorać lub skosić jednym zaprzęgiem w ciągu dnia roboczego, od rana do południa.

Jej wielkość w Europie wynosiła – zależnie od jakości gleby, zaprzęgu i narzędzi, od  0,33 do 1,07 hektara.

Do czasu zniesienia pańszczyzny stanowiła wymiar jednodniowej pracy zadawanej parobkowi.

Na ziemiach polskich stosowna była w wersji  chełmińskiej, dolnoaustriackiej, nowopolskiej, pruskiej i magdeburskiej.

Proszę podać nazwę tej historycznej jednostki powierzchni.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                          do godz. 7.30 dnia 12.02. 2023 r.

UPOMINKI:

książka Macieja Łyszczarza „DALEKA JEST DROGA. Życie i działalność Wojciecha Narębskiego”

książka TADEUSZ WAŻEWSKI 1896 -1972 (o przedstawicielu krakowskiej szkoły matematycznej)

książka „CHYŻNIAŃSKIE OPOWIEŚCI” Jana Świdronia i o. Stanisława Wysockiego

książka „PODZIEMNY OLKUSZ”

książka „ SKARBY GÓRALI. Poznaj Górala spoza Podhala”

27 stycznia 2023 r. w Krakowie, w wieku 98 lat, zmarł profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego WOJCIECH NARĘBSKI, geochemik i mineralog, podpułkownik w stanie spoczynku, weteran 2 Korpusu Polskiego, uczestnik Bitwy o Monte Cassino, Anconę i Bolonię, harcmistrz i przyjaciel młodzieży oraz zaangażowany społecznik.

Msza św. żałobna została odprawiona w Kolegiacie św. Anny w Krakowie w sobotę 11 lutego, po czym nastąpiło odprowadzenie Zmarłego na miejsce wiecznego spoczynku na Cmentarz w Grębałowie.

Prezydent Andrzej Duda nadał pośmiertnie Wojciechowi Narębskiemu Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski,.

Rodzina odebrała także awans na stopień pułkownika - nadany przez Ministra Obrony Mariusza Błaszczaka.

W tej audycji przypominamy archiwalną rozmowę z 2014 r. w której prof. Wojciech Narębski opowiada między innymi o swojej edukacji realizowanej na wojennym, wojskowym szlaku.

Posłuchaj!

W 160 rocznicę Powstania Styczniowego 1863 r. znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ przypomina zapomnianą legendę związaną z okolicą Błoń, z Półwsiem Zwierzynieckim.

Jego starsi mieszkańcy opowiadali przed laty, że jeszcze przed II wojną światową, w wiosenne noce, na chodniku biegnącym wzdłuż ulicy gen. Ferdynanda Focha, można było ujrzeć zagadkową postać.

Był to staruszek w długim płaszczu i rogatywce, który, gdy spotkał go młody chłopiec, sięgał do kieszeni i rzucał na chodnik garść miniaturowych orzełków.

Czy był to duch powstańca 1863 r.?

Wszak pierwsze "przytulisko" dla weteranów tego narodowego zrywu mieściło się w Krakowie na Zwierzyńcu.

Posłuchaj!

12 lutego 2023 r. minie 130 rocznica urodzin WŁADYSŁAWA DZIADOSZA, który zmarł w 1980 r. w LONDYNIE.

Był uczestnikiem walk o niepodległość, doktorem praw, majorem Wojska Polskiego i działaczem państwowym w II Rzeczpospolitej.

Urodził się 12.02 1893 r. w TARNOWIE, w rodzinie Jana (szewca) i Marii.  (niektóre źródła podają 13.02, ale jak ustalił tarnowski historyk Antoni Sypek  w Księdze Urodzeń ksiądz zapisał datę 12 lutego, a to źródło prymarne).

Władysław Dziadosz ukończył I Gimnazjum w Tarnowie, walczył w Legionach i był ciężko ranny w Bitwie pod Konarami 23 .05.1915 r.

Jako komendant Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w Tarnowie w październiku 1918 r. dowodził rozbrajaniem wojsk austriackich.

Potem walczył z Ukraińcami o Lwów i w wojnie polsko – bolszewickiej.

A jak potoczyła się jego kariera w II Rzeczpospolitej? - wyjaśnia historyk i tarnowski pedagog WOJCIECH SYPEK.

Posłuchaj!

Do końca lutego w Miejskiej Bibliotece Publicznej w TARNOWIE przy ul. Krakowskiej 4 czynna jest wystawa fotografii JANUSZA SURMANA "TARNÓW - OBRAZY MATEMATYCZNIE PRZETWORZONE".

Jej autor jest mieszkańcem Tarnowa i pracownikiem Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jeszcze jako student tego wydziału współtworzył "Towarzystwo Dagerotypistów", fotograficzną grupę twórczą o ogólnopolskim zasięgu działania i kierował nią do roku 1990.

Obecnie po długiej przerwie wznowił działalność artystyczną, tym razem z zastosowaniem nietypowych możliwości fotografii cyfrowej.

Na tarnowskiej wystawie, która od 10.03 będzie prezentowana w Krakowie, w Galerii Klubu "KUŹNIA" na os Złotego Wieku 14, można zobaczyć 15 prac Janusza Surmana przedstawiających najbardziej znane widoki jego rodzinnego miasta.

Posłuchaj!

W DOBREJ koło Limanowej od 2019 r. działa Koło Gospodyń Wiejskich. Nie jest to pierwsze Koło w historii tej miejscowości, ale reaktywacja, powrót do wspólnego działania, pracy na rzecz lokalnej społeczności.

Jego współzałożycielką i pierwszą przewodniczącą była MARIA SCHEJBAL - CYTAWA. Choć gospodynie - dobrzanki doceniają tradycję, to jednak nie ubierają się w stroje Laszek Sądeckich i nie pieką ciast.

Piszą natomiast projekty, otrzymują granty i organizują warsztaty.

Tak powstała między innymi internetowa mapa Dobrej z fotografiami z przeszłości. Były warsztaty "Radość z ogródka - radość w ogrodzie", lalkarskie warsztaty dla dzieci (figury zostały zaprezentowane w bożonarodzeniowej szopce) oraz warsztaty wyrobu domowych kosmetyków.

W tym roku stworzymy ofertę dla dzieci, które spędzają czas po lekcjach w szkolnej świetlicy oraz powtórzymy zajęcia związane z ciągle żywą w Dobrej tradycją układania bukietów z okazji sierpniowego święta Matki Bożej Zielnej (15.08) - informuje MARIA SCHEJBAL - CYTAWA.

Posłuchaj!