"Co Piłsudski by zrobił w tym położeniu?"

Pierwszy list pochodzi z maja 1945, ostatni z września roku 1964. Listy wysyłali do siebie przez blisko 20. lat Michał Sokolnicki i Wacław Jędrzejewicz związani z obozem rządzących, po przewrocie majowym w 1926 roku, których także „łączyły te mocne, dawne śluby” zadzierzgnięte jeszcze przed 1914 r., bądź już w okresie Wielkiej Wojny, a ich celebransem był Komendant Piłsudski. Listy ukazały się w publikacji pt. „Dobrze jest pomyśleć w takich czasach, co zrobiłby Piłsudski. Listy Wacława Jędrzejewicza i Michała Sokolnickiego”, wydanej w 2022 roku przez Instytut Pamięci Narodowej. O korespondencji dawnych kompanów z tzw. obozu piłsudczykowskiego, pełnych informacji o trudnym życiu na wychodźstwie, ówczesnych ważnych wydarzeniach politycznych, polemikach emigracyjnych pisarzy, publicystów i polityków w programie RK i IPN „Posłuchaj historii” mówił redaktor książki dr hab. Krzysztof Kloc z Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie zajmujący się m.in. historią polskiej irredenty XIX i XX w., historią II RP losami obozu piłsudczykowskiego, autor wielu książek i publikacji na ten temat. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.

1. Michał Sokolnicki za biurkiem w swoim gabinecie na placówce w Dani. Lata 30. XX w. Fot. NAC. 2. Wacław Jędrzejewicz minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Przy biurku. Lata 30. XX w. Fot. NAC

J. Drużyńska rozmawia z K. Klocem

Michał Sokolnicki i Wacław Jędrzejewicz - pierwszy w czynnej służbie dyplomatycznej m.in poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny Polski w Dani a od 1936 roku ambasador RP w Turcji, drugi - minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego RP w latach 1934–1935, od 1941 roku w Stanach Zjednoczonych, gdzie współorganizował Komitet Narodowy Amerykanów Polskiego Pochodzenia. Łączyła ich jednak nie tylko przynależność do establishmentu II RP, ale także, co może ważniejsze „ wspólność języka czy pokrewieństwo postawy życiowej” wynikającej z przynależności do obozu piłsudczykowskiego co może wyjaśniać tez tytuł publikacji ich listów „Dobrze jest pomyśleć w takich czasach, co zrobiłby Piłsudski”

Jak każde pokolenie, również pokolenie piłsudczyków; pokolenie Komendanta, przechodziło poprzez poszczególne fazy rozwoju – od narodzenia przez dojrzewanie i starość, aż po śmierć. To ciekawe, że w omawianym tomie korespondencji spotykają się jego dwaj reprezentanci, symbolicznie mogący być uważanymi za tych, którzy tę epopeję rozpoczynali i kończyli. W książce tej zapętla się bowiem historia tego pokolenia i równocześnie domyka. Zaczynał ją Michał Sokolnicki jeszcze w Polskiej Partii Socjalistycznej i w jej Frakcji Rewolucyjnej, w „Strzelcu”, Polskiej Organizacji Narodowej i Naczelnym Komitecie Narodowym, a zamykał Wacław Jędrzejewicz jako nestor w amerykańskim Instytucie Józefa Piłsudskiego; kustosz pamięci o Piłsudskim i piłsudczykach, których stale bronił przed powojennymi rozrachunkami, czego świadectwo dawał także w listach z Sokolnickim. „Nie rzucajmy kamieniami w przeszłość” – obaj korespondenci byli tutaj zgodni. Jest ona, ta ich epistolarna wymiana, w jakiejś mierze, po raz wtóry zaznaczę, odbiciem portretu całej generacji piłsudczyków. „Znaliśmy Go – pisał Sokolnicki do Jędrzejewicza o Piłsudskim – przecież na równi i warto jest nasze spostrzeżenia wzajem kontrolować”.

K.Kloc /jd

Autor:

Jolanta Drużyńska

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

"Co Piłsudski by zrobił w tym położeniu?"

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Do północy mamy czas, by rozliczyć PIT

Jak Spółdzielnia Ogniwo stała się kulturowym sercem Krakowa?

Kraków zachęca do jazdy rowerem, ale w mieście brakuje miejsc postojowych dla jednośladów

Surowe mięso w walizkach pasażerów z Bliskiego Wschodu. Nietypowe odkrycie w Balicach

Jak chronić medyków przed przemocą? „Nauka samoobrony powinna być tak samo obowiązkowa jak nauka resuscytacji”

S52 nabiera tempa. Pierwszy krok do budowy Beskidzkiej Drogi Integracyjnej

Jak Spółdzielnia Ogniwo stała się kulturowym sercem Krakowa?

23-latek znęcał się i usiłował okraść własną matkę. Trafił do aresztu

Drzewa na terenie tarnowskich parków i zieleńców do przeglądu

Ratownicy GOPR wznawiają weekendowe dyżury w beskidzkich schroniskach

Podhale: 8-letnie dziecko pogryzione przez owczarka niemieckiego

Kolejne zatrzymania ws. grupy przestępczej zajmującej się kradzieżami aut i wymuszeniami

"Co Piłsudski by zrobił w tym położeniu?"

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Do północy mamy czas, by rozliczyć PIT

Jak Spółdzielnia Ogniwo stała się kulturowym sercem Krakowa?

Kraków zachęca do jazdy rowerem, ale w mieście brakuje miejsc postojowych dla jednośladów

Surowe mięso w walizkach pasażerów z Bliskiego Wschodu. Nietypowe odkrycie w Balicach

Jak chronić medyków przed przemocą? „Nauka samoobrony powinna być tak samo obowiązkowa jak nauka resuscytacji”

S52 nabiera tempa. Pierwszy krok do budowy Beskidzkiej Drogi Integracyjnej

Jak Spółdzielnia Ogniwo stała się kulturowym sercem Krakowa?

23-latek znęcał się i usiłował okraść własną matkę. Trafił do aresztu

Drzewa na terenie tarnowskich parków i zieleńców do przeglądu

Ratownicy GOPR wznawiają weekendowe dyżury w beskidzkich schroniskach

Podhale: 8-letnie dziecko pogryzione przez owczarka niemieckiego

Kolejne zatrzymania ws. grupy przestępczej zajmującej się kradzieżami aut i wymuszeniami

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię