Finał letniej trasy Radia Kraków - Wakacyjne Skarby Małopolski z Wygiełzowa

Z WIZYTĄ W PARKU ETNOGRAFICZNYM KRAKOWIAKÓW ZACHODNICH W WYGIEŁZOWIE

Kościół z Ryczowa z roku 1623r., Chałupa półkurna z 1813r. czy spichlerz z 1726r. – to zaledwie trzy spośród 27 zabytkowych obiektów, które zobaczyć można w wygiełzowskim skansenie. Ekspozycja okazałych drewnianych budowli wzbogacona została  o elementy małej architektury, takie jak studnie, kapliczki i pasieki. Oprócz tego zobaczyć tu można chłopskie zagrody z sadami i ogródkami kwiatowymi oraz obiekty związane z  wiejską produkcją rzemieślniczą. W ostatnim w tym roku wydaniu Wakacyjnych Skarbów Małopolski pytamy o opowieści, które dziś, w XXI wieku snują zgromadzone w Parku drewniane budowle.

Wygiełzów odkryciem turystycznym

Turystów zarówno krajowych, jak i zagranicznych sukcesywnie przybywa, choć do wyników sprzed pandemii ciągle daleko. Z wiceprezeską Polskiej Organizacji Turystycznej Anną Salamończyk-Mochel wstępnie podsumowujemy wakacje 2023. Pytamy o zmiany zachowań turystów, nowe trendy w branży i o przyszłość Bonu Turystycznego.

Ziemniaki "po cabańsku", czyli ziemniaki prażone

Potrawa wraca do łask wśród mieszkańców okolic Chrzanowa. Początkowo żywili się nią cabanie (pasterze), czyli ludność napływowa, która osiedliła się tam podczas najazdów tatarskich w XIII wieku. Składniki, w tym przede wszystkim wkładka mięsna, były zmienne. Ziemniaki "po cabańsku" od 2011 roku są na Liście Produktów Tradycyjnych.

Przepis Koła Gospodyń Wiejskich w Olszynach

Składniki: 5 ziemniaków, 1 kg marchewki, 80 dkg cebuli, 1 kg boczku wędzonego, 1 kg kiełbasy, 20 dkg smalcu, 1 szklanka natki pietruszki, kilka liści kapusty, 2 łyżki soli i 1 łyżka pieprzu

Obrane ziemniaki kroimy w ćwiartki, bądź ósemki. Boczek, kiełbasę i marchewkę kroimy w plastry, a cebulę w piórka. Na dnie żeliwnego garnka układamy skórę z boczku i 3 łyżki smalcu. Na to kładziemy warstwę ziemniaków, następnie kolejno po warstwie kiełbasy, boczku, marchewki, cebuli i natki pietruszki. Doprawiamy solą i pieprzem. Czynność układania warstw powtarzamy. Na wierzch kładziemy resztę smalcu oraz liście z kapusty. Zamiast pokrywki stosuje się darń. Pieczemy na ognisku od 1 do 1,5 godziny. Gotowe prażone ziemniaki wsypujemy do dużej miski w celu wymieszania składników. Podajemy gorące.

W świecie Krakowiaków zachodnich

„Posuwając się od południa, napotykamy bardzo zróżnicowany szczep Małopolan, który dzieli się na dwie główne gałęzie: krakowską i sandomierską. Najbardziej znana z gałęzi krakowskiej jest grupa Krakowiaków zachodnich, czyli właściwych, zajmująca nizinne tereny historycznego województwa krakowskiego (z wyjątkiem jego północnego skrawka). Usytuowana wokół starej stolicy i wielkiego centrum kulturalnego, wsławiona walkami kosynierów Kościuszki, malowana przez artystów Młodej Polski, nabrała rozgłosu znacznie przekraczającego granicę jej zasięgu. Ubiór krakowski stał się synonimem stroju ludowego, a nawet i narodowego” – pisze o Krakowiakach zachodnich etnograf, dr Janusz Kamocki. Czego nie wiemy o tej, tak ważnej dla Krakowa, grupie etnograficznej?

ZPiT Krakowiaczek

Zespół tańczy i śpiewa od 2003 roku. Instruktorką i choreografką jest Teresa Majewska. Grupa skupia dzieci od 6 roku życia i młodzież. Wystąpili już blisko 200 razy. Regularnie pokazują się na przeglądach i festiwalach krajowych i międzynarodowych. Prezentują przede wszystkim folklor Krakowiaków Zachodnich i Wschodnich, a także widowiska związane z lokalnymi obyczajami.

Zespół ludowy Bolęcinianie – jak śpiewają Krakowiacy zachodni?

To był 1997 rok, kiedy przy Kole Gospodyń Wiejskich w Bolęcinie powstał Zespół Folklorystyczny „Bolęcinianie”. Od 2006 roku członkowie i członkinie zespołu występują w osobnych grupach: żeńskiej – Bolęcanki oraz męskiej – Bolęcanie. W najnowszym wydaniu Wakacyjnych Skarbów Małopolski rozmawiamy o muzyce Krakowiaków zachodnich.