W tym roku obchodziliśmy 75-lecie „Sonderaktion Krakau” czyli aresztowania przez Niemców 6 listopada 1939 r. krakowskich profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej. Te dramatyczne wydarzenia powracają w rozmowie z MACIEJEM ZBORKIEM z Archiwum UJ oraz w archiwalnych wypowiedziach, zmarłego w 2008 r., historyka prof. Józefa Wolskiego.
Józef Wolski (1910 - 2008) – historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Łódzkiego.
Urodził się w Tarnowie w 1910 r. jako Józef Dzida. Jego ojcem chrzestnym był Władysław Brach, znany tarnowski kupiec, m.in. właściciel drogerii, w której pracował ojciec Józefa - Jan Dzida. Nazwisko na Wolski zmienił w 1938 r.
Ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1932, gdzie następnie podjął pracę jako asystent (1936 obronił pracę doktorską). 6 listopada 1939 wraz z 182 innymi osobami został aresztowany w akcji hitlerowskiej Sonderaktion Krakau i do 1941 był więziony w obozach koncentracyjnych. Po zwolnieniu podjął w 1942 działalność w tajnym nauczaniu na uniwersytecie. Po wojnie powrócił do pracy na UJ, do 1946 jako adiunkt. W 1946 habilitował się na podstawie rozprawy L'effondrement de la domination des Séleucides en Iran au IIIe siecle av. J.-C. W latach 1958-1980 profesor UJ, 1965-1968 był dziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego, po wydarzeniach marca 1968 nie chciał po raz kolejny kandydować na to stanowisko.
W latach 1946-1952 pracował w Uniwersytecie Łódzkim jako zastępca profesora (do 1948) i profesor, następnie na Uniwersytecie Wrocławskim (1952-1958).
W 1980 przeszedł na emeryturę. Tytuł profesora zwyczajnego uzyskał w 1962, od 1990 był członkiem czynnym PAU. Wieloletni członek Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN, przewodniczący tego komitetu od 1977. Wykładał gościnnie także w uczelniach zagranicznych w Bolonii, Padwie, na Sorbonie. W latach 1971-1975 kierował krakowskim oddziałem Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Był dziadkiem znanej pianistki Haliny Czerny-Stefańskiej. Franciszek Czerny-Schwarzenberg (ur. 1 października 1847 w Krakowie, zm. 14 lutego 1917 tamże) profesor UJ, z wykształcenia historyk, z zawodu geograf. Nazywany był badaczem gabinetowym. Dlaczego?
Prof. Stefan W.Alexandrowicz z Polskiej Akademii Umiejętności