Opowiem Ci historię (audycje archiwalne)

Kilka wieków temu pewne dziecko zakładało je na swoje niewielkie stopy i było przejęte, bo dzień był wyjątkowy. Oto czerwone buty koronacyjne Zygmunta Augusta. O ich niezwykłości Marzena Florkowska rozmawiała z Anną Chachulską z Zamku Królewskiego na Wawelu i podeksytowanymi dziećmi.

^{Fragment obrazu Jana Matejki "Hołd pruski". Fot. Łukasz Schuster, Zamek Królewski na Wawelu. Na co dzień obraz można oglądac w Muzeum Narodowym w Sukiennicach.}

Czy artyści mają dzieci i czy mają dla nich czas? Oto pytanie, które często zadajemy sobie, gdy patrzymy na kogoś znanego.  Dziś w  takiej roli obserwujemy Jana Matejkę, niezwykłego malarza, który stworzył wiele obrazów przedstawiających historię Polski m.in. Bitwę pod Grunwaldem, Hołd Pruski, Zawieszenie dzwonu Zygmunta. Do domu Jana Matejki zapraszają pani kustosz Muzeum Narodowego w Krakowie Marta Kłak - Ambrożkiewicz i Marzena Florkowska

Czy artyści mają dzieci i czy mają dla nich czas? Oto pytanie, które często zadajemy sobie, gdy patrzymy na kogoś znanego.  Dziś w  takiej roli obserwować będziemy Jana Matejkę, niezwykłego malarza, który stworzył wiele obrazów przedstawiających historię Polski m.in. Bitwę pod Grunwaldem, Hołd Pruski, Zawieszenie dzwonu Zygmunta. Do Domu Jana Matejki zapraszają pani kustosz Muzeum Narodowego w Krakowie Marta Kłak- Ambrożkiewicz i MarzenaFlorkowska

^{Fot. dzięki uprzejmości autorek książki}

W poszukiwaniu historii zapraszamy nie do muzeum, ale do domu rodzinnego. To właśnie dziadkowie i pradziadkowie mają nam do opowiedzenia niesamowite zdarzenia z ich życia, a oni sami są żywą historią. Marzena Florkowska spotkała autorki książki „Na Giewont się patrzy” - Barbarę Caillot Dubus i Aleksandrę Karkowską, które wysłuchały opowieści starych górali o ich dzieciństwie i zachęcają nas także do takich rodzinnych rozmów.  

Czy zwróciliście kiedyś uwagę na niewielkie dzwonki wiszące przy niektórych kościołach, na ich zewnętrznych ścianach, niedaleko głównego wejścia? To tzw. dzwonki za umierających,. Zobaczyć można także latarnie umarłych. Dziś Marzena Florkowska i historyk Grzegorz Szymanowski zapraszają na spacer po Krakowie takim właśnie listopadowym szlakiem. A zaczynamy od kościoła Mariackiego, przy którym kiedyś także przecież znajdował się cmentarz.

Kroczek Tadeusza Kościuszki - to brzmi intrygująco. Taki właśnie przedmiot można zobaczyć w muzeum na Kopcu Kościuszki w Krakowie. Choć niewiele osób o tym wie, Tadeusz Kościuszko był nie tylko Naczelnikiem Powstania, ale pasjonował się matematyką, komponował muzykę i projektował ogrody. A do tego wszystkiego potrzebny był mu kroczek. Przewodnikiem Marzeny Florkowskiej, a także Oli i Ani jest Robert Springwald z Fundacji im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie.

Piotr Szmigielski jest pra pra wnukiem poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny, dziewczyny z Bronowic, a ślub jego pra pra dziadków odbył się dokładnie 116 lat temu, 20 listopada 1900 roku w kościele Mariackim. Wesele w dworku w Bronowicach trwało cztery dni. Wśród zaproszonych gości był poeta Stanisław Wyspiański, który potem napisał sztukę pt. "Wesele". A w sztuce tej do zabawy zaprosił także chochoła. 19 listopada w Bronowicach, w tzw. Rydlówce odbyła się uroczystość osadzania chochoła. Marzena Florkowska rozmawiała z pra pra wnukiem nowożeńców sprzed 116 lat.

Koniec listopada to czas tradycyjnych wróżb w wigilię św. Katarzyny, czyli w noc z 24/25 listopada dla chłopców i w tzw. Andrzejki czyli w noc z 29/30 listopada dla dziewcząt. Do naszych czasów przetrwał m.in. zwyczaj lania wosku przez klucz, ale dawniej tych form przepowiadania przyszłości było dużo więcej i były traktowane niezwykle poważnie. Potrzebny był nie tylko wosk i klucz, ale skrzynie z ubraniami, poduszki, lustro lub nawet studnia.

Czy wiecie, że opera to nie tylko niezwykła muzyka, kolorowe stroje, dekoracje i wybitni śpiewacy? To także cała armia ludzi, którzy są odpowiedzialni za to by książę zjechał z góry tuż pod stopy księżniczki, w odpowiednim momencie pojawił się na scenie dym, a kurtyna zasuwała się dokładnie 12 sekund. Dziś zapraszamy was do poznawania Opery krakowskiej od kuchni, a Marzena Florkowska wybrała się tam w towarzystwie Katarzyny Sanockiej z Działu Marketingu w Operze Krakowskiej i Krzysztofa Klocka - automatyka sceny w Operze Krakowskiej.

Pigulnica i tabletkarka - to urządzenia kiedyś na co dzień używane przez aptekarzy, a dziś już trochę zapomniane. Czym różni się tabletka od pigułki? Przede wszystkim kształtem - pigułki są okrągłe, jak koraliki i bywają także złote. Muzeum Farmacji mieści się w Krakowie przy ul. Floriańskiej i w tym roku świętuje 70. rocznicę założenia. Można w Muzeum poczuć fantastyczny klimat i zapach starych aptek z pięknymi meblami, zdobionymi słojami i takimi specyfikami jak róg jednorożca, hiszpańskie muchy, pijawki, a także mandragora, czyli wisielczy nasik. Warto tam zajrzeć. Marzena Florkowska tajemnice pracy aptekarza poznawała w towarzystwie pani kustosz, także farmaceutki, doktor Moniki Urbanik. 

Kolorowe opłatki: żółte, czerwone, a także z pieprzem. Przeznaczone dla zwierząt, ale wykonywano z nich również tzw. światy, czyli fantastyczne ozdoby. Tajemnice wypieku i wykorzystania opłatków Marzena Florkowska poznawała w Muzeum Etnograficznym w Krakowie, a niezwykłe opowieści snuły Karolina Pachla –Wojciechowska, Adiunkt ds. zbiorów i projektów badawczych i Urszula Sobczyk, edukatorka Muzeum Etnograficznego.
 

Spojrzeć na życie pustelników okiem dziecka - to nie lada okazja. I móc błąkać się po zakamarkach klasztoru i huśtać na dzwonie. Taką niezwykłą sposobność w Eremie Ojców Kamedułów na Bielanach w Krakowie miał Jan Ostroga, którego stryj był kamedułą. To Ojciec Doroteusz Ostroga, który był m.in. dzwonnikiem w tym klasztorze przez wiele lat. Marzena Florkowska zabiera  nas w niezwykłą podróż w czasie i w przestrzeni w towarzystwie Jana Ostrogi

Boże Narodzenie  to jeden z 12 dni w  roku, w którym do pustelni bielańskiej mają wstęp także kobiety i dziewczyny. Warto wykorzystać te sposobność i zaśpiewać kolędy w towarzystwie mnichów podczas mszy o 11.30. Nie używają oni organów, więc głos trzeba mieć mocny. A przy okazji świąteczny spacer po Lasku Wolskim. 

Nasze zegary odliczają już pierwsze godziny Nowego Roku, a my proponujemy wizytę w Kamienicy Hiplitów w Krakowie, w oddziale Muzem Historycznego Miasta Krakowa, gdzie zobaczyć można przepiękną kolekcję różnych zegarów. Znajduje się tam kilkaset zegarów z Polski, Austrii, Niemiec, Francji, Szwajcarii, Anglii, Czech, Holandii, Węgier. Są to zegary domowe, ale też stołowe i kominkowe, ścienne, podłogowe oraz zegarki kieszonkowe. O tych właśnie zegarkach kieszonkowych opowiada dr Katarzyna Moskal z Kamienicy Hipolitów.

Nowy Rok warto zacząć od spaceru, a może nawet ślizgawki. W XIX sporo było w Krakowie takich miejsc, gdzie można było łyżwować. Dodatkową atrakcją była możliwość spotkania płci przeciwnej czy obejrzenia sztucznych ogni. Szlakiem dawnych ślizgawek krakowskich z historykiem Krakowa i popularyzatorem wiedzy o dawnych obyczajach, Witoldem Turdzą wybrała się Marzena Florkowska. 

Spotkanie z pszczołami w styczniu? To może być doskonały pomysł i wspomnienie lata. A wszystko za sprawą wystawy „Let’s bee friends, czyli zaprzyjaźnij się z pszczołami”, którą jeszcze do końca stycznia można oglądać w Muzeum AGH. Dowiedzieć się tam można nie tylko, czym zajmują się pszczoły i jak wygląda praca pszczelarza, ale także jak owady te inspirują projektantów i architektów. Pomysłów na pytania dzieciom nie brakuje, a cierpliwie odpowiada na nie Monika Błaszczak z Muzeum AGH.  

Na wystawie można zobaczyć także współczesne ule, strój i narzędzia pszczelarza oraz biżuterię, przedmioty codziennego użytku i architekturę, czerpiące inspirację z życia pszczół.  Okazuje się np. że struktura plastra miodu może być wykorzystana w architekturze, meblarstwie, ale i w branży oświetleniowej oraz przy produkcji sprzętu sportowego.

Wystawa jest czynna do końca stycznia od poniedziałku do piątku od 8.00-15.00 i wstęp do muzeum jest bezpłatny. 

Zaglądamy na Wzgórze Wawelskie, do kuchni i jadalni, a tam przepiękne i bogate naczynia, wymyślne potrawy i grupa osób obsługujących rodzinę i gości władcy. O kulturze stołu na dworze królewskim Marzena Florkowska rozmawiała z Anną Chachulską z Działu Oświatowego Zamku Królewskiego na Wawelu, a towarzyszyły im ciekawe świata dzieci.

^{Fot. Regionalna Pracownia Digitalizacji Małopolski Instytut Kultury, projekt Wirtualne Muzea Małopolski}

Czy zastanawialiście się kiedyś, w jaki sposób mogli się poznać wasi pra, pradziadkowie? Sprawa nie była taka prosta, jak nam się dziś wydaje. Wszystko odbywało się pod czujnym okiem dorosłych: mam, babć, ciotek, niań. Bale karnawałowe były jedną z takich okazji, przy których spotykały się panny i kawalerowie. Karneciki na tańce, wachlarze i białe rękawiczki - to tylko niektóre elementy tego zapomnianego świata.  Dziś wybieramy się na taką XIX-to wieczną zabawę, a przewodzić nam będą Marzena Florkowska i Witold Turdza, historyk i miłośnik Krakowa, który zawsze opowiada z wielką pasją. 

^{fot. pixabay}

Czy wiecie, że w domach waszych pra pradziadków dzwonił już telefon? Wyglądał zupełnie inaczej - przymocowany do ściany, bez tarczy, z osobną słuchawką i mikrofonem, ale na tamte czasy był cudem techniki. Za wynalazcę telefonu uważa się Aleksandra Bella, który pierwszy go opatentował, a było to dokładnie 140 lat temu. Być może w waszych domach, czy domach dziadków znajdują się jeszcze stare aparaty telefoniczne, ale Marzena Florkowska zaprasza was do Kamienicy Hipolitów w Krakowie, gdzie Katarzyna Bury objaśnia dzieciom działanie tego urządzenia.

Zapiecek, szabaśnik i sagan - to słowa dziś trochę zapomniane, ale emocjonalnie przenoszące nas w czasy naszych dziadków czy nawet pradziadków. W Muzeum Etnograficznym w Krakowie, w tzw. Izbie krakowskiej stoi stary piec, który kryje w sobie te trzy tajemnice. Z kustoszem Małgorzatą Oleszkiewicz poznawała je Marzena Florkowska. 

W ciągu 90 lat historii specjalne audycje dla dzieci w Radiu Kraków przyciągały nie tylko odbiorców, ale dzieci zapraszane były do studia radiowego i współtworzyły te programy. Wielu znanych aktorów zaczynało swoją karierę właśnie jako dzieci w Radiu Kraków. Po II wojnie światowej taką Radiową Gromadkę stworzyła Maria Biliżanka. Posłuchajmy archiwalnych nagrań przedstawień i wspomnień Marii Biliżanki, których przed laty wysłuchała Danuta Urbanik. 
 

100 lat temu,20 lutego 1917 roku uruchomiono dla pasażerów pierwszą linię tramwajową przez most na Wiśle na prawobrzeżny Kraków, czyli do Podgórza,.  O tym, czym podróżowano w Krakowie i jak wyglądały pierwszy tramwaje rozmawiali Marzena Florkowska i Emil Bajorek,  przewodnik miejski po Krakowie i członek Stowarzyszenia PODGORZE.PL.

Między tłustym czwartkiem a śledziówką, w ostatnie dni karnawału, zapraszamy na obiad do domu średniowiecznego mieszkańca Krakowa. Jedzono wówczas duże ilości mięsa, które przyprawiano na wiele sposobów. Różnobarwne, piękne i pachnące dodatki były zarówno polskie, jak i sprowadzane zza granicy. Klaudia Kaczmarczyk z Działu Edukacyjnego Muzeum Historycznego Miasta Krakowa zaproponowała dzieciom zabawę w rozpoznawanie przypraw. Test wypadł doskonale, co potwierdziła Marzena Florkowska.

Szczerbiec - miecz koronacyjny królów polskich przechowywany pieczołowicie w Skarbcu Zamku Królewskiego na Wawelu. A korona, jabłko czy berło? Po tym przecież każde dziecko rozpoznaje króla. Tajemnice insygniów koronacyjnych i uroczystości koronacji, które odbywały się w Katedrze zdradzała Marzenie Florkowskiej i dzieciom Anna Chachulska kierująca Działem Oświatowym Zamku Królewskiego na Wawelu, a ponieważ spotkanie odbywało się w Skarbcu, stąd charakterystyczny pogłos.

Mumie egipskie budzą w dzieciach niezwykłą ciekawość. Na szczęście nie trzeba jechać do Egiptu, wystarczy odwiedzić Muzeum Archeologiczne w Krakowie znajdujące się przy ul. Poselskiej. Znajduje się tam nie tylko bardzo cenna kolekcja sarkofagów i mumii, ale także specjalnie dla dzieci prowadzone są warsztaty i zajęcia. Dziecięcą ciekawość zaspokaja m.in. Anna Kostrzewa z Działu Edukacji Archeologicznej i Wystaw Muzeum Archeologicznego, która wprowadza w tajemniczy świat.

Tej nocy spaliśmy o godzinę krócej z powodu wiosennej zmiany czasu i zapewne dziś częściej zerkać będziemy na nasze zegarki. Dlatego też proponujemy Wam wyprawę do kamienicy Hipolitów w Krakowie, która jest oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. W kolekcji znajduje się kilkaset zegarów z Polski, Austrii, Niemiec, Francji, Szwajcarii, Anglii, Czech, Holandii, Węgier. Są to zegary domowe, ale też stołowe i kominkowe, ścienne, podłogowe. Dziś przyjrzymy się zegarkom kieszonkowym, które często zdobione są w niezwykły sposób.

Rozmowa z pustelnikiem to wielka rzadkość zwłaszcza, jeśli uświadomimy sobie, że w takiej samotności żyje on już kilkadziesiąt lat, a do zakonu wstąpił, gdy był całkiem młody, miał zaledwie 21 lat. Wielkanoc i II dzień Świąt to wybrane dni w roku, w które także panie mogą wejść do klasztoru kamedułów na Bielanach w Krakowie i mieć okazję do takiego spotkania. Dotyczy to także bardzo małych dziewczynek, nawet takich w wózkach, które w innych dniach nie mogą przekroczyć fury czyli bramy tej pustelni. Przez wiele lat furtianem w klasztorze był brat Leonard, który wstąpił do kamedułów jeszcze przed II wojną światową, w tak ostrej regule przeżył 72 lata. Zmarł w wieku 93 lat. Kilka lat temu, właśnie w Wielkanoc rozmawiała, z nim Marzena Florkowska. Posłuchajmy archiwalnego nagrania.

Choć dzień coraz bardziej się wydłuża i wieczorem jest jeszcze jasno, to i tak lampy będą nam potrzebne. Dziś proponujemy wyprawę w tajemniczy świat lamp naftowych, które nie tak dawno były głównym źródłem światła w domach. Przewodnikiem po tym świecie jest Katarzyna Bury z kamienicy Hipolitów - oddziału Muzeum Historycznego miasta Krakowa.

Właśnie rozpoczęty długi weekend majowy to okazja do spotkań rodzinnych i uroczystości np. ślubów czy Pierwszych Komunii Świętych. A także chrztów. Dziś zapraszamy was na Wawel, gdzie Anna Chachulska, kierująca Działem Oświatowych Zamku Królewskiego na Wawelu opowiada dzieciom o takich właśnie uroczystościach na dworze królewskim. Warto wsłuchać się w samą opowieść, ale także w ten wyraźny pogłos charakterystyczny dla starych murów.

4 maja świętują nie tylko strażacy, ale i kominiarze, bo św. Florian jest także ich patronem. W rodzinie Marzeny Kolarz wszyscy mężczyźni i to w kilku pokoleniach są kominiarzami, więc dzień będzie rzeczywiście wyjątkowy. W ferworze zajęć znalazła jednak czas i spotkała się z Marzeną Florkowską. 

Jeśli nauka pisania sprawia wam jakąkolwiek trudność, to powinniście spróbować nauczyć się pisma chińskiego albo hieroglifów, czyli pisma starożytnych Egipcjan. Jest to całkiem możliwe i realne, choćby w Muzeum Archeologicznym w Krakowie, gdzie tajemnice przedziwnych znaków cierpliwie objaśnia Anna Kostrzewa z Działu Edukacji Archeologicznej i Wystaw. 

Matury w pełnym toku, a my przypominamy historię Karola Wojtyły - Jana Pawła II, który za kilka dni, 18 maja, obchodziłby 97 urodziny. Po zdaniu matury Karol Wojtyła przeprowadził się z Wadowic do Krakowa i razem z ojcem zamieszkał przy ul. Tynieckiej. Poznał wówczas Jana Tyranowskiego, krawca, który miał ogromny wpływ na jego życie. Dziś w kamienicy, w której mieszkał Jan Tyranowski mieści się siedziba Hospicjum dla Dzieci im. ks. Józefa Tischnera. O spotkaniu Karola Wojtyły z Janem Tyranowskim  z Adamem Cieślą, prezesem Krakowskiego Hospicjum dla Dzieci im. ks. Józefa Tischnera rozmawia Marzena Florkowska

W jednym z magazynów bibliotecznych, w piwnicach między regałami mieszka dinozaur. Pracownicy Biblioteki Jagiellońskiej nie tylko muszą o niego dbać, ale także składać plastikowe autka czy mebelki dla lalek. Czasem dźwigają książkę, której okładki są z betonu lub z butelki. Jeszcze tylko do czwartku zapraszamy was na wystawę "Zbiory snów nieznanych - nietypowe zbiory Biblioteki Jagiellońskiej". O niektórych tajemnicach z kuratorką wystawy Jagodą Nowak rozmawiała Marzena Florkowska. 

Biblioteka nie musi być nudna zwłaszcza, że odbywa się zwykle w niej mnóstwo fantastycznych spotkań i zajęć, nie mówiąc już o książkach.
 
 

Reksio obchodzi 50. urodziny. To już poważny pies, który wzrusza pokolenie rodziców i przywołuje wspomnienia z dzieciństwa, a najmłodsze dzieci oglądają przygody psiaka z wypiekami na twarzy. Marynia Gierat i Ola Starmach z Kina pod Baranami zapraszają 4 czerwca dzieci i rodziców do świętowania  urodzin Reksia, w w ramach przygotowań spotkały się z Marzeną Florkowską. Nie brakło i wzruszeń.

Od 1 czerwca Kraków opanowany jest przez smoki różnej maści i narodowości, ale to dobry moment, aby sięgnąć do źródeł i odwiedzić Smoka Wawelskiego. Co ciekawe, ten stwór fascynuje nie tylko dzieci, ale i dorosłych, poważnych naukowców różnych specjalności. Warto też przypomnieć, że Smoczą Jamę nie od zawsze wolno było zwiedzać. Na Wzgórze Wawelskie wybrała się Marzena Florkowska i tam spotkała czekała na nią specjalistka od Smoków, dr Beata Kwiatkowska-Kopka z Zamku Królewskiego na Wawelu.

W Krakowie trwa jeszcze Festiwal Miłosza, a także Festiwal Ogrodów i my próbujemy połączyć te dwa wydarzenia. Zapytamy, czy Czesław Miłosz lubił ogrody i czy w jego poezji pojawiała się przyroda. Przy okazji przypomnimy wam, że Czesław Miłosz był poetą, laureatem Literackiej nagrody Nobla. Zmarł w w 2004 roku i został pochowany w Krypcie Zasłużonych w kościele na Skałce. Ostatnie lata życia spędził w Krakowie, gdzie jego asystentką byla Agnieszka Kosińska - autorka m.in. książki "Miłosz w Krakowie". Z nią właśnie spotkała się Marzena Florkowska. Na koniec posłuchamy osobistego wspomnienia Czesława Miłosza i wiersza we własnej jego interpretacji "Drzewo" z tomiku "Piesek przydrożny". To nagranie pochodzi z Archiwum Radia Kraków. 

W oktawę Bożego Ciała po ulicach Krakowa harcować będzie Lajkonik. Od kilkudziesięciu lat w tę postać wciela się  Zbigniew Glonek, ale dziś zapraszamy do magazynu Celestatu - jednego z oddziałów Muzeum Historycznego miasta Krakowa, gdzie przez cały rok przechowywany jest strój Lajkonika i jego świty. Marzena Florkowska poprosiła  o otwarcie tego tajemniczego miejsca i prośbę tę spełnił Andrzej Szoka, adiunkt muzealny w Oddziale Celestat.

W ostatnich dniach roku szkolnego na wycieczce w Radiu Kraków byli uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 38 w Krakowie im. Bractwa Kurkowego. Tak ciekawie opowiadali o swojej wizycie w Celestacie - oddziale Muzeum Historycznego miasta Krakowa, gdzie znajduje się ekspozycja poświęcona Bractwu Kurkowemu, że zachęcili Marzenę Florkowską do spotkania z kierującą tym oddziałem panią kustosz Małgorzatą Niechaj. Był jeszcze jeden pretekst - otóż niedawno został wybrany nowy król kurkowy, którym został Piotr Mikosz. Król kurkowy zawsze nosi jako swój znak srebrnego kura. A dlaczego - warto posłuchać. 

Warsztaty dla dzieci, pokazy filmów, gra terenowa w klimacie PRL-u „Zakątki Kombinatu”, wykład o nowohuckim sporcie, spotkanie z aktorem Marcelem Wiercichowskim, a także II Nowohucki Bieg Po Schodach - to tylko niektóre z atrakcji przygotowanych w ramach wydarzenia Razem dla Huty, które odbędzie się już w najbliższą niedzielę 2 lipca. Będzie można zwiedzać także nowohuckie schrony. Po Centrum Dowodzenia pod Budynkiem S Centrum Administracyjnego oraz schronie pod Budynkiem Z oprowadzać będą przewodnicy, dlatego liczba miejsc jest ograniczona - zapisy na zwiedzanie „podziemi” będą prowadzone na miejscu w dniu wydarzenia. Marzena Florkowska wybrała się na taką wyprawę z Tomaszem Mierzwą z Małopolskiego  Stowarzyszenia Miłośników Historii „Rawelin” . 

Szczegółowy program dostępny jest na www.rawelin.org oraz www.okn.edu.pl. 

6 sierpnia 1914 roku czyli dokładnie 103 lata temu z Oleandrów w Krakowie wymaszerowała Pierwsza Kompania Kadrowa, która stała się później zalążkiem Legionów Polskich.  Pierwsza Kadrowa wyruszyła przez Miechów w stronę Kielc, ale na jej trasie znalazły się także Krzeszowice, co rzadko jest wspominane. My te zaległości nadrabiamy i zapraszamy do Krzeszowic. Z Dorotą Strojnowską ze Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krzeszowickiej i Anną Zimnal, nauczycielką i przewodniczką, spotkała się Marzena Florkowska.

A na początku września zaprosimy was do Krzeszowic na świętowanie pobytu Pierwszej Kadrowej. Będzie wiele atrakcji m.in. rekonstrukcje historyczne.

Wakacyjne podróże w przestrzeni, ale i w czasie. Dziś przenosimy się na Zwierzyniec w Krakowie, ale cofamy się o 100 lat. I oto jesteśmy w świecie przedmiotów dziś zapomnianych, które kiedyś służyły zabawie - taki na przykład pogrzebacz. O przedmiotach codziennego użytku z początku XX wieku z panią kustosz Marią Lempart, kierującą oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Dom Zwierzyniecki, rozmawiała Marzena Florkowska.

Przedziwne losy chorągwi krzyżackich zdobytych 15 lipca 1410 roku w bitwie z Krzyżakami pod Grunwaldem, w tym także chorągwi Wielkiego Mistrza Krzyżackiego Ulricha von Jungingena. Zaginęły one prawdopodobnie podczas Potopu Szwedzkiego. Czterokrotnie podejmowano próby ich odtworzenia, a ostatni raz w 2009 roku z okazji zbliżającej się 600. rocznicy bitwy grunwaldzkiej. Było to możliwe dzięki niezwykłemu dokumentowi pozostawionemu przez Jana Długosza. O tym właśnie dokumencie i o przygodzie związanej z rekonstrukcją chorągwi krzyżackich z dr. Magdaleną Piwocką z Działu Tkanin Zamku Królewskiego na Wawelu rozmawiała Marzena Florkowska.

Zrekonstruowane chorągwie krzyżackie z bitwy pod Grunwaldem można oglądać w Zbrojowni Zamku Królewskiego na Wawelu.

Tydzień temu mówiliśmy o przedziwnych losach chorągwi krzyżackich zdobytych w bitwie pod Grunwaldem, a teraz zapraszamy do Zamku Tenczyn we wsi Rudno na Jurze Krakowsko- Częstochowskiej. Tam bowiem przez pewien czas przetrzymywani byli jeńcy wzięci do niewoli podczas tej właśnie bitwy. Razem z przewodnoiczką Anną Zimnal wybrała się tam Marzena Florkowska. 
 

Jest laureatem Orderu Uśmiechu, który odebrał w swoim rodzinnym Sosnowcu, w Szkole Podstawowej nr 15, której niegdyś sam był uczniem. Napisał także książkę dla dzieci "Cyferki". Jacek Cygan, autor tekstów piosenek, poeta, scenarzysta, opowiada w Radiu Kraków o swoich wakacjach. A do snucia wspomnień zachęciła go Marzena Florkowska. 

Niezwykła historia Dzwonu Zygmunt, a to z racji święta i rocznicy Bitwy Warszawskiej 15 sierpnia 1920 roku zwanej także cudem nad Wisłą. Otóż Dzwon Zygmunt bije w ważne święta religijne i państwowe, także w chwilach przełomowych wydarzeń, a takim bez wątpienia była Bitwa Warszawska. Nie wiemy, czy wówczas dzwon odezwał się, ale my przypominany jego historię. Przenosimy się na Wzgórze Wawelskie, na Wieżę Zygmuntowską Katedry, gdzie dzwon ten został zawieszony. Naszym przewodnikiem jest Marzena Florkowska i Krzysztof Czyżewski - kustosz Zamku Królewskiego na Wawelu, znawca Katedry Wawelskiej.

Przed nami kolejna wakacyjna wyprawa - tym razem do Lanckorony, a to dzięki Kazimierzowi Wiśniakowi, niezwykłemu scenografowi, kostiumologowi, malarzowi i rysownik, jednemu ze współzałożycieli Piwnicy pod Baranami. Prawie 50 lat temu Kazimierz Wiśniak kupił w Lanckoronie dom i spędzał tam wolne chwile odpoczywając i pracując. Pracując i odpoczywając. Marzena Florkowska zapytała o te lanckorońskie wakacje i posłuchajmy, co usłyszała.

31 lipca 1853 roku po raz pierwszy zastosowano w praktyce oświetlenie naftowe. Działo się to podczas pilnej nocnej operacji w szpitalu powszechnym na lwowskim Łyczakowie. Pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa zapłonęła w 1854 roku w Gorlicach, dokąd przeniósł się jej współtwórca Ignacy Łukasiewicz. Dziś jeden z najciekawszych w świecie zbiorów lamp naftowych znajduje się w Muzeum Podkarpackim w Krośnie. Tam właśnie z Krzysztofem Gierlachem, kierownikiem działu historii oświetlenia spotkała się Marzena Florkowska. 

Zobacz kolekcję lamp naftowych w Muzeum Podkarpackim w Krośnie

Na początku września myślą wracamy do momentu wybuchu II wojny światowej, a dziś chcemy wam pokazać wojnę od kuchni, czyli powiedzieć kilka słów o tym, co i jak jedzono podczas 6 lat okupacji hitlerowskiej. Nie było łatwo, ale w takich właśnie momentach wyobraźnia i zaradność pokazują swoją siłę. Z Aleksandrą Zaprutko-Janicką, autorką książki "Okupacja od kuchni" rozmawiała Marzena Florkowska. 
 

Przed nami kolejna rocznica Bitwy pod Wiedniem – inaczej nazywanej Odsieczą Wiedeńską. Została ona stoczona 12 września 1683 między wojskami polsko-austriacko-niemieckimi pod dowództwem króla Jana III Sobieskiego, a armią Imperium Osmańskiego pod wodzą wezyra Kara Mustafy. A my zapraszamy was do Katedry wawelskiej, pod Krucyfiks królowej Jadwigi, gdyż miejsce to w sposób szczególny jest związane właśnie z bitwą pod Wiedniem. Z Krzysztofem Czyżewskim kierownikiem Działu  Militariów ZAmku Królewkskiego na Wawelu rozmawiała Marzena Florkowska. 

Najstarsza ulica Krakowa, ulica Kanonicza, obchodzi swoje święto. Już w niedzielę od godziny 10.00 tętnić będzie życiem. A my zapraszamy do jednego z niezwykłych miejsc na tej ulicy do Pałacu biskupa Ciołka, który skrywa m.in. skarby sztuki średniowiecznej. Drzwi do tego niezwykłego miejsca otwierają przed nami dr Tomasz Zaucha, kierujący Działem Polskiego Malarstwa i Rzeźby do roku 1794 oraz Marzena Florkowska. 

Najstarsza ulica Krakowa, ulica Kanonicza, obchodzi swoje święto. Już w niedzielę od godziny 10.00 tętnić będzie życiem. A my zapraszamy do jednego z niezwykłych miejsc na tej ulicy do Pałacu biskupa Ciołka, który skrywa m.in. skarby sztuki średniowiecznej. Drzwi do tego niezwykłego miejsca otwierają przed nami dr Tomasz Zaucha, kierujący Działem Polskiego Malarstwa i Rzeźby do roku 1794 oraz Marzena Florkowska. 

1 października - inauguracja roku akademickiego. Od zawsze ulubionym miejscem przesiadywania studentów i miejscem spotkań były schody. Takie wyjątkowe schody znajdują się w głównym budynku AGH tzw. A0. Zdjęcie czy spotkanie pod pomnikiem Staszica nadal jest obowiązkowe. Ale w przeszłości te schody miały także mroczniejsze karty i o tym w rozmowie z Marzeną Florkowską opowiada Agnieszka Olszewska z Muzeum AGH.  A jak państwo usłyszą, na uczelniach ruch i gwar już zapanował.

Dziś szukamy nietypowych i nieoczywistych miejsc w Krakowie związanych z odzyskaniem niepodległości. Jednym z takich rzucających się w oczy, a jednak niepoznanym jest Pałac Krzysztofory na Rynku Głównym. To nie tylko siedziba Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, ale także miejsce bardzo związane właśnie z walkami o wolność już nawet od końca wielu XVIII. Z kustoszem Piotrem Hapanowiczem kierującym tymże oddziałem Muzeum Historycznego rozmawiała Marzena Florkowska. 

Muzeum Historyczne Miasta Krakowa oraz Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa zapraszają uczniów szkół podstawowych (VII-VIII kl.) oraz szkół ponadpodstawowych do udziału w kursie Dzieje i dziedzictwo kulturowe Krakowa - blok tematyczny: Kraków na drodze ku Niepodległość. Postacie.Wykłady są bezpłatne, a szczegóły znajdują się na stronie Muzeum  Historycznego Miasta.

Wyobraźcie sobie taką scenę:przed kominkiem z buchającym ogniem klęczy alchemik. W dłoni trzyma złotą monetę. Pokazuje ją królowi Zygmuntowi III i otaczającym go dworzanom. I tych, którzy oczami wyobraźni zobaczyli taką właśnie nietypową sytuację, i wszystkich pozostałych, zapraszamy do Domu Matejki przy ul. Floriańskiej w Krakowie. Od czwartku można tam oglądać obraz mistrza pt. "Alchemik Sędziwój". O samym malowidle, a także o pewnej zabawie czy raczej grze, do której ten obraz inspiruje, z kustoszem Domu Matejki w Krakowie Martą Kłak Ambrożkiewicz rozmawia Marzena Florkowska

Przenosimy się teraz na Wawel, gdzie jedna z komnat królewskich  zwana jest tradycyjnie Alchemią - rzekomo o d eksperymentów Zygmunta III Wazy. Czy aby na pewno te zabawy spowodowały pożar zamku - to starała się ustalić Marzena Florkowska, która spotkała się z Anną Chachulską, kierującą Działem Oświatowym Zamku.

Strój, który waży 12 kilogramów i w którym nie można usiąść? To brzmi intrygująco. O takich ciekawostkach modowych mieszkańców Żywca rozmawiają Michał Hankus z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i Marzena Florkowska.

Dziś będzie trochę góralszczyzny, trochę historii, więzienia i muzyki - a wszystko to za sprawą znanej piosenki "Góralu, czy Ci nie żal". Jak mówi historia, miała ona powstać w dość niezwykłych okolicznościach mianowicie w obecnym Muzeum Archeologicznym w Krakowie, w którym kiedyś mieściło się więzienie. Z Anną Tyniec, Kierownikiem Działu Archeologii Średniowiecza i Czasów Nowożytnych Muzeum Archeologicznego w Krakowie rozmawia Marzena Florkowska.

 W poszukiwaniu muzyki do piosenki "Góralu, czy ci nie żal"  Marzena Florkowska spotkała się z Agnieszką Malatyńską-Stankiewicz.

W przeddzień Święta Górnika, Barbórki, wybieramy się do Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, aby obejrzeć dwa niezwykłe obrazy Jana Matejki związane właśnie z tym miejscem. I wbrew pozorom nie o św. Barbarze, patronce górników, będzie mowa, ale o zupełnie innej świętej. A tę oto zagadkę rozwiązujądr Barbara Konwerska z Muzeum Żup Wielickich i Marzena Florkowska.

To ważny dzień dla wszystkich uczestników 75. konkursu Szopek Krakowskich. O godz. 14.00 w Pałacu Krzysztofory przy Rynku Głównym 5 poznamy tegorocznych laureatów. Wśród autorów są i wieloletni  twórcy, i dzieci, które po raz pierwszy w takim konkursie brały udział. To one szczególnie przeżywały moment przyniesienia swojej szopki na Rynek i zaprezentowania jej pod pomnikiem Mickiewicza. Odbyło się to w czwartek, a "pod Adasiem" z mikrofonem była Marzena Florkowska.

Wszystkie zgłoszone szopki są tradycyjnie prezentowane na pokonkursowej wystawie, tym razem wyjątkowo w oddziale Muzeum Historycznego Celestat przy ul. Lubicz 16. Wystawa potrwa do 2 lutego.

Czy w dawnych czasach w Krakowie bywały egzotyczne zwierzęta, wielbłądy, słonie albo małpy?  I czy po komnatach zamkowych spacerowały psy albo koty? Zaglądamy na Wawel, a tam czekają już na nas Anna Chachulska z Zamku Królewskiego i Marzena Florkowska

Dziś o tańcu będzie mowa, a dokładnie o balecie. Zdarza się bowiem, że w profesjonalnych teatrach, podczas poważnych spektakli zobaczyć można balet dziecięcy. Każdy występ to wielkie przeżycie i dla dzieci i dla rodziców, ale poprzedzone ciężką pracą. Dziś zdradzamy, jak wygląda to od kuchni. Z dziećmi tańczącymi w Operze Krakowskiej spotkała się Marzena Florkowska

Dyskusja o obowiązkowym mundurku szkolnym zawsze wywołuje wśród uczniów silne reakcje i dyskusje. Choć większość jest przeciwna, to są tacy, którzy na tzw. rozum starają sobie wytłumaczyć, że są jednak zalety noszenia jednolitych strojów. Takiej debacie przysłuchiwała się Marzena Florkowska

Konkurs wiedzy o twórczości Jacka Kaczmarskiego to propozycja dla uczniów szkół średnich. Propozycja i wyzwanie, bo konkurs jest ogólnopolski, trzyetapowy, a termin zgłaszania prac literackich do I etapu mija już 15 lutego. Marzena Florkowska rozmawiała z Dorotą Zajkowskij z Centrum Młodzieży im. Jordana w Krakowie i Piotrem Wirońskim, pomysłodawcą konkursu  i jurorem. 

Wszelkie informacje o konkursie można znaleźć na stronie cmjordan.krakow.pl 

Dziś opowieść o historii, ale bardzo osobista, bo z własnego doświadczenia i to widziana oczami 10-letniego chłopca. Obecny prof. Romuald Włodek, specjalista od wysokich napięć w elektroenergetyce, wieloletni pracownik naukowy AGH właśnie w wieku 10 lat był świadkiem egzekucji wykonanej w pobliżu wiaduktu kolejowego przy ul. Prądnickiej. To zdarzenie odcisnęło na nim takie piętno, że każdego roku w dniu egzekucji czyli 29 października przychodzi na to miejsce i zapala znicz. Tak było i w tym roku.

A warto także pamiętać, że 6 listopada przypada rocznica Sonderaktion Krakau, gdy Niemcy aresztowali 183 profesorów UJ i AGH i wywieźli ich do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen.  

fot. Marzena Florkowska

Dokładnie 100 lat temu, w nocy z 24 na 25 października 1917 roku wg kalendarza juliańskiego, czyli z 6 na 7 listopada wg kalendarza gregoriańskiego w Rosji wybuchła Wielka Socjalistyczna Rewolucja Październikowa. Na jej czele stanął Włodzimierz Ilicz Lenin. Tu docieramy do Krakowa, ponieważ kilka lat wcześniej, w 1912 roku, Lenin był w Krakowie i mieszkał w obecnym Domu Zwierzynieckim czyli oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Tam wybrała się Marzena Florkowska, a jej rozmowa z kustoszem Marią Lempart kierująca tym oddziałem zaczęła się zupełnie niewinnie - od kota.

^{Kot Włodek, fot. Maria Lempart}

^{Henryk Policht, Dom w którym mieszkał Lenin w 1912 r., obraz na tekturze, 1956 r.; (ze zbiorów MHMK Dom Zwierzyniecki)}

We wtorek, 1 sierpnia, przypada kolejna rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. To pretekst, by przypomnieć pewne miejsce w Krakowie, nieistniejącą już kawiarnie "U Warszawianek" przy ul. Sławkowskiej. Założyły ją Halina Buyko i Maria Grzybowska, które po upadku Powstania Warszawskiego przyjechały do Krakowa i tu się osiedliły. Kawiarnia "U Warszawianek" przez lata była miejscem spotkań warszawiaków w Krakowie, a także centrum artystycznym. Przesiadywali tutaj Maria Jaremianka, Tadeusz Kantor, Julian Tuwim.  W powojennym Krakowie, kawiarnia przejęła rolę dawnej „Jamy Michalika”. Kawiarnia już nie istnieje, ale przypominamy fragmenty wspomnień osób, które z tym miejscem były związane: Małgorzaty Buyko - córki założycielki kawiarni, Jadwigi Rubiś, wybitnej krakowskiej  fotoreporterki, Leszka Wajdy, scenografa i artysty plastyka i historyka sztuki Wojciecha Bochnaka. Przed laty wspomnienia te zebrała Marzena Florkowska, a dziś, gdy niektóre z tych osób już odeszły, nabierają one dodatkowego wymiaru.

Fot. archiwalne

W Boże Ciało zapraszamy na spacer po dzielnicy Kazimierz w Krakowie, gdzie znajduje się niezwykły kościół Bożego Ciała. Marzena Florkowska wybrała się na taką przechadzkę z siostrą albertynką Bernardą Kostką, a powód ten wyprawy zdradzą same jej uczestniczki.

^{Autokarykatura Adama Chmielowskiego. Ze zbiorów Sióstr Albertynek}

Dziś Niedziela Palmowa i wspaniała tradycja konkursów na palmy wielkanocne organizowanych m.in. w Lipnicy Murowanej. Ale my chcemy zaprosić was do Szydłowca. Stamtąd bowiem pochodzi niezwykła i cenna rzeźba Pana Jezusa na osiołku, która była używana podczas procesji w Niedzielę Palmową. Obecnie znajduje się ona w Pałacu biskupa Ciołka w Krakowie i tam też jej historię opowiadał dr Wojciech Marcinkowski, starszy kustosz Muzeum Narodowego w Krakowie, a rozmawiała z nim Marzena Florkowska.

^{Fot. Pracownia Fotograficzna Muzeum Narodowego w Krakowie}

Już za tydzień Święta Wielkanocne, a podczas samych Świąt i także dni poprzedzających, ze skarbców kościelnych wyjmowane są szczególnie piękne i cenne naczynia i szaty liturgiczne. Bardzo uroczysta oprawa nabożeństw jest oczywiście w Katedrze na Wawelu i tam właśnie zaprasza nas dziś razem z Krzysztofem Czyżewskim, kustoszem Zamku Królewskiego na Wawelu, Marzena Florkowska.

^{Foto: dzięki uprzejmości Katedry na Wawelu}

Rok Kościuszkowski oficjalnie został zainaugurowany. A my zapraszamy was do Racławic. We wtorek, 4 kwietnia minie kolejna rocznica bitwy pod Racławicami, w której znaczącą rolę odegrali chłopi uzbrojeni w kosy, a prowadzeni przez Tadeusza Kościuszkę.  Na pola bitewne w Racławicach razem z Renatą Ochońską, nauczycielką historii w Gimnazjum w  Racławicach oraz uczennicami klasy 3. tego gimnazjum Marleną Trafiał i Katarzyną Klamką wybrała się Marzena Florkowska.

^{Pomnik Bartosza Głowackiego w Janowiczkach, fot. Wikipedia}

^{Dziemięrzyce pod Racławicami: widok na zachód ze Wzgórka Dziemięrzyckiego, z miejsca, z któregoJan Styka wykonał szkic do Panoramy Racławickiej. Fot. Dariusz Biegacz/Wikipedia}

Waży 12 ton, a jego serca 350 kg. Aby go rozkołysać, potrzeba dwunastu mężczyzn, a bije w najważniejsze święta kościelne i narodowe i w ważnych dla Krakowa i Polski chwilach. Dzwon Zygmunt - ufundowany przez króla Zygmunta I Starego w 1520 roku i zawieszony na Wieży Zygmuntowskiej Katedry Wawelskiej. Wielu chłopców intryguje pytanie, w jaki sposób można zostać dzwonnikiem wawelskim i to pytanie zadała Marzena Florkowska Wojciechowi Bochnakowi, który od wielu lat jest dzwonnikiem wawelskim, a także konserwatorem w Pracowni Konserwacji Metalu i Broni Muzeum Narodowego w Krakowie.

^{Jan Matejko "Zawieszenie Dzwonu Zygmunta". Fot. Wikipedia}