Ksawery Pruszyński urodził się 7 grudnia 1907 rok. Pochodził z wołyńskiego ziemiaństwa, którego dobra rodowe z powiatu starokonstantynowskiego na mocy traktatu ryskiego z marca 1921 r. znalazły się po stronie sowieckiej. Z tą chwilą dla Ksawerego, jego brata Mieczysława (zwanego Misiem) i matki rozpoczynał się trudny okres. Po ukończeniu gimnazjum w Chyrowie Ksawery rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od roku 1930 r. współpracował z krakowskim „Czasem”, później pisał do wileńskiego „Słowa”, „Wiadomości Literackich” czy „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”. Był niewątpliwie jednym z najważniejszych dziennikarzy młodego pokolenia II Rzeczpospolitej. Związany wraz z bratem z kręgiem piłsudczykowskiej organizacji studenckiej „Myśl Mocarstwowa” usiłował walczyć z narodowcami o „rząd dusz” na uniwersytetach. Sprzeciwiał się antysemityzmowi i dyskryminacji Ukraińców, podkreślając, iż dobro państwa wymaga zmiany nastawienia względem mniejszości.
Był jednym z najważniejszych autorów konserwatywnego pisma „Bunt Młodych” (od 1937 r. wychodzącego jako „Polityka”) redagowanego przez Jerzego Giedroycia. Wraz z bratem, a także m.in. Adolfem i Aleksandrem Bocheńskimi stworzyli ambitny program polityczny. W zakresie polityki zagranicznej proponowano zbliżenie z Niemcami, w sprawach krajowych zdecydowanie opowiadano się za ustrojem zrównoważonym, opartym o silną władzę prezydencką, ale z zachowaniem praw parlamentu.
W tym czasie Ksawery Pruszyński zabłysnął także jako reportażysta. W 1933 r. wyjechał jako korespondent „Słowa” do Palestyny. Stworzony przez niego cykl artykułów, wydanych w książce „Palestyna po raz trzeci” jest jednym z niewielu świadectw w języku polskim żydowskiej kolonizacji na Bliskim Wschodzie. Szczególnie zaakcentował heroizm osadników walczących z przeciwnościami politycznymi i naturalnymi. Niewątpliwie zasługą Pruszyńskiego było pokazanie żydowskiej walki o prawo do życia, tym bardziej że potrafił z zaobserwowanych przez siebie zdarzeń uczynić obraz niezwykle poruszający, przełamujący społeczne stereotypy. Już w czasach powojennych, m.in. ze względu na to doświadczenie, Pruszyński powołany został do Komisji ONZ, która opracowała w 1947 r. projekt przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne podziału Palestyny na dwie części: żydowską i arabską. Był to początek państwa Izrael.
Zdecydowanie większe zainteresowanie budziły jego reportaże z ogarniętej wojną domową Hiszpanii, publikowane początkowo na łamach „Wiadomości literackich”, wydane w lipcu 1939 roku w formie książkowej „W czerwonej Hiszpanii". Cenne są jego obserwacje zmagań tzw. strony republikańskiej, której zapał docenia, ale też potrafił dostrzec zagrożenia związane ze zwiększającym się udziałem w wojnie Sowietów. Nie wahał się opisywać okrucieństw obu stron. Relacja z Hiszpanii staje się również dla Pruszyńskiego pretekstem do skierowania przestrogi dla Polski, dokąd prowadzi skostnienie państwa, brak reform społecznych i polaryzacja ideologiczna. Otwarcie pisał, że „za makabrycznymi widmami Hiszpanii zawsze się czai blady cień Polski”.
W chwili wybuchu wojny, jak wielu współpracowników z „Buntu”, wstąpił do wojska. Walczył w pierwszej linii, m.in. pod Narvikiem i Falaise, ale pomiędzy walkami w Norwegii i w Belgi podejmował także aktywność na polu politycznym. Pod wpływem klęski 1939 r. napisał krytykującą przedwrześniową Polskę powieść „Droga wiodła przez Narvik”, silnie wsparł także kierunek polityczny rządu Sikorskiego, szczególnie w zakresie polityki wschodniej. Po zawarciu paktu z Sowietami w lipcu 1941 r. udał się do Rosji jako attaché kulturalny przy ambasadzie RP, gdzie wspierał wysiłki Stanisława Kota w wyciąganiu Polaków z łagrów i tworzeniu Armii Polskiej. W swoim najgłośniejszym, propagandowym artykule „Wobec Rosji” z 1942 r. proponował, aby w imię realizmu wyzwolić się z poczucia krzywd i aktywnie współpracować z Sowietami, nawet kosztem daleko idących ustępstw. Jeszcze w czasie wojny napisał krótką biografię Aleksandra Wielopolskiego (wydaną w 1946 r.), która de facto była uzasadnieniem nowej, zorientowanej na Rosję linii politycznej.
Ksawery Pruszyński wrócił do kraju w sierpniu 1945 r. Po powrocie pisał m.in. dla „Odrodzenia”, wydał „Margrabiego Wielopolskiego” i zbiór opowiadań pt. „Trzynaście opowieści”. Rozpoczął też pracę w służbie dyplomatycznej komunistycznego państwa. Był członkiem delegacji polskiej przy ONZ, następnie od 1948 r. pełnił funkcję ministra pełnomocnego w Hadze.
Zginął w Rhynern w Niemczech 3 czerwca 1950 r. w wypadku samochodowym.
