"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 11.08. 2024 r.

ZAGADKA REGIONALNA (11.08.)

Małopolska wieś w gminie CZCHÓW.

Istniała już przed 1215 r. i należała do dóbr biskupa krakowskiego.

We wsi znajduje się cmentarz wojenny nr 298 z czasów I wojny światowej.

W murowanym, parterowy dworze ma obecnie siedzibę leśnictwo o nazwie takiej samej jak wieś.

W tej wsi w 1895 r. przyszedł na świat MICHAŁ BARWIOŁEK, działacz niepodległościowy, legionista, chorąży Wojska Polskiego, zamordowany wiosną 1940 r. w KATYNIU.

Wcześniej, bo w 1883 r. w tej wsi urodził się architekt JERZY STRUSZKIEWICZ. (zm. 1948)

Był projektantem, wraz z MAKSYMILIANEM BORSTINEM (1886 – 1932), siedmiopiętrowego budynku "Feniksa" przy ul. Basztowej 15 na roku z Rynkiem Kleparskim w Krakowie.

Ta wieś, to także miejsce urodzenia w 1924 r. prawnika ROMANA RAKOWSKIEGO, komandora Marynarki Wojennej RP, Kawalera Orderu "VIRTUTI MILITARI", uczestnika Akcji "Burza" we LWOWIE.

Proszę podać nazwę tej wsi.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                         do godz. 7.30. dnia 11.08. 2024 r.

UPOMINKI:

5 egzemplarzy mini przewodników "DOLINA POPRADU"

płyta CD "ORGANY FARY OLKUSKIEJ" gra Andrzej Białko

jubileuszowy numer półrocznika "ALMANACH ŁĄCKI"

Zamek w NOWYM SĄCZU, w widłach Dunajca i Kamienicy, wzniósł w latach 1360 - 1370 król Kazimierz Wielki.

Zamek posiadał dwie baszty narożne,wieżę, budynek mieszkalny i przedzamcze.

Na królewskim zamku gościli później Ludwik Węgierski, Władysław Jagiełło i Wielki Książe Litewski Witold.

Po Potopie szwedzkim zamek utracił znaczenie, a okresie rozbiorów świetność.

Ale prawdziwa katastrofa nadeszła w styczniu 1945 r. - przypomina historyk PIOTR RYCHLEWSKI z I Liceum Ogólnokształcącego w Nowym Sączu.

Posłuchaj!

Poetka i regionalistka WANDA ŁOMNICKA - DULAK swój pierwszy słownik gwary Górali Nadpopradzkich, opatrzony tytułem "MATUSINE SŁÓWECKA", wydała ponad 15 lat temu. Zawiera 2 tysiące haseł.

Kolejny wydany w 2019 r. słownik, a właściwie leksykon, ma już haseł 7 tysięcy.

"NADPOPRADZKA DAWNOŚĆ. GWARA I KULTURA GÓRALI Z OKOLIC PIWNICZNEJ", ta publikacja zawiera nie tylko słowa gwarowe, ale i opisy haseł poprzez opisy różnych obyczajów - tłumaczy autorka.

Posłuchaj!

Browar w ŻYWCU – znana dziś marka - powstał w 1865 r. z inicjatywy księcia cieszyńskiego i właściciela tzw. państwa żywieckiego Albrechta Fryderyka Habsburga.

Ale historia browarnictwa w tym mieście jest o wiele dłuższa.

W XVI w. właścicielami Żywca byli bracia Jan i Wawrzyniec Komorowscy oraz ich synowie Jan Spytek oraz Krzysztof.

Przy zamku mieli kilka browarów i w 1537 r. jeden z nich przekazali mieszczanom - informuje regionalista MIROSŁAW MIODOŃSKI, redaktor naczelny rocznika "GRONIE", wydawanego przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej.

Posłuchaj!

LEON MAJEWSKI herbu STARŻA (1850 -1915) pochodził z Mazowsza. Urodził się w 1850 r. w LIPNIE koło Płocka .

Jako gimnazjalista, w nocy wybuchu Powstania Styczniowego (z 21/22.01.1863 r.) brał udział w nieudanym ataku na carski garnizon.

Zagrożony represjami ,wraz z częścią rodziny, przeniósł się do Galicji i zamieszkał we LWOWIE.

Pod koniec 1882 r. gdy uzyskał zgodę władz austriackich, osiadł w TARNOWIE.

Otworzył tam pracownie fotograficzną, korzystając z umiejętności, które nabył w czasie asystentury u znanego lwowskiego fotografa EDWARDA TRZEMESKIEGO (1843 - 1905).

Leon Majewski fotografował TARNÓW oraz uzdrowisko IWONICZ - ZDRÓJ (w sezonach letnich od 1883 do 1886 r.)

Udzielał się społecznie w wielu organizacjach, a zmarł podczas.... Mszy św. żałobnej 13. października 1915 r.

Życiorys Leona Majewskiego przybliża historyk MIECZYSŁAW CZOSNYKA.

Posłuchaj!

Polska krowa czerwona - to polska rasa bydła domowego maści jednolitej czerwonej z rodziny mleczno - mięsnej.

Rasa ta pochodzi od małego dzikiego bydła krótkorogiego, występującego we wschodniej części Europy Środkowej i w Skandynawii.

Została zidentyfikowana w 1901 r. przez Austriaka prof. LEOPOLDA ADAMETZA (1861- 1941).

W okresie międzywojnia rasa ta stanowiła 25% polskiej populacji bydła.

W 1982 r. zlikwidowano rejon zachowawczy hodowli krowy czerwonej, co doprowadziło do spadku populacji tej rasy, wypieranej przez bardziej wydajne rasy i krzyżówki.

Obecnie czerwona krowa jest objęta programem odbudowy bioróżnorodności "ARKA SMAKU".

Wiele sztuk jest pod opieką ojców cystersów ze SZCZYRZYCA w powiecie limanowskim.

W 2024 r. ukazała się książka "HODOWLA POLSKIEGO BYDŁA CZERWONEGO w POLSCE, wczoraj, dziś i jutro".

Jej autorem jest prof. JAN SZAREK emerytowany profesor Katedry Hodowli Bydła krakowskiego Uniwersytetu Rolniczego, uznany autorytet w dziedzinie hodowli bydła.

Posłuchaj!