Audycja z dn.29.03.2020 r.

INTERNETOWA ZAGADKA REGIONALNA (29.03.)

Wieś w powiecie BRZOZÓW, dziś w województwie podkarpackim, w II RP w województwie lwowskim.

Lokowana na prawie magdeburskim przez Kazimierza Wielkiego w 1352 r.

Według dokumentów kościelnych jeszcze na początku XVII w. miejscowa ludność mówiła po niemiecku.

W 1624 r. wieś została znacznie zniszczona przez Tatrów, ocalał m.in. kościół. W tym okresie przez wieś przetoczyły się również liczne epidemie cholery.

W czasie II wojny światowej od 1940 r. okupacyjne władze niemieckie próbowały, podobnie do "Goralenvolku", utworzyć odrębną narodowość w tej miejscowości. Stworzyły nowy termin określający jej mieszkańców.

Ani groźby wywozu do obozów koncentracyjnych, ani obiecywane korzyści nie wpłynęły na to, że jakiś mieszkaniec przyznał się do nowej narodowości. Wielu w celu uniknięcia poboru do armii niemieckiej przyznawała się do narodowości szwedzkiej.

Po nieudanej akcji germanizacyjnej 19 czerwca 1940 roku rozpoczęły się aresztowania.

Niektórych Niemcy osadzili najpierw w więzieniu w SANOKU, a potem wywieźli do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego" KL Auschwitz".

(fot.PKonopka/Wikipedia).

Ofiarą represji był także Sługa Boży ks. MARCIN TOMAKA, od 1934 r. proboszcz miejscowej parafii.

Niemieckim żołnierzom zwracał uwagę na ich niemoralne zachowanie i odmawiał kwaterowania na plebani. Aresztowany w 1940 r., więziony i torturowany, zmarł w niemieckim obozie koncentracyjnym w DACHAU w 1942 r. (numer 22242)

W 1917 r. w tej wsi urodził się JAN WYŻYKOWSKI (zm. 1974) geolog, inżynier górnik, badacz i odkrywca złóż rud miedzi na Dolnym Śląsku.

Pomnik J.Wyżykowskiego w LUBINIE ( fot. Michał460/Wikiepdia).

W 2003 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO został wpisany miejscowy drewniany gotycki Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, zbudowany pod koniec XIV wieku.

Proszę podać nazwę tej wsi.

ADRES INTERNETOWY: regionalne @ radiokrakow.pl    do wtorku 31.03.2020 r.

UPOMINKI:

książka ŻANNY SŁONIOWSKIEJ "Dom z witrażem"

3 płyty CD "Godni pamięci - znani i nieznani" (cz. 3.) 96 biogramów polskich uczonych prezentuje prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ.

21 numer półrocznika "ILCUSIANA".

Zestaw publikacji o OLKUSZU i Ziemi Olkuskiej

("Olkusz -Srebrne Miasto", "Mennica olkuska", "Zamek Rabsztyn", "Na Rabsztyn", "Olkuszanie dla niepodległości", "Muzeum twórczości Władysława Wołkowskiego" oraz "Legendy Srebrnego Grodu").

W najnowszym 21. numerze, ukazującego się w OLKUSZU, półrocznika "ILCUSIANA" czytelnicy odnajdą artykuł MATEUSZA RADOMSKIEGO omawiający życie i działalność ZOFII OKRAJNI (1876 -1947).

Autor, student ostatniego roku historii na Uniwersytecie Jagiellońskim, jest znawcą dziejów Olkusza, swego rodzinnego miasta.

Przypomina sylwetkę Zofii Okrajni działaczki Macierzy Szkolnej i współzałożycielki w Olkuszu ochronki św. Marcina, podczas I wojny światowej aktywnej działaczki Ligi Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego.

A jakie były dalsze losy, zmarłej w 1947 r. i zapomnianej dziś zupełnie kobiety - społecznika?

Posłuchaj!

(fot.Archiwum AGH).

Prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ z Polskiej Akademii Umiejętności przypomina naukowy dorobek, zmarłego w 2000 r. geofizyka STANISŁAWA MAŁOSZEWSKIEGO.

Był jednym z pierwszych absolwentów Wydziału Geologiczno-Mierniczego Akademii Górniczo-Hutniczej, którą ukończył w 1950 roku.

Tam zdobył stopnie i tytuły naukowe: doktorat (1959), habilitacja (1965), tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego (1971), profesora zwyczajnego (1976).

Stanisław Małoszewski był autorem około 100 rozpraw, monografii i artykułów, a także około 500 opracowań wykonanych dla potrzeb geologii, górnictwa, przemysłu i licznych instytucji badawczych.

Posłuchaj!

17 sierpnia 1940 r. zniszczenie pomnika przez Niemców ( fot.Wikipedia).

1 września 1940 r. niemieccy okupanci przemianowali krakowski Rynek Główny na Adolf Hitler Platz.

Nie była to jedyna zmiana w zaplanowanej germanizacji Krakowa poprzez tworzenie niemieckich nazw dla krakowskich ulic i placów.

Opowiada o tym krakowski historyk PIOTR BOROŃ.

Posłuchaj!

(fot.Archiwum UJ)

Pracownik Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego MACIEJ ZBOREK - koordynator projektu " Pamięć Uniwersytetu", przypomina jego główne cele i omawia sylwetkę zmarłego w 2019 r. profesora JANA KAISERA ( ur. 1941 r. w ŚWIĘTOCHŁOWICACH).

Był psychofizjologiem, od 1980 r. kierownikiem pierwszego w Polsce Zakładu Psychofizjologii działającego w Instytucie Psychologii UJ.

Archiwalne nagrania odsłaniają początki fascynacji Profesora psychofizjologią oraz powalają poznać jego poglądy na temat takich pojęć jak " nauka" oraz " autorytet".

Posłuchaj!