"Co Piłsudski by zrobił w tym położeniu?"

Pierwszy list pochodzi z maja 1945, ostatni z września roku 1964. Listy wysyłali do siebie przez blisko 20. lat Michał Sokolnicki i Wacław Jędrzejewicz związani z obozem rządzących, po przewrocie majowym w 1926 roku, których także „łączyły te mocne, dawne śluby” zadzierzgnięte jeszcze przed 1914 r., bądź już w okresie Wielkiej Wojny, a ich celebransem był Komendant Piłsudski. Listy ukazały się w publikacji pt. „Dobrze jest pomyśleć w takich czasach, co zrobiłby Piłsudski. Listy Wacława Jędrzejewicza i Michała Sokolnickiego”, wydanej w 2022 roku przez Instytut Pamięci Narodowej. O korespondencji dawnych kompanów z tzw. obozu piłsudczykowskiego, pełnych informacji o trudnym życiu na wychodźstwie, ówczesnych ważnych wydarzeniach politycznych, polemikach emigracyjnych pisarzy, publicystów i polityków w programie RK i IPN „Posłuchaj historii” mówił redaktor książki dr hab. Krzysztof Kloc z Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie zajmujący się m.in. historią polskiej irredenty XIX i XX w., historią II RP losami obozu piłsudczykowskiego, autor wielu książek i publikacji na ten temat. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.

1. Michał Sokolnicki za biurkiem w swoim gabinecie na placówce w Dani. Lata 30. XX w. Fot. NAC. 2. Wacław Jędrzejewicz minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Przy biurku. Lata 30. XX w. Fot. NAC

J. Drużyńska rozmawia z K. Klocem

Michał Sokolnicki i Wacław Jędrzejewicz - pierwszy w czynnej służbie dyplomatycznej m.in poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny Polski w Dani a od 1936 roku ambasador RP w Turcji, drugi - minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego RP w latach 1934–1935, od 1941 roku w Stanach Zjednoczonych, gdzie współorganizował Komitet Narodowy Amerykanów Polskiego Pochodzenia. Łączyła ich jednak nie tylko przynależność do establishmentu II RP, ale także, co może ważniejsze „ wspólność języka czy pokrewieństwo postawy życiowej” wynikającej z przynależności do obozu piłsudczykowskiego co może wyjaśniać tez tytuł publikacji ich listów „Dobrze jest pomyśleć w takich czasach, co zrobiłby Piłsudski”

Jak każde pokolenie, również pokolenie piłsudczyków; pokolenie Komendanta, przechodziło poprzez poszczególne fazy rozwoju – od narodzenia przez dojrzewanie i starość, aż po śmierć. To ciekawe, że w omawianym tomie korespondencji spotykają się jego dwaj reprezentanci, symbolicznie mogący być uważanymi za tych, którzy tę epopeję rozpoczynali i kończyli. W książce tej zapętla się bowiem historia tego pokolenia i równocześnie domyka. Zaczynał ją Michał Sokolnicki jeszcze w Polskiej Partii Socjalistycznej i w jej Frakcji Rewolucyjnej, w „Strzelcu”, Polskiej Organizacji Narodowej i Naczelnym Komitecie Narodowym, a zamykał Wacław Jędrzejewicz jako nestor w amerykańskim Instytucie Józefa Piłsudskiego; kustosz pamięci o Piłsudskim i piłsudczykach, których stale bronił przed powojennymi rozrachunkami, czego świadectwo dawał także w listach z Sokolnickim. „Nie rzucajmy kamieniami w przeszłość” – obaj korespondenci byli tutaj zgodni. Jest ona, ta ich epistolarna wymiana, w jakiejś mierze, po raz wtóry zaznaczę, odbiciem portretu całej generacji piłsudczyków. „Znaliśmy Go – pisał Sokolnicki do Jędrzejewicza o Piłsudskim – przecież na równi i warto jest nasze spostrzeżenia wzajem kontrolować”.

K.Kloc /jd

Autor:

Jolanta Drużyńska

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

"Co Piłsudski by zrobił w tym położeniu?"

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Piłkarsko-hokejowe emocje transmisyjne

Ku pamięci Adama Musiała i Andrzeja Iwana

O północy w Krakowie rozpocznie się cisza wyborcza przed wyborami uzupełniającymi do Senatu

Podgórze chce mieć własny hejnał. Wkrótce ruszy konkurs

Broń atomowa w Polsce? Dominik Jaśkowiec: "Jestem sceptyczny. To zaogni odpowiedź drugiej strony"

Okradła ponad 1000 osób na ponad pół miliona i... wszystko oddała

W rok od zmiany przepisów policjanci skonfiskowali pijanym kierowcom 7,6 tysiąca aut

Michał Probierz rozesłał powołania. Zaskoczeń nie ma, do zespołu wraca Cash

Turniej WTA w Indian Wells: Iga Świątek w półfinale zagra z rewelacją ostatnich tygodni

"Co Piłsudski by zrobił w tym położeniu?"

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Piłkarsko-hokejowe emocje transmisyjne

Ku pamięci Adama Musiała i Andrzeja Iwana

O północy w Krakowie rozpocznie się cisza wyborcza przed wyborami uzupełniającymi do Senatu

Podgórze chce mieć własny hejnał. Wkrótce ruszy konkurs

Broń atomowa w Polsce? Dominik Jaśkowiec: "Jestem sceptyczny. To zaogni odpowiedź drugiej strony"

Okradła ponad 1000 osób na ponad pół miliona i... wszystko oddała

W rok od zmiany przepisów policjanci skonfiskowali pijanym kierowcom 7,6 tysiąca aut

Michał Probierz rozesłał powołania. Zaskoczeń nie ma, do zespołu wraca Cash

Turniej WTA w Indian Wells: Iga Świątek w półfinale zagra z rewelacją ostatnich tygodni

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię