Nie odwracaj wzroku od osób w kryzysie bezdomności. Proste gesty mogą uratować życie

Bezdomność obudowana stereotypami i mitami

Jednym z najczęściej powtarzanych stereotypów jest twierdzenie, że bezdomność to wybór lub „styl życia”. Piotr Żyłka stanowczo temu zaprzecza i podkreśla, że nikt świadomie nie wybiera życia w tak ekstremalnie trudnych warunkach.

W weekend mieliśmy ósme urodziny naszej fundacji Zupa na Plantach. Przez tych osiem lat ja nie poznałem człowieka, który sam z siebie wybierałby, że chce żyć na ulicy, w skrajnie trudnych warunkach, pomiatany, oceniany przez innych ludzi czy omijany szerokim łukiem - mówi Piotr Żyłka.

Życie na ulicy to często efekt dramatycznych wydarzeń, takich jak rozpad małżeństwa, zadłużenie alimentacyjne czy nieudana adaptacja społeczna po opuszczeniu domu dziecka. Choć ulica może dawać pozorną wolność i anonimowość, to tak naprawdę stanowi jedynie formę ucieczki przed rzeczywistością. Obok osób, które trafiły na ulicę z powodu dramatycznych przeżyć, znajdują się ci, którzy zostali wyrzuceni z domów za stosowanie przemocy lub przebywali w więzieniach.

Osoby dotknięte kryzysem bezdomności to również byli więźniowie, osoby, które były przemocowcami, zostały wyrzucone ze swoich domów. Tutaj natomiast pojawia się pytanie co my, jako społeczeństwo, z takimi osobami zrobimy. Jak chcemy i czy chcemy je wesprzeć w tym, żeby wróciły do normalnego życia - mówi Piotr Żyłka.

Krakowski Streetbus

W odpowiedzi na wyzwania zimowego sezonu Kraków uruchomił inicjatywę Streetbus. Jest to specjalny autobus, który zapewnia osobom w kryzysie bezdomności ciepłe schronienie i posiłek.

Streetbus jest dostępny przez sezon zimowy, najtrudniejszy dla osób bezdomnych. Będzie on jeździł po Krakowie wieczorami i oferował przede wszystkim ciepłą przestrzeń i posiłek - mówi Marek Anioł ze Straży Miejskiej Krakowa.

Straż Miejska z jednej strony stara się przekonywać osoby bezdomne do korzystania z pomocy, a z drugiej odpowiada na zgłoszenia mieszkańców, gdy osoby dotknięte bezdomnością dokonują wykroczeń lub zakłócają porządek. Wyzwaniem pozostaje odpowiedź na pytanie: co dalej? Jak zapewnić długoterminowe rozwiązania dla osób wypraszanych z klatek schodowych czy parków?

Podejście służb mundurowych przez lata się zmieniało, bo zmienia się społeczeństwo i postrzeganie osób bezdomnych. Z jednej strony musimy zapewnić pomoc, czyli spróbować przekonać te osoby, że jako Straż Miejska Miasta Krakowa udzielimy im wsparcia i przewieziemy je w bezpieczne miejsce, ciepłe, ogrzane, gdzie będą mogły skorzystać z pomocy medycznej, z jakiegoś posiłku. Z drugiej strony, kiedy osoby w kryzysie bezdomności zachowują się w sposób poza normami społecznymi, czyli popełniają wykroczenia, to znowu ogromna część mieszkańców żąda, by pozbyć się tych ludzi np. z klatek schodowych. Patrol może przyjechać, nawet powinien i przyjeżdża, i rzeczywiście takiego pana wyprasza z bloku. Ale co dalej? Czy pójdzie do kolejnej klatki schodowej? Czy po odjeździe radiowozu wróci w to samo miejsce? - zastanawia się Marek Anioł.

Wyzwania i możliwości wsparcia osób w kryzysie bezdomności w Krakowie

W większych miastach, takich jak Kraków, możliwości uzyskania wsparcia dla osób w kryzysie bezdomności są większe. Dostępność organizacji pomocowych, inicjatyw społecznych i instytucji takich jak MOPS (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej) pozwala na zaspokojenie podstawowych potrzeb – codzienne ciepłe posiłki, ubrania czy schronienie. Kraków wyróżnia się liczbą instytucji charytatywnych i inicjatyw, w tym tych prowadzonych przez wspólnoty religijne, które zapewniają stałą pomoc osobom w potrzebie.

Jednym z głównych wyzwań w Krakowie jest brak efektywnej koordynacji pomiędzy miejskimi instytucjami, organizacjami pozarządowymi oraz Radami Miasta i Dzielnic. Chociaż liczba organizacji działających w obszarze pomocy jest znacząca, brakuje systemowego podejścia, które pozwoliłoby na kompleksowe rozwiązanie problemów osób w kryzysie bezdomności. Współpraca jest szczególnie istotna w przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi, które często odmawiają pomocy nie z powodu niechęci, ale z powodu barier wynikających z ich stanu zdrowia. Rozwiązanie takich problemów wymaga zaangażowania na poziomie miasta i państwa oraz dostępu do wyspecjalizowanych usług.

W Krakowie coraz częściej mówi się o implementacji nowoczesnych modeli wsparcia, takich jak „Najpierw mieszkanie”. To podejście zakłada, że stabilność mieszkaniowa jest kluczowa dla rozpoczęcia procesu wychodzenia z bezdomności. Osoby doświadczające kryzysu bezdomności mogą wówczas skoncentrować się na rozwiązywaniu swoich problemów, takich jak uzależnienia, trudności emocjonalne czy brak zatrudnienia, mając jednocześnie pewność, że ich podstawowe potrzeby są zaspokojone.

Nie odwracaj wzroku – prosty gest może uratować życie

Pomoc osobom w kryzysie bezdomności nie wymaga heroicznych działań – często wystarczy zwykłe zainteresowanie. Gdy temperatura spada, warto zapytać, czy ktoś potrzebuje pomocy, czy ma bezpieczne miejsce na noc. Jeśli sytuacja wymaga interwencji, możemy skontaktować się ze Strażą Miejską, Policją lub organizacjami, które zajmują się wsparciem osób w trudnej sytuacji życiowej, jak np. Fundacja Zupa na Plantach.

Dla wielu z nas Boże Narodzenie to okres radości i rodzinnego ciepła. Jednak dla osób bezdomnych, często zmagających się z samotnością i brakiem wsparcia, święta bywają wyjątkowo bolesne. To czas, który przypomina im o zerwanych relacjach, utraconych możliwościach i braku bliskich. Warto zwrócić uwagę na inicjatywy, które pomagają osobom w kryzysie przeżyć święta w bardziej godnych warunkach. Przykładem jest Wspólnota Hanna, która co roku organizuje spotkania wigilijne dla osób bezdomnych. Te wydarzenia pozwalają uczestnikom spędzić kilka godzin w ciepłej, serdecznej atmosferze, przy wspólnym stole, rozmowach i kolędach. Takie inicjatywy są pięknym przykładem solidarności i troski.