Maseczki, izolacja, kwarantanna. Pandemia dała nam doświadczenie niesamowitej ciszy i przemocy

Pandemia COVID-19 zmieniła świat w sposób, którego nikt się nie spodziewał. Lockdown, maseczki i kwarantanna – to wszystko stało się nową codziennością. Choć dla wielu był to czas trudny i pełen lęku, niektórzy odnaleźli w nim coś cennego – ciszę. O tym, jak zapamiętaliśmy tamten okres, jakie były nasze doświadczenia i co z nich wynika dzisiaj, Sylwia Paszkowska porozmawiała z Dorotą Majkowską-Szajer, antropolożką, która na co dzień pracuje z Muzeum Etnograficznym w Krakowie.

Zamknięte krakowskie Planty/Fot. M. Lasyk

Czego nauczyła nas pandemia?

Wspomnienia z tego okresu są skrajnie różne. Dla jednych to był czas chaosu, utraty pracy i niepewności, dla innych – okazja do zwolnienia tempa i ponownego przemyślenia priorytetów. Dorota Majkowska-Szajer w ramach projektu "Nasze życie w czasach zarazy" zebrała 1500 ankiet, w których ludzie dzielili się swoimi przeżyciami z okresu pandemii.

Niektórzy znaleźli się w komfortowej sytuacji, inni w mocno kryzysowej. Zostaliśmy wytrąceni z naszej codziennej rutyny, z tego, do czego byliśmy przyzwyczajeni i nagle trzeba było się ze wszystkim zmierzyć.

To, co wielu z nas zapamiętało, to niespotykana wcześniej cisza. Brak samochodów na ulicach, zawieszone loty, opustoszałe miasta.

To słońce za oknem. Przestały jeździć samochody, latać samoloty, słychać było ptaki. To też było jedno z takich doświadczeń. Było cicho, czasem było słychać, jak sąsiedzi sobie puszczają muzykę albo zaczynają robić remont. Tak naprawdę jedno z takich fundamentalnych doświadczeń to doświadczenie ciszy.

Pandemia, 5 lat później. Co zapamiętaliśmy, co zapomnieliśmy?

Czy ten czas coś w nas zmienił? Przez chwilę wielu ludzi miało poczucie, że pandemia była szansą na lepsze życie, na bardziej świadome wybory.

Zorientowaliśmy się dzięki temu przestojowi, że dużo było w tym naszym codziennym, zwykłym życiu rzeczy, które akceptowaliśmy przez nieuwagę. Nagle okazało się, że nie musimy codziennie dojeżdżać do pracy, że można pracować w domu albo że możemy nie wychodzić na spotkanie, kiedy nie mamy na to ochoty.

Te przemyślenia nie do końca przełożyły się na trwałe zmiany społeczne. Po pięciu latach wiele osób wróciło do starego trybu życia, do pośpiechu i zapominania o tym, co wydawało się tak ważne w czasach lockdownu.

(cała rozmowa do posłuchania)

Dorota Majkowska-Szajer/fot. Sylwia Paszkowska

Pandemiczne przedmioty, relacje i przemoc

Jednym z ciekawszych aspektów badań były pandemiczne przedmioty, które w tamtym czasie nabrały szczególnego znaczenia. Oczywistym symbolem pandemii były maseczki i dresy, ale oprócz nich pojawiły się inne nieoczekiwane przedmioty codziennego użytku.

Dres ma taki rewers w postaci odpowiedzi: niczego już nie potrzebuję. To znaczy, że nie muszę mieć nic ekstra. Wystarczą mi tylko te podstawowe rzeczy. Co było ważne? Ciepła woda w kranie. Okazało się, że mam tak dobrze, bo mam gdzie mieszkać, mam dach nad głową, mam komputer, mam telefon, dzięki któremu jestem w jakimkolwiek kontakcie ze światem.

Pandemia przyniosła także renesans domowego gotowania. Pieczenie chleba stało się nie tylko modą, ale wręcz sposobem na odzyskanie kontroli nad rzeczywistością.

Trochę wynikało to z tego, że rzeczywiście czasu nagle się znalazło dużo, ale trochę też chyba z tego, że te wyprawy po zakupy zaczęły się kojarzyć z zagrożeniem. Im bardziej można było zapewnić sobie jedzenie w bezpieczny sposób, tym bardziej to było cenne. Zapasy makaronu, puszek, pełna lodówka to wszystko dawało poczucie bezpieczeństwa i to, że panujemy nad rzeczywistością.

Zdjęcie ilustracyjne/Fot. pixabay

Jednym z najbardziej przejmujących wniosków z badań było to, jak pandemia wpłynęła na relacje międzyludzkie. Z jednej strony ludzie pomagali sobie nawzajem, organizowali akcje wsparcia, robili zakupy dla sąsiadów. Z drugiej strony pandemia ujawniła także mroczniejsze aspekty izolacji. Wiele osób doświadczyło przemocy domowej, której nie było jak zgłosić.

Były problemy z ochroną zdrowia, z edukacją. Jedna z kobiet odpowiadając na pytanie, co zapamięta z pandemii, odpowiedziała, że przemoc męża i że się go boi. Ankiety były anonimowe. Pamiętam mobilizację w nas, by znaleźć adresy, telefony, instytucje, które mogą udzielić pomocy. Dotarło do nas, że dla wielu osób nie był to sielankowy czas sadzenia roślin w ogródku czy nasłuchiwania ptaków, ale czas zamknięcia z oprawcami w bardzo ciasnej przestrzeni, bez wyjścia i możliwości reakcji.

Patrząc na czas pandemii z perspektywy pięciu lat, można się zastanowić, ile z tych doświadczeń zostawiło trwały ślad. Czy nauczyliśmy się czegoś? Czy zmieniliśmy swoje życie na lepsze? Być może niektórzy tak. Może w pojedynczych biografiach pozostało więcej uważności, więcej spokoju, więcej świadomości tego, co naprawdę ważne. Jako społeczeństwo? Wydaje się, że wróciliśmy do starych schematów. Wciąż gonimy, wciąż walczymy o rzeczy, które w czasie lockdownu wydawały się mało istotne.

Tematy: 5 lat temu ogłoszono pandemię

Autor:

Sylwia Paszkowska

Komentarze (3)

realista

2025-03-18

zamiast tej nagonki ........porady jak się uodpornić przed zakażeniem......uratowalo-by to wiele osób przed śmiercią !!!.....ja to robiłem z dobrym skutkiem.! dla bliskich osób.Szczepienia były szkodliwe dla niektórych.

realista

2025-03-18

nagonka i propaganda na szkodliwą i zmodyfikowaną szczepionkę była skutkiem większej ilości zgonów niż bez niej.!!!!

realista

2025-03-18

Maseczki"zniewolenia,ponieważ wirusa prawie nie zatrzymują,ale podporządkowują do rygoru postępowań porządkowych rządzących,nie zawsze potrzebnych.

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Maseczki, izolacja, kwarantanna. Pandemia dała nam doświadczenie niesamowitej ciszy i przemocy

Czego nauczyła nas pandemia?

Pandemiczne przedmioty, relacje i przemoc

Komentarze (3)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Lucyna Bełtowska: Nie mogłam zostać proboszczem, zostałam kustoszem

GieKSa bliżej finału, Unia zagra o przedłużenie serii

Marka Radia Kraków dla festiwalu łączącego muzykę i teatr

Jak wybrać swojego osteopatę w Krakowie?

Sprawdzone ćwiczenia pozwalające ujędrnić policzki

Żel z arniką – must-have w domowej apteczce na siniaki i stłuczenia

"Zamach na Narodowy Stary Teatr. Narodziny narodu" w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie

"Zamach na Narodowy Stary Teatr" - od piątku na scenie

Po zimowej przerwie wraca jedna z największych atrakcji Tarnowa. Za przejażdżkę trzeba będzie jednak zapłacić

Grają w goalball od kilku lat. Marzy im się tytuł Mistrza Polski, a nawet… Europy

Maseczki, izolacja, kwarantanna. Pandemia dała nam doświadczenie niesamowitej ciszy i przemocy

Czego nauczyła nas pandemia?

Pandemiczne przedmioty, relacje i przemoc

Komentarze (3)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Lucyna Bełtowska: Nie mogłam zostać proboszczem, zostałam kustoszem

GieKSa bliżej finału, Unia zagra o przedłużenie serii

Marka Radia Kraków dla festiwalu łączącego muzykę i teatr

Jak wybrać swojego osteopatę w Krakowie?

Sprawdzone ćwiczenia pozwalające ujędrnić policzki

Żel z arniką – must-have w domowej apteczce na siniaki i stłuczenia

"Zamach na Narodowy Stary Teatr. Narodziny narodu" w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie

"Zamach na Narodowy Stary Teatr" - od piątku na scenie

Po zimowej przerwie wraca jedna z największych atrakcji Tarnowa. Za przejażdżkę trzeba będzie jednak zapłacić

Grają w goalball od kilku lat. Marzy im się tytuł Mistrza Polski, a nawet… Europy

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię