"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 1.09. 2024 r.

ZAGADKA HISTORYCZNA (1.09)

Na terenie WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA Polacy stanowili od 9% do 13 % populacji tego państwa - miasta.

Z chwilą wybuchu II wojny światowej 1.09.1939 r. Niemcy uwięzili mieszkających tam Polaków

Wśród nich był duchowny katolicki, działacz i polityk polskiego ruchu narodowego w tym mieście

Aresztowany, pobity i uwięziony w Victoriaschule (szkoła, przejściowe więzienie, miejsce kaźni dla Polaków we wrześniu 1939 r.), wkrótce został osadzony w obozie koncentracyjnym KL Stutthof.

Został zamordowany wraz z kilkudziesięcioma działaczami polskimi w Wielki Piątek 22.03.1940 r. w lasach koło obozu.

Po wojnie zwłoki wszystkich ekshumowano i złożono na cmentarzu w Gdańsku - Zaspie.

Działania tego duchownego, urodzonego w 1889 r. doprowadziły między innymi do przebudowania byłej ujeżdżalni wojskowej w dzielnicy WRZESZCZ na kościół św. Stanisława Biskupa, który od 1925 r. stał się jednym z centrów polskości w Wolnym Mieście Gdańsku i centralnym obiektem tzw. " POLENHOF" – osiedla zamieszkanego w większości przez Polaków.

Organizowane były w nim liczne uroczystości i obchody świąt narodowych.

W latach 1933–1934 był gdańskim radnym – jedynym, w 54-osobowej Radzie Miasta, przedstawicielem Polaków i polskości.

W 1999 r. znalazł się w gronie 108 polskich męczenników II wojny światowej, których JAN PAWEŁ II ogłosił błogosławionymi.

Proszę podać imię i nazwisko tego duchownego.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                          do godz. 7.30 dnia 1.09. 2024 r.

UPOMINKI:

książka Barbary Krężołek – Paluchowej „HELKA Z ZIEMI NICZYJEJ”

3 zestawy publikacji o OLKUSZU

płyta CD „AURORA” z utworami krakowskiego kompozytora JERZEGO GABLENZA (1888 - 1937)

TERESA MIKOŁAJSKA - to długoletnia dyrektor i nauczycielka Szkoły Podstawowej w PACZÓŁTOWICACH w gminie Krzeszowice.

Jest członkiem zarządu powstałego w 2005 r. Stowarzyszenia Wspierania Inicjatyw Na Rzecz Szkoły i Środowiska wsi Paczółtowice "MY".

Od samego początku działają w nim aktywnie nauczyciele oraz rodzice uczniów, ale ogromny wkład miało też pokolenie dziadków.

Stowarzyszenie przy finansowym wsparciu Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego i Urzędu Miejskiego Krzeszowice, zrealizowało już wiele projektów edukacyjnych.

Jakich i do kogo adresowanych?

Posłuchaj!

W tym tygodniu stolica polskiej koronki klockowej BOBOWA w powiecie gorlickim znów będzie gościć najlepsze europejskie koronczarki.

W czwartek 5.09. 2024 r. rozpocznie się (i potrwa do niedzieli 8.09) jubileuszowy XXV Międzynarodowy Festiwal Koronki Klockowej.

Między innymi dzięki Festiwalowi odrodziło się to piękne rzemiosło artystyczne, zapoczątkowane w Bobowej w II połowie XIX w.

O programie, o atrakcjach, dorocznego spotkania koronczarek informuje CELINA JOB - instruktorka Centrum Kultury i Promocji Gminy Bobowa.

Posłuchaj!

W sobotę 7.09. 2024 r. o godz. 15.00 w Centrum Kultury i Edukacji Muzycznej w ŁĄCKU rozpoczną się uroczystości jubileuszowe 20. lecia "ALMANACHU ŁĄCKIEGO".

To półrocznik historyczno - kulturalno - społeczny wydawany przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Łąckiej.

A jaki był początek, jak wyglądał pierwszy numer tego periodyku - informuje jego redaktor naczelna JADWIGA JASTRZĘBSKA, zarazem prezes Towarzystwa.

Posłuchaj!

KRYSTYNA DULAK - KULEJ na stałe mieszka w LONDYNIE, ale urodziła się w Piwnicznej - Zdroju i co roku wakacje spędza nad Popradem.

Jej ojcowizna – to pogranicze trzech kultur: polskiej, słowackiej i łemkowskiej, co miało i ma niewątpliwie wpływ na rozwój jej talentu pisarskiego, gdyż pisze zarówno w języku literackim, ale często posługuje się również lokalna gwarą piwniczańską – gwarą Górali Nadpopradzkich.

Przypomina o słowackich korzeniach swych przodków i powraca do trudnych czasów II wojny światowej na pograniczu okupowanej Polski i proniemieckiej Słowacji.

Posłuchaj!

W Muzeum Miejskim w ŻYWCU na Starym Zamku, jedna z ekspozycyjnych sal poświęcona jest tradycjom mieszczańskim w tym grodzie nad SOŁĄ, a rzemieślników w Żywcu nazywano "putoszami".

W centralnym miejscu umieszczono portret najbardziej znanego żywieckiego putosza JĘDRZEJA KOMONIECKIEGO (1658 - 1729) wójta, burmistrza i kronikarza Żywca .ze swoją słynną księgą " Chronografią albo Dziejopisem Żywieckim". Księgę można podziwiać nie tylko na portrecie, ale i w gablocie.

A jakie jeszcze inne pamiątki cechowe można tam zobaczyć? - wyjaśnia DOROTA FIRLEJ, kustosz Muzeum Miejskiego.

Posłuchaj!

Galeria Fotografii "INTERFERENCJE" mieści się na I piętrze Muzeum "Podziemny Olkusz", przy Rynku 4.

Do czwartku 5.09.2024 r. można oglądać tam wystawę AGNIESZKI NOWAKOWSKIEJ, olkuszanki, pod tytułem "TERRA INCOGNITA".

To jej pierwsza indywidualna wystawa.

Natomiast w sobotę 7.09 2024 o godz. 17.00 wernisaż kolejnej ekspozycji "RÓŻOWY NIE ISTNIEJE", której autorką jest IWONA GERMANEK.

Sylwetkę autorki przybliża i wyjaśnia tytuł wystawy - kuratorka Galerii KATARZYNA LESZCZYŃSKA – KASZUBA.

Anonsuje także październikową pokonkursową wystawę, drugą edycję "FOTOGRAFII ODKLEJONEJ" , na której zostaną wyeksponowane prace ponad 140 artystów.

Posłuchaj!