Czy Polacy nienawidzą dzieci?

Klaps to też przemoc

Część dorosłych, choć mówi o miłości do dzieci, stosuje wobec nich przemoc fizyczną, której następnie przypisuje wymiar "wychowawczy" i "kochający". Zadaje pytanie, czy prawdziwa miłość i troska mogą opierać się na kontrolowaniu i podporządkowywaniu dzieci regułom, które często są narzucane bez wyraźnego uzasadnienia.

Ojciec, który bije syna, żeby ten wyszedł na ludzi, też powie, że ten klaps jest klapsem miłości. Nie możemy ufać tylko komuś, kto mówi, że kocha dzieci. Musimy przyjrzeć się faktycznym praktykom, systemowi, jaki został zbudowany, w jaki sposób społeczeństwo reaguje na dzieci. Właśnie temu przyglądam się już od kilkunastu lat i moje wnioski nie są zbyt wesołe – mówi Michał R. Wiśniewski.

Polskie społeczeństwo, zamiast skupiać się na rozwijaniu empatii i zrozumienia wobec dzieci, utrwala opresyjne wzorce zakazów i kar. System wychowawczy i kulturowy, bazujący na przekonaniu, że irracjonalne ograniczenia mogą przynieść pożądany efekt, nie sprawdza się i prowadzi do odrzucenia przez dzieci takiej formy autorytetu.

Humor dobrze kryje przemoc

W książce autor omawia różne obszary relacji społecznych dotyczących dzieci, od języka, jakim się je opisuje, po sposoby, w jakie społeczeństwo je kontroluje. Wytyka przemoc, która ukryta jest nie tylko w fizycznym działaniu, ale także w języku i humorze. Humor potrafi stygmatyzować i odbierać dziecku poczucie wartości, a dorosłym pozwala bagatelizować ich potrzeby i odczucia.

Humor jest narzędziem, który potrafi ukryć przemoc. Musimy przestać myśleć o przemocy wyłącznie jako o akcie fizycznym.

Jest wiele rodzajów przemocy, która po prostu polega na tym, że ktoś traci swoją kontrolę nad swoim życiem, bo ktoś inny pociąga za sznurki. I to jest coś, co byśmy bardzo chcieli dzieciom robić.

Autor krytycznie ocenia popularny termin „mali terroryści” – określenie dzieci przez dorosłych, którzy nie rozumieją ich zachowań i oceniają je negatywnie, wyłącznie na podstawie obserwacji w przestrzeni publicznej.

Doskonale rozumiem emocje rodziców i zwłaszcza matek. Natomiast terminu „mali terroryści” zwykle używają osoby, które nie zajmują się dziećmi, tylko widzą dziecko, które jest niegrzeczne w przestrzeni publicznej i uznają, że jest niewychowane. Na tej bazie dopiero są budowane narracje, że w domu jest tak samo, a wiemy, że życie domowe jest bardzo trudne, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, kiedy brakuje nam większego wsparcia.

Takie słowa, choć dla niektórych wydają się żartobliwe, odbierają dziecku prawo do wyrażania emocji, które są naturalnym elementem dorastania. Autor zwraca uwagę, że choć dorosłym trudno jest regulować własne emocje, od dzieci wymaga się nieustannej kontroli i posłuszeństwa. W wychowaniu kluczowe jest budowanie relacji opartych na zrozumieniu i autentycznym szacunku, a nie na kontroli, zakazach i żartach kosztem dziecięcych doświadczeń.

(cała rozmowa do posłuchania)