Konflikt narodowców z Ukraińcami w sercu Krakowa. Mowa nienawiści wyszła na ulice

Patryk Kubiak
Co niesie dzień
Piątek, 2025.03.28

"Stop ukrainizacji Polski, a rynek w Krakowie to nie Majdan w Kijowie". Banery z takimi hasłami wystawiają każdego dnia polscy narodowcy przy pomniku Adama Mickiewicza na Rynku Głównym w Krakowie. Kilkadziesiąt metrów dalej co dnia demonstrują Ukraińcy sprzeciwiający się napaści Rosji na ich kraj. Ukraińcy robią to od trzech lat. Prawica pojawiła się miesiąc temu i od tego czasu krakowski Rynek każdego dnia w samo południe stał się agorą dla dwóch grup o skrajnie odmiennych poglądach. O opinię na temat rosnącej w Polsce aktywności skrajnych grup prawicowych poprosiliśmy prof. Rafała Pankowskiego, socjologa z Collegium Civitas, współzałożyciela Stowarzyszenia Nigdy Więcej, które monitoruje zdarzenia o charakterze rasistowskim.

Fot. Marek Lasyk

Konflikt na Rynku Głównym w Krakowie
Od ponad miesiąca polscy narodowcy i ukraińscy demonstranci codziennie manifestują w pobliżu pomnika Adama Mickiewicza – jedni domagają się „zakończenia ukrainizacji Polski”, drudzy kontynuują protest przeciwko rosyjskiej agresji na Ukrainę.
Ekskalacja mowy nienawiści
Zdaniem prof. Rafała Pankowskiego ze Stowarzyszenia Nigdy Więcej, w Polsce narasta fala nienawiści wobec mniejszości, w tym Ukraińców. Przekaz ten był obecny od początku wojny, ale staje się coraz bardziej widoczny w przestrzeni publicznej.
Badania społeczne
Według naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego, pozytywny stosunek Polaków do Ukraińców spadł z ponad 66% do 55%. Za zmianę nastrojów odpowiadają m.in. ksenofobiczne teorie spiskowe, rozprzestrzeniające się w internecie i podejmowane przez niektórych polityków.
Bierność służb i przepisy prawa
Choć artykuły 256 i 257 Kodeksu Karnego przewidują kary za publiczne nawoływanie do nienawiści, organy ścigania często tłumaczą się brakiem podstaw do interwencji przy dwóch legalnie zgłoszonych zgromadzeniach. Prof. Pankowski podkreśla, że służby powinny ściślej egzekwować przepisy.
Konsekwencje dla relacji polsko-ukraińskich
W Polsce przebywa ponad 1,5 miliona Ukraińców, z których większość pracuje legalnie i integruje się ze społeczeństwem. Utrwalenie negatywnych stereotypów może jednak prowadzić do zaostrzenia konfliktów narodowościowych i podważyć dotychczasową falę solidarności z Ukrainą.

Wsparcie krakowskiej onkologii wyczynem, podżeganie do nienawiści na Rynku w Krakowie blamażem

Mowa nienawiści wychodzi na ulice

Według prof. Pankowskiego, choć w pierwszych tygodniach wojny w Ukrainie przeważała w Polsce fala solidarności z uchodźcami, to już wtedy Stowarzyszenie Nigdy Więcej rejestrowało przykłady agresji w stosunku do Ukraińców.

Już w kwietniu 2022 roku Stowarzyszenie Nigdy Więcej opublikowało pierwszy raport na temat mowy nienawiści i aktów agresji wobec ukraińskich uchodźców w Polsce. Niestety od tamtej pory takich zdarzeń znacznie przybyło. Obejmują one zarówno tzw. mowę nienawiści w internecie, jak i bezpośrednie zachowania agresywne w miejscach publicznych.

Wpływ na takie postawy mają rozmaite teorie spiskowe, które rozprzestrzeniają się w mediach społecznościowych oraz w przekazach niektórych ugrupowań politycznych.

Zmiana postaw w społeczeństwie – wyniki badań

Badania socjologów z Uniwersytetu Warszawskiego pokazują, że pozytywny stosunek do Ukraińców wśród Polaków stopniowo maleje – deklaruje go obecnie około 55% respondentów (jeszcze niedawno było to ponad 66%).

Profesor Pankowski potwierdza tę tendencję, wskazując, że skrajna retoryka pojawia się już nie tylko wśród radykalnej prawicy, ale w różnych częściach sceny politycznej.

Antyukraińska propaganda (…) nie jest wyłączną domeną tej najbardziej skrajnej prawicy z Konfederacją na czele.

Podkreśla przykłady nienawistnych czy niechętnych wobec Ukraińców wypowiedzi, które można znaleźć także wśród polityków lewicy czy centrolewicy.

Jeżeli musimy się posłużyć konkretem, to takim przykładem są liczne wypowiedzi Leszka Millera.

Nie tylko Polska

Jak mówi ekspert, nienawiść i teorie spiskowe przeciw Ukraińcom nie ograniczają się wyłącznie do Polski; podobne zjawiska można zaobserwować w środowiskach radykalnej prawicy w USA czy w Europie Zachodniej.

Rzeczywiście jest tak, że ta radykalna czy skrajna prawica także na gruncie amerykańskim odwołuje się często do podobnych pokładów teorii spiskowych czy ksenofobii, także w kontekście spojrzenia na to, co dzieje się w Europie Wschodniej, przede wszystkim na Ukrainie.

Istotną rolę odgrywa propaganda rosyjska, która dodatkowo podsyca nastroje antyukraińskie, mając na celu destabilizację sytuacji w krajach wspierających Ukrainę. Nie sposób nie zauważyć tutaj analogii do działań np. antyszczepionkowców w czasie pandemii:

Jeżeli mówimy mechanizmach, które pamiętamy z czasu pandemii, to one są rzeczywiście bardzo podobne. I też mamy do czynienia z mechanizmem podsycania stanu poczucia zagrożenia, niepewności, a także różnego rodzaju reakcji ksenofobicznych. I bardzo często mamy do czynienia z takimi działaniami ze strony dokładnie tych samych ośrodków, czy tych samych grup, czy nawet konkretnych liderów politycznych. I ponownie Grzegorz Braun jest jednym z czołowych przykładów.

Polak i Ukrainiec w krainie spisków i uprzedzeń. "Ta trucizna jest przekazywana z pokolenia na pokolenie"

Obawy przed eskalacją konfliktu

Profesor Pankowski zauważa, że w Polsce przebywa około 1,5 miliona Ukraińców, a liczba ta nie spadnie gwałtownie nawet w przypadku zaprowadzenia pokoju w Ukrainie – wiele osób zdążyło się tu osiedlić i znaleźć zatrudnienie.

Utrwalanie negatywnych stereotypów i ciągłe podsycanie niechęci między społecznościami może prowadzić do realnych konfliktów, zwłaszcza gdy obie grupy spotykają się codziennie w centralnych miejscach miast (tak jak obecnie w Krakowie).

Jednocześnie statystyki pokazują, że przestępczość wśród ukraińskich uchodźców jest niższa niż w przeciętnej populacji w Polsce, co wskazuje na fikcyjność oskarżeń, jakoby uchodźcy mieli zwiększać poziom zagrożenia.

„Policja rozkłada ręce”

Mimo że zgodnie z polskim prawem nawoływanie do nienawiści na tle narodowościowym (art. 256 i 257 Kodeksu Karnego) jest przestępstwem, profesor Pankowski zwraca uwagę na bierność organów ścigania.

Ludzie, którzy dzień po dniu w tak specyficznym, ważnym, szczególnym miejscu, jakim jest Rynek krakowski, głoszą nienawiść narodową przeciwko Ukraińcom, jednocześnie popełniają przestępstwo. I mamy prawo oczekiwać od instytucji powołanych do egzekwowania prawa, że te przepisy będą egzekwowane.

Autor:

Patryk Kubiak

Komentarze (11)

TIW

TO ich wojna

2025-03-31

To ich wojna , czemu tu demonstrują zamiast pomagać na UA albo walczyć o swój kraj ? 100 mld zł Polskę kosztowała ta wojna w 18 miesiącach

Ojczyzna Polszczyzna

2025-03-31

"i wziąść na utrzymanie" - taki Patriota, a ojczystą mowę kaleczy...

Krakowianka

2025-03-31

Wszyscy razem, czy się lubimy czy nie , Polacy , Ukraińcy, musimy zdać sobie sprawę z tego że każdy kto łamie język wolności , demokracji, swobody , kto siłą , szerzeniem kłamst na FB, próbuje dominować nie jest fajnym cwaniakiem ale bezczelnym agresorem i my musimy stawiać im granice .

Statystyk

2025-03-31

Ten profesor łze i sieje dezinformację. Statystycznie obcokrajowcy popełniają w Polsce kilkukrotnie więcej przestempstw na 100 tys mieszkańców niż Polacy A 40 procent poszukiwanych listem gończym to obcokrajowcy 8 procent morderstw dokonują obcokrajowcy .

Amerykanin

2025-03-30

Rosyjska agentura coraz lepiej pisze komentarze po polsku. Putin siedzi na kremlu i zaciera ręce, a Dugin siedzi obok głaszcze brodę i się uśmiecha.

egidius

2025-03-29

Dlaczego oni protestują przeciw wojnie na Rynku w Krakowie? Rosja to widzi i słyszy? Szczerze mówiąc to też mam dość tego wycia. Rynek to nie miejsce na darcie mordy przez megafony. Dotyczy obu stron tego cyrku.

Anony

2025-03-29

Wiadomo że nie można wszystkich pchać do jednego worka, jednak jak przyglądam się temu wszystkiemu to nie zgadzam się z opinią by za mowę nienawiści karać Polaków. Uważam że każdy ma swój mózg i jeżeli przekroczy granicę to na swoje ryzyko

słuchacz

2025-03-28

Jakoś na frocie ukraincy nie są tacy sprawni , może jak im się tu nudzi niech jadą pokazać swoją siłę z rosjanami a nie chowają się po spódnicę

Xxx

2025-03-28

Pozostając w temacie mowy nienawiści, czy nieustanne podżeganie do nienawiści względem Rosjan promowane przez protestujących Ukraińców nie łapie się pod żaden paragraf?

do M

2025-03-28

Co ma Wołyń do obecnej agresji Rosji na Ukrainę?

2025-03-28

Tak się integrują, jak integrowali polskie kobiety i dzieci na Wołyniu. Tylko antypolscy politycy mogli wpuścić i wziąść na utrzymanie miliony potomków morderców Polaków. Przypominanie o historii rzezi wołyńskiej to mowa nienawiści, domaganie się ekshumacji to mowa nienawiści. Na Polaków można pluć, wtedy jest mowa miłości

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Konflikt narodowców z Ukraińcami w sercu Krakowa. Mowa nienawiści wyszła na ulice

Mowa nienawiści wychodzi na ulice

Zmiana postaw w społeczeństwie – wyniki badań

Nie tylko Polska

Obawy przed eskalacją konfliktu

„Policja rozkłada ręce”

Komentarze (11)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Samochody pod presją ceł. Czy europejscy producenci przegrają z Chinami i Wietnamem?

Trenuj z wojskiem czyli "dzień z życia w armii"

Fryderyki 2025 w Tauron Arenie Kraków

Dr Marek Benio: "Pomysł emerytur stażowych zazwyczaj wraca przed wyborami"

Słowacja: atak niedźwiedzia prawdopodobną przyczyną śmierci mężczyzny

To pierwszy punkt w Tarnowie, do którego wchodzą turyści. Planty Kolejowe wpisane do rejestru zabytków

Przed wyjściem w góry ważny jest ciepły posiłek, który powoli uwalnia energię oraz herbata z imbirem, cytryną i cynamonem

Przed wyjściem w góry ważny jest ciepły posiłek, który powoli uwalnia energię oraz herbata z imbirem, cytryną i cynamonem

"Ruch może zastąpić prawie każdy lek, ale lek nie zastąpi ruchu"

Konflikt narodowców z Ukraińcami w sercu Krakowa. Mowa nienawiści wyszła na ulice

Mowa nienawiści wychodzi na ulice

Zmiana postaw w społeczeństwie – wyniki badań

Nie tylko Polska

Obawy przed eskalacją konfliktu

„Policja rozkłada ręce”

Komentarze (11)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Samochody pod presją ceł. Czy europejscy producenci przegrają z Chinami i Wietnamem?

Trenuj z wojskiem czyli "dzień z życia w armii"

Fryderyki 2025 w Tauron Arenie Kraków

Dr Marek Benio: "Pomysł emerytur stażowych zazwyczaj wraca przed wyborami"

Słowacja: atak niedźwiedzia prawdopodobną przyczyną śmierci mężczyzny

To pierwszy punkt w Tarnowie, do którego wchodzą turyści. Planty Kolejowe wpisane do rejestru zabytków

Przed wyjściem w góry ważny jest ciepły posiłek, który powoli uwalnia energię oraz herbata z imbirem, cytryną i cynamonem

Przed wyjściem w góry ważny jest ciepły posiłek, który powoli uwalnia energię oraz herbata z imbirem, cytryną i cynamonem

"Ruch może zastąpić prawie każdy lek, ale lek nie zastąpi ruchu"

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię