Kluczowe dla zdefiniowania pierwiastka łączącego te wszystkie kulty są sięgająca wielu tysięcy lat wstecz wspólna tradycja, Wedy i wiara w reinkarnację, której, swoją drogą, wierni starają się uniknąć…
Dr Czyżykowski: „Zdecydowanie lepiej się nie odradzać, bo nawet jeśli się odrodzimy w bardzo dobrych warunkach, wszelkie przyjemności, których możemy doświadczać, mają swój kres. Zawsze przyjemność jest zrównoważona jakąś nieprzyjemnością, nieszczęściem. A odrodzenie się w gatunkach niższych, zwierzęcych i roślinnych jest już bezsprzecznie uważane za cierpienie”.
W większości współczesnych odłamów hinduizmu o tym, czy i w jakiej formie dojdzie do odrodzenia, decyduje „karman”, swoisty bilans dobrych i złych uczynków. W sprzyjających okolicznościach dochodzi do wyczerpania karmana, zostaje on unicestwiony, nie dochodzi więcej do reinkarnacji, następuje wyzwolenie.
Dr Czyżykowski: „to wyzwolenie też jest różnie postrzegane. Niektórzy twierdzą, że to wzniesienie się do krain bogów, inni, że to pewna forma zjednoczenia z bóstwem osobowym, jedynym lub zjednoczenie z bezosobowym bytem kosmicznym - Brahmanem. Może to też być pewien stan nieśmiertelności, jak w jodze, udoskonalenie, przetransformowanie swojego ciała w taki sposób, aby ono mogło trwać wiecznie”.
Nie ma jednej wykładni, nie ma jednej tradycji. Być może wynika to z tego, od czego zaczyna się ten tekst. Hinduizm to najstarsza wciąż funkcjonująca religia świata (choć oczywiście przeszła ewolucję od swych początkowych form). Pierwsze Wedy zostały stworzone przez Ariów w XV-XII w. p.n.e., a hinduizm zawiera też ślady wierzeń znacznie starszej Cywilizacji doliny Indusu, której rozkwit przypada na trzecie tysiąclecie p.n.e.
To ta cywilizacja, która zbudowała wielkie miasta - Harappę, Mohendżo-Daro i setki innych, w których (tysiące lat temu!) większość domów miała bieżącą wodę i kanalizację, cywilizacja, która stworzyła wspaniałe rzeźby, ceramikę, do dziś nieodczytane pismo, cywilizacja, która czciła boginię matkę - boginię płodności.
Może właśnie to ona przekształciła się w żeńską postać Kali, Śakti czy Durgi – jednych z najważniejszych bóstw hinduistycznego panteonu.
Dr Czyżykowski: „na subkontynencie indyjskim kult pierwiastka żeńskiego, bóstw żeńskich w różnych formach był bardzo silny. Czy to była bogini, która na lwie lub tygrysie udawała się na bitwę i tam zabijała demony, czy była to bogini typowo opiekuńcza, związana z uprawą żywności, macierzyństwem. Choć nawet przerażająca Kali z girlandą z obciętych głów dla jej wyznawców uosabia również ten pierwiastek macierzyński”.
Obok Kali, Śakti czy Durgi, a w wierzeniach wielu wyznawców hinduizmu – ponad nimi, stoją Wisznu i Śiwa dwa wielkie, przyjazne światu bóstwa, które co jakiś czas zsyłają na ziemię swoje wcielenia – awatary, dzięki którym w równowadze utrzymuje się kosmiczny porządek – dharma.
Są tacy, którzy wierzą, że jednym z awatarów Wisznu był… Jezus z Nazaretu.
