Kadencja takiej rady trwa 5 lat. Jej członkowie czyli radni wybierani są w wyborach powszechnych w głosowaniu tajnym. Liczba radnych w radzie zależy od liczby mieszkańców danej gminy. Wybrani przez mieszkańców przedstawiciele ze swojego grona sami już wybierają przewodniczącego rady. Jego zadaniem jest prowadzenie obrad oraz organizowanie pracy rady. Radni spotykają się nie rzadziej niż raz na kwartał na sesjach rady. Podczas tych posiedzeń podejmują istotne dla działania gminy decyzje.
Jakie zatem mogą być te decyzje? Jakie uprawnienia ma rada gminy czy rada miasta - na początek nadzoruje prace kierującego gminą wójta, burmistrza lub prezydenta. Ustala, w jakim kierunku ma działać, i opiniuje sprawozdania z jego pracy. Ustala także jego wynagrodzenie.
Do najważniejszych zadań rady należy też z całą pewnością uchwalenie budżetu gminy na nowy rok. Rada gminy odpowiedzialna jest też za to, ile kosztują bilety komunikacji miejskiej, jak wysokie płacimy podatki oraz chociażby jak wysoką jest tak zwana opłata śmieciowa - to właśnie radni muszą zatwierdzić uchwałą wysokość tych opłat na terenie gminy.
Do kompetencji rady gminy należy również uchwalenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania . To uchwały rady decydują także ostatecznie o nazwach ulic placów czy skwerów, o nadaniu tytułu honorowego mieszkańca miasta czy gminy.
Podsumowując te kompetencje, trzeba podkreślić że rada gminy to nasi reprezentanci - radni mandat sprawują w imieniu nas wyborców - a więc we wszystkich tych funkcjach i rada przede wszystkim powinna wyrażać nasze opinie stanowiska i interesy.