Jednym z problemów jest społeczne postrzeganie związków osób z niepełnosprawnościami. Kiedy ludzie widzą np. kobietę poruszającą się za pomocą wózka, a obok niej jest mężczyzna, często automatycznie zakładają, że jest to jej asystent lub opiekun, a nie partner. Przez to trudno jest zaakceptować fakt, że osoby z niepełnosprawnościami mogą być w szczęśliwych, pełnych miłości i namiętności relacjach.
Przykładem jest bohaterka reportażu, Renata, 49-letnia kobieta o rudych włosach i silnym temperamencie, która od 30 lat jest w szczęśliwym związku. Renata porusza się na wózku elektrycznym. Mimo to czuje się piękną, pewną siebie kobietą, kochaną i akceptowaną przez swojego partnera.
Monika Meleń i Antonina Dębogórska/fot. Sylwia Paszkowska
Szokujący brak świadomości
Niepełnosprawność często redukowana jest wyłącznie do kwestii medycznych i rehabilitacyjnych, a sfera seksualna jest spychana na margines. Bohaterka reportażu przyznaje, że dostaje wiadomości z pytaniami wprost: "Czy pani w ogóle uprawia seks?", "Czy pani ma narządy?". Takie komentarze pokazują, jak niewiele osób dostrzega, że życie intymne to nie tylko przywilej zdrowych, ale prawo każdej osoby.
Ten temat jest bardzo ważny. Osoby, które ze strony swojego ciała doświadczają wiele cierpienia, tym bardziej powinny być uczone dobrego kontaktu z ciałem i czerpania przyjemności – mówi Antonina Dębogórska.
W rzeczywistości seksualność jest nierozerwalnie związana z poczuciem własnej wartości i godności. Dla wielu osób z niepełnosprawnościami odkrywanie swojego ciała, poznawanie jego reakcji i odczuwanie przyjemności to kluczowy element poczucia człowieczeństwa.
Potrzeba zmiany społecznego spojrzenia
Do zmiany sytuacji osób z niepełnosprawnościami, potrzebna jest przede wszystkim zmiana mentalności społeczeństwa. Ważne jest, by rodzice osób z niepełnosprawnościami, przestali traktować temat seksualności jako temat tabu i pomagali swoim dzieciom w rozwijaniu zdrowej relacji z własnym ciałem.
Ważne, by rodzice nie wstydzili się rozmawiać ze swoimi dziećmi o ich potrzebach – mówi Monika Meleń.
Kluczowe jest mówienie o tych tematach otwarcie i bez uprzedzeń. Każdy człowiek ma prawo do miłości, bliskości i seksualności, jest to przekaz, który powinien stać się częścią społecznej świadomości.
Mam nadzieję, że będzie coraz więcej takich rodziców, którzy chcą rozmawiać, ale też osób, które odważą się myśleć na poważnie o swoich potrzebach i o nich mówić. Czy jesteśmy pełnosprawni, czy poruszamy się za pomocą wózka, jesteśmy osobami, które mają ciało i odczuwają realny świat. Trzeba to normalizować i o tym rozmawiać – mówi Antonina Dębogórska.
Tytuł reportażu Moniki Meleń – "Seks, miłość i tlen" – nie jest przypadkowy. Tak jak tlen jest niezbędny do życia, tak samo miłość i intymność są kluczowe dla dobrostanu psychicznego każdego człowieka.
Osoby z niepełnosprawnościami nie potrzebują litości ani odseparowania od sfery seksualnej. Potrzebują akceptacji, szacunku i przestrzeni do realizowania swoich potrzeb w sposób godny i świadomy. Ich życie intymne nie powinno być tematem tabu – powinno być traktowane normalnie, ponieważ jest normalne.
