Czy potrafią państwo wymienić bez wahania nazwiska marszałków i wicemarszałków Małopolski? No właśnie... Wiele osób nie ma pojęcia, jaki jest skład zarządu województwa małopolskiego. Być może to efekt tego, że ani marszałek, ani wicemarszałkowie nie są wybierani w wyborach bezpośrednich.
Marszałka wybierają radni sejmiku, przy czym kandydat na to stanowisko, wcale nie musi być radnym. W praktyce oznacza to, że ten fotel obsadza ugrupowanie, które zdobędzie większość w sejmiku. Następnie sejmik wybiera wicemarszałków. Odbywa się to na wniosek marszałka. Potrzebna jest zwykła większość głosów, w obecności co najmniej połowy składu wszystkich radnych.
Wicemarszałków może być maksymalnie dwóch. W skład zarządu województwa mogą wejść jeszcze dodatkowi członkowie. W Małopolsce aktualnie mamy dwóch członków, a w zasadzie członkinie, zarządu województwa.
Od kiedy w Polsce sprawuje się tę funkcję? Stanowisko marszałka utworzono w 1998 roku, na mocy ustawy, która zreformowała administrację państwową i wprowadziła samorząd wojewódzki. Co jednak ważne, marszałek województwa, w przeciwieństwie do marszałka Sejmu, nie stoi na czele sejmiku, ale zarządu województwa.
Marszałek kieruje bieżącymi sprawami województwa i reprezentuje go na zewnątrz – m.in. otwiera ważne konferencje, przecina wstęgi, kiedy oddawane są do użytku ważne w regionie inwestycje, promuje województwo za granicą, czy na przykład zawiera umowy o współpracę z innymi regionami.
Marszałek województwa małopolskiego jest obecnie członkiem Europejskiego Komitetu Regionów Unii Europejskiej, zasiada także w powołanej przez prezydenta Polskiej Radzie ds. Samorządu Terytorialnego. Podczas aktualnej kadencji samorządu, w Małopolsce odbywały się Igrzyska Europejskie, zatem marszałek był ich współorganizatorem.
Ile zarabia marszałek? W Małopolsce – aktualnie ponad 22 tysiące złotych miesięcznie, zgodnie z decyzją radnych sejmiku z 2021 roku. To pensja wraz z dodatkami.
Kto kontroluje marszałka? Nadzór nad działalnością samorządu ma wojewoda i premier, a w sprawach finansowych – regionalna izba obrachunkowa.