Kraków dla początkujących i zaawansowanych: Kobierzyn

Zainteresowanych zwiedzaniem kompleksu szpitalno-parkowego w Kobierzynie (min. 10 osób) prosimy o kontakt: [email protected]

Kompleks szpitalno-parkowy stworzony na początku ubiegłego wieku miał być w zamyśle autorów nie tylko najnowocześniejszą tego typu placówką w Cesarstwie Austro-Węgierskim, czy nawet w Europie, ale także realizować kilka idei obecnych w ówczesnym myśleniu i charakterystycznych dla tego czasu. Obok nowoczesności rozumianej przede wszystkim jako funkcjonalność miał on również ucieleśniać idee – samowystarczalnego miasta ogrodu oraz doskonałego - w urbanistyczno-architektonicznym rozumieniu tego słowa – dzieła sztuki.

Kobierzyńskie założenie miało być piękne zarówno dla tych, którzy go odwiedzali, jak i dla tych, którzy mieli tu mieszkać i pracować a także dla tych, którzy mieli się tu leczyć i znaleźć schronienie.

Poprzez zróżnicowanie kształtów budynków udało się uniknąć koszarowej monotonii jednakowych pawilonów (jak w Wiedniu czy w Pradze), a lustrzane odbicie części A i B, czyni te, podobne w końcu budowle, jeszcze bardziej zróżnicowanymi. Fantazyjnie powyginane łuki zamykające fasady czy ryzality w najbardziej ozdobnych budynkach – kaplicy, teatru i administracji, oszczędnie powtarzanie w architekturze oddziałów, wspomniane już kominy wentylacyjne kryte czterospadowymi dachami, owalne otwory okienne, czy pękate kolumienki z charakterystycznymi, przypominającymi związane festony elementami kapiteli, po tak drobne elementy jak szprosy okien w teatrze to przecież wymowne i jakże przemyślane elementy nadające zespołowi nadzwyczajną spójność stylistyczną.

Pochodzący z roku 1909 plan urządzenia parku i ogrodu, z zaznaczonymi budynkami – tymi realizowanymi i tymi, które pozwalały na rozbudowę zespołu bez zakłócenia jego stylistycznej i urbanistycznej spójności, pokazuje także fantazje jego twórców z Firmy „Pomona”, a jednocześnie i to jak dostosowali się oni do wymogów głównych architektów Zakładu. Tutaj również funkcjonalność połączona została z pięknem. Wysadzane drzewami aleje osi widokowych kępy drzew i krzewów z rozmysłem porozmieszczane w terenie, stanowią dopełnienie regularnie zaplanowanego na południowym stoku - sadu i ogrodu - z równymi grzędami, wytyczonymi działkami i ogrzewanymi szklarniami „belgijkami”.

(dzięki uprzejmosci P. M.Bobra)