Z danych przekazanych PAP przez Urząd Marszałkowski wynika, że w 2018 r udało się zlikwidować w Małopolsce 15 tys. 992 piece na paliwa stałe. Najwięcej – ok. 4 tys. - w Krakowie. Programy likwidacji przestarzałych "kopciuchów" były realizowane w 166 gminach regionu.

Poza Krakowem w zeszłym roku najwięcej pieców zlikwidowały: Wieliczka (423), Tarnów (329), Skawina (296) i Andrychów (220).

Całkowity koszt realizacji inwestycji związanych z likwidacją starych urządzeń grzewczych oszacowano na poziomie 172,2 mln zł, z czego 82,2 mln zł pochodziło z funduszy unijnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego, 47,4 mln zł stanowiły środki z budżetów gmin, 22,3 mln zł środki własne mieszkańców i przedsiębiorstw, a 20,3 mln zł podchodziło z Wojewódzkiego oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Małopolska była pierwszym regionem w Polsce, w którym przyjęto regulacje antysmogowe dla całego województwa. Przepisy weszły w życie 1 lipca 2017 r. Wprowadziły ograniczenia dotyczące eksploatacji kotłów węglowych oraz paliw stałych złej jakości.

Zgodnie z uchwałą sejmiku, w Małopolsce nadal można używać paliw stałych do ogrzewania, w tym węgla, ale zabroniono montowania przestarzałych pieców "kopciuchów" i korzystania z paliw niskiej jakości: mułów i flotów węglowych oraz drewna o wilgotności powyżej 20 proc. Do 1 stycznia 2023 r. mają zostać wymienione wszystkie stare piece, z wyjątkiem pieców klasy 3. i 4., dla których przewidziano 10-letni okres przejściowy czyli do końca 2026.

Zdaniem przedstawicieli Krakowskiego Alarmu Smogowego tempo wymiany pieców w Małopolsce jest zbyt wolne i dlatego wielokrotnie apelowali o przyśpieszenie tych działań. "Szacuje się, że Małopolsce funkcjonuje około pół miliona kotłów na paliwa stałe. Przy takim tempie ich wymiany, jakie jest obecnie, nie jesteśmy w stanie sprostać wymaganiom uchwały antysmogowej, która zakłada, że do końca 2022 wszystkie +kopciuchy+ powinny zniknąć. Z naszych badań wynika, że mieszkańcy regionu nie mają jasnego sygnału, że już za kilka lat zaczną obowiązywać ostrzejsze przepisy" - powiedziała PAP Ewa Lutomska z KAS. "Kraków nie upora się z problemem zanieczyszczenia powietrza, jeśli nie zostaną podjęte zdecydowane działania także w gminach ościennych" – dodała.

W ostatnich dniach zarząd województwa zdecydował, że gminy z tzw. obwarzanka krakowskiego: Igołomia, Liszki, Michałowice, Mogilany, Niepołomice, Skawina, Świątniki, Zabierzów i Zielonki otrzymają ponad 19 mln zł więcej w formie dotacji na wymianę pieców węglowych. Dodatkowe fundusze pochodzą z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020.

"Udzielimy samorządom wszelkiej możliwej pomocy, aby proces wymiany starych pieców oraz inwestycje w instalacje fotowoltaiczne, termomodernizację budynków i rozwój ekologicznego, elektrycznego transportu odbywały się jak najszybciej. Chcemy poszerzać sieć ekodoradców w poszczególnych gminach, którzy pomagają mieszkańcom" – mówił PAP wicedyrektor Szatanik.

Liderem w walce ze smogiem jest w Małopolsce Kraków. Według danych Urzędu Miasta od 1995 r. w mieście zlikwidowano 45 tys. 649 palenisk węglowych, z czego w latach 2012-2019 - 25 tys.793. Rekordowy był pod tym względem rok 2017, kiedy wymieniono ponad 6 tys. pieców.

Wymiana pieców i obsługa wniosków dotacyjnych była dofinansowana dzięki pieniądzom z programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej "KAWKA" i Life, realizowanego ze środków UE. W sumie w Krakowie od 1995 r. wydano na ten cel 343,1 mln zł.

Dotacja dla mieszkańców na likwidację palenisk węglowych w ramach przyjętego w mieście Programu Ograniczania Niskiej Emisji wynosiła początkowo nawet do 100 proc. kosztów takiej inwestycji, potem jej wysokość była sukcesywnie zmniejszana: do 80 proc. i do 60 proc. w 2019 r.

Krakowianie, którzy po wymianie pieca węglowego na inne źródło energii płacą wyższe rachunki, mogą korzystać z lokalnego programu osłonowego i dopłat do kosztów ogrzewania. Ten program będzie realizowany co najmniej do 2022 r. z możliwością przedłużenia na kolejne lata. W 2018 r. takie dofinansowanie przyznano ponad 2,7 tys. gospodarstw domowych.

Od 1 września w Krakowie obowiązuje całkowity zakaz stosowania paliw stałych - węgla i drewna. Na aplikacjach pokazujących stan powierza stolica Małopolski coraz częściej jest zielonym punktem wśród ościennych gmin.

W mieście według szacunków urzędników pozostało jeszcze około 4 tys. pieców węglowych w 2,5 tys. budynków. Każdy z tych przypadków - ze względu na problemy społeczno-socjalne, finansowe, zły stan techniczny budynków, nieprzeprowadzone postępowanie spadkowe, brak zgody współwłaściciela nieruchomości, nieuregulowany stan prawny nieruchomości - jest rozpatrywany indywidualnie.

"Przygotowujemy obecnie program dla osób, które do tej pory nie dostały dofinansowania do wymiany pieców, bo ich wnioski zostały odrzucone ze względów formalnych" - powiedział PAP Kamil Popiela z Urzędu Miasta Krakowa.

W budżecie miasta na 2020 r. ma zostać zarezerwowanych ok. 5 mln zł, a program ten może objąć ponad 400 mieszkańców, którzy złożyli wnioski o dofinansowanie do 30 czerwca, ale go nie dostali bo np. nie podali metrażu mieszkania, nie mają tytułu prawnego do nieruchomości lub zgody współwłaściciela. Mieszkańcy, którzy dopełnią formalności będą mogli ubiegać się o maksymalnie 60-procentowe dofinansowanie inwestycji.

Kraków podejmuje także inne działania, by ograniczyć zanieczyszczenie powietrza: instytucje miejskie m.in. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Zarząd Dróg Miasta Krakowa, Zarząd Transportu Publicznego, Zarząd Budynków Komunalnych, Zarząd Zieleni Miejskiej, Zarząd Infrastruktury Sportowej, Zarząd Cmentarzy Komunalnych, Miejskie Centrum Profilaktyki Uzależnień, Krakowskie Biuro Festiwalowe, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Muzeum Inżynierii Miejskiej otrzymały w środę 17 samochodów elektrycznych marki Hyundai Kona, jeszcze w tym roku mają dostać kolejnych 30 takich pojazdów. Wszystkie jeżdżące po mieście autobusy spełniają, co najmniej wysoką normę Euro 5, kursują także autobusy elektryczne. Krakowskie Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne ogłosiło przetarg na zakup 50 nowych przegubowych autobusów elektrycznych, które mają być dostarczone do końca 2020 r.

 

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy


Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku  oraz Twitterze.

Zastrzegamy sobie prawo publikacji wybranych opinii.

 

 

 

(PAP/ko)