Zapis rozmowy Jacka Bańki z Martą Malec-Lech, członkiem Zarządu Województwa Małopolskiego:
Trzy filary bezpieczeństwa - strategicznego, klimatycznego i energetycznego to są główne tematy Forum w Krynicy. Czy w pani ocenie neutralność klimatyczna w roku 2050 i 60% OZE w miksie energetycznym w roku 2040 to są dzisiaj wciąż realne cele?
Wychodzę z założenia, że wszystko się zmienia i to w każdej dziedzinie naszego życia. Heraklit powiedział, że jedyną pewną rzeczą w życiu jest zmiana, więc ja się trzymam tej strategii. Nigdy nie możemy być niczego pewni. Na pewno pewne założenia, cele należy sobie stawiać i jak najbardziej można zakładać, że w roku 2050 osiągniemy neutralność klimatyczną, natomiast przez ten czas może się wiele zmienić i to wszystko będzie zależało od działań, które będą podejmowane, ale przede wszystkim od tych wszystkich czynników zewnętrznych, które mają miejsce, więc trzeba mieć pewną granicę i bezpieczeństwa i też dystansu do pewnych celów.
Pani marszałek zajmuje się między innymi edukacją. W jaki sposób kształcenie zielonych kadr on tak konkretnie wspierać się województwo małopolskie?
Samorząd Województwa Małopolskiego bardzo wspiera edukację na różnym szczeblu, począwszy od przedszkoli po edukację na poziomie wyższym. Przyjęliśmy sobie takie założenie, że biorąc pod uwagę, że świat się zmienia, różne dziedziny naszego życia i też rynek pracy bardzo jest elastyczny, chcemy przygotować młodzież do tej zmieniającej się rzeczywistości. Dlatego w pierwszej kolejności inwestujemy w to, aby młodzi ludzie mieli odpowiednie kompetencje uniwersalne, które pozwolą im odnaleźć się w każdej sytuacji nawet trudnej, dlatego projekt HUMINE, który realizujemy i transformacja edukacyjna, którą przeprowadzamy w Małopolsce, jest tak kluczowa. Chcemy, aby młodzież nabyła kompetencje uniwersalne. One pozwolą im odnaleźć się w każdym zawodzie. Dzisiaj wiemy o tym, że te zawody tak zwane zielone, związane z odnawialnymi źródłami energii, ochroną środowiska, czy też przyrody są bardzo niszowe, pożądane na rynku pracy i brakuje w tym zakresie wielu specjalistów. Dzięki temu, że młodzież będzie miała kompetencje uniwersalne i podstawową wiedzę, zawsze będą mogli się doszkolić, odbyć odpowiednie kursy, szkolenia, tak, aby uzupełnić tę wiedzę i docelowo wykonywać dany zawód. Takie jest nasze założenie, ale oczywiście też chcemy ukierunkować młodych ludzi na to, co teraz już wiemy, że jest potrzeba tak, aby również wybierali właśnie te zawody tzw. zielone.
Co to są te kompetencje uniwersalne, o których pani mówiła? Innymi słowy, jakich konkretnie umiejętności będą poszukiwać najwięksi gracze na tym zielonym rynku?
Edukacja przechodzi transformację cyfrową. Dzisiaj nikogo nie trzeba przekonywać, że kompetencje cyfrowe są niezbędne i to w każdej dziedzinie naszego życia, ale oprócz tego właśnie kompetencje uniwersalne są kluczowe, czyli umiejętność współpracy z innymi, umiejętność radzenia sobie ze stresem, umiejętność autoprezentacji i co najważniejsze i na to zwracają nam uwagę przedsiębiorcy - łączenie różnych zagadnień, rozwiązując dane zadanie. Nie można dzisiaj oddzielać przedmiotów pewnymi granicami i nie mieć umiejętności właśnie rozwiązywania zadania poprzez łączenie pewnych przedmiotów i do tego dążymy, żeby uczeń, ucząc się danego przedmiotu, potrafił połączyć to z licznymi zagadnieniami z różnych zagadnień, bo dzięki temu jest elastyczny i dzięki temu też łatwiej pewne zadania może wykonywać.
A jaka będzie rola Cogiteonu? Jaka może być rola Cogiteonu w kształceniu zielonych kadr?
Cogiteon jest niezwykle istotną dla nas inwestycją, ale też będzie istotną inwestycją, która pomoże nam dokonywać transformacji w systemie edukacji, bo właśnie Cogiteon będzie mógł przedstawiać naukę zupełnie inaczej, w sposób bardziej praktyczny. Dzisiaj dostęp do wiedzy jest powszechny, każdy może znaleźć informację na każdy temat, natomiast tutaj kluczowe jest, aby tę wiedzę wykorzystywać w sposób praktyczny i właśnie w Cogiteonie będziemy wiedzę w ten sposób przekazywać, poprzez doświadczenia, poprzez liczne laboratoria, poprzez eksperymentowanie, poprzez łączenie różnych przedmiotów, bo przecież tam powstaną laboratoria, sale konferencyjne, będą odbywać się warsztaty, będzie też akademia dla dzieci, gdzie będą mogli poznać polską przyrodę. Dzieciaki, przedszkolaki będą mogli wejść do dziupli, czy też do gniazda i to jest przedstawianie wiedzy sposób praktyczny. W ten sposób dzieci najszybciej się uczą, poprzez zabawę, poprzez bezpośrednie doświadczenie.
Poda pani datę otwarcia jako Cogiteonu?
Cogiteon jest realizowany, wszystko idzie zgodnie z harmonogramem Myślę, że już niedługo będziemy mogli oficjalnie go otworzyć. Już ponad 90% jest wykonany sam budynek, całe otoczenie jest zagospodarowane, więc to jest kwestia kilku tygodni jak Cogiteon będzie mógł być otwarty i dostępny dla mieszkańców.
Rozumiem, że nie chce pani podać konkretnej daty, bo to jest rozliczenie unijne, to są wykonawcy i tak dalej, ale to jest ten rok?
Urząd Marszałkowski odpowiada za realizację inwestycji budynku Cogiteonu, natomiast jeszcze pozostaje kwestia dojazdu do tego budynku w Czyżynach i tutaj odpowiedzialny za inwestycję jest Urząd Miasta, więc nie chciałabym w imieniu miasta wypowiadać się, w jakim terminie zrealizują drogę, a ona jest kluczowa do tego, aby budynek mógł być oddany do użytkowania.
Branżowe Centra Umiejętności - co one zmienią?
Branżowe Centra Umiejętności, które powstają, to naprawdę jest strategiczny projekt. Cieszę, że w Małopolsce będzie w sumie około 10 Branżowych Centrów Umiejętności. My jako samorząd już wiemy, że będziemy realizować dwa projekty - Branżowe Centrum Umiejętności w zakresie opiekuna medycznego i w zakresie masażysty, będą jedyne w Małopolsce i do nas będą przybywać nauczyciele, pedagodzy, wszyscy ci, którzy będą chcieli nabywać kompetencje w tych zawodach. To będzie takie centrum szkoleniowe i myślę, że to ma dużą szansę powodzenia. Przede wszystkim pozwoli zapewnić kadrę, która docelowo później będzie tę wiedzę przekazywać młodszemu pokoleniu. Już teraz jest trzeci nabór na Branżowe Centra Umiejętności i jako Samorząd Województwa Małopolskiego staramy się o trzecie Branżowe Centrum Umiejętności w zakresie gastronomii, ale to jest jeszcze kwestia kilku tygodni, wtedy będziemy wiedzieć, czy ministerstwo przychyli się do tego, aby w Małopolsce również w tym zakresie takie centrum mogło powstać.
Na czym polega innowacyjność Branżowych Centrów Umiejętności?
Przede wszystkim jeżeli chodzi o edukację, to najbardziej kluczowe jest to, aby łączyć przemysł, firmy, przedsiębiorstwa z nauką plus ze szkołami, żeby te wszystkie środowiska były skoordynowane i taki cel będzie Branżowych Centrów Umiejętności, bo tam będą zapraszani właśnie specjaliści z tych branż. Oni będą też mieli liczne konferencje, warsztaty, będą się tam odbywać kursy, szkolenia i dzięki temu będziemy mogli zrealizować właśnie tę politykę, aby uzupełniać kadry, bo przecież opiekunów medycznych nam brakuje, a społeczeństwo się starzeje, więc trzeba zrobić wszystko, aby młodzi ludzie chcieli wykonywać taki zawód. Będzie to możliwe jeżeli to będzie koordynowane. Będziemy mogli w sposób bardziej praktyczny młodzież do tego przygotować. Myślę, że to jest naprawdę duża szansa dla Małopolski, bo możemy być pionierami jeżeli chodzi o ten zawód. Biorąc pod uwagę, że województwo małopolskie jest organem prowadzącym szkoły policealne medyczne, tym bardziej doświadczenie, które dotychczas zdobyliśmy w tym zakresie, możemy jeszcze bardziej wykorzystać i też pomóc innym regionom, aby oni też mogli właśnie tę kadrę u siebie rozwinąć.
Kiedy ruszy kształcenie opiekunów medycznych i ilu absolwentów to centrum będzie każdego roku wypuszczać? Przypomnijmy - koło ronda Kocmyrzowskiego będzie się znajdować Branżowe Centrum Umiejętności.
Przy osiedlu Teatralnym w Nowej Hucie będzie miała miejsce siedziba, my tam też mamy policealną szkołę, która też kształci w zakresie opiekuna medycznego. Jesteśmy na etapie proceduralnym, czyli przeszliśmy już rekrutację, województwo zostało wybrane do realizacji tego projektu, ale to jest perspektywa kolejnych trzech lat. Teraz będzie kwestia podpisania umowy i uregulowania wszystkich kwestii. Tym bardziej że nie jesteśmy jedynym partnerem, bo musieliśmy wykazać się stowarzyszeniem, które działa jako opiekun medyczny na rynku opiekunów medycznych, więc oni też będą mieli swój głos i teraz będziemy negocjować warunki umowy. Oczywiście ja nie widzę granic, bo myślę, że im więcej absolwentów będzie uczestniczyć w Branżowym Centrum Umiejętności, korzystać z oferty edukacyjnej, tym lepiej. Biorąc pod uwagę, że to będą osoby z całej Polski, zakładam, że to będzie trzeba na pewno proceduralnie zorganizować czasowo, tak aby jak najwięcej osób mogło z tej oferty edukacyjnej korzystać.
Na koniec - rozmawiamy w studiu Radia Kraków na Forum w Krynicy - jak się wykuwa ta nowa marka nowego forum? Już nie ekonomicznego, ale nazywanego Krynica Forum.
Forum w Krynicy się odbywa i to jest, myślę, najważniejsze. Na pewno te dwa fora - w Karpaczu i tutaj w Krynicy wzajemnie się uzupełniają. To nie jest żadna konkurencja, wręcz przeciwnie to jest poruszanie się w tematyce, która jest niezwykle istotna dla rozwoju naszego regionu, dla rozwoju naszego kraju. Panele informacyjne, mające też na celu wymianę pewnych doświadczeń, informacji, są niezwykle istotne i z tego rodzą się później ciekawe pomysły, rozwiązania, które można w takiej codziennej pracy wykorzystać. Są też wykorzystywane przede wszystkim przez naszych decydentów, którzy mają wpływ na nasze ustawodawstwo w naszym kraju i dzięki temu mogą zmieniać na lepsze nasze życie.
