Jak mówi Tomasz Gierat, dyrektor Ojcowskiego Parku Narodowego, nowe centrum edukacyjne powstanie w zabytkowej willi „Grzybowska” wybudowanej pod koniec XIX wieku. Zrujnowany budynek wymaga kapitalnego remontu i adaptacji na cele edukacyjne, na co Ojcowski Park Narodowy dostał unijne dofinansowanie w wysokości ponad 5,7 mln zł. Koszt całego przedsięwzięcia oszacowano na 8,3 mln zł.
W ramach projektu powstała już kładka pieszo-jezdna prowadząca do willi. „Miejsce to będzie wyjątkowe i połączy cele edukacyjne z ochroną nietoperzy, dla których zostanie przeznaczony jeden pion budynku – specjalnie dostosowany do ich potrzeb. Zwierzęta te pojawiają się tam w okresie letnim, tworząc tzw. kolonię letnią” - mówi Gierat.
Z wizytą w sypialni nietoperza
Głównym zadaniem centrum będzie edukacja społeczeństwa na temat nietoperzy, w ujęciu lokalnym i globalnym, poznanie ich biologii i znaczenia w przyrodzie, sposobów ochrony oraz zwiększenie akceptacji tych niezwykle charyzmatycznych i prowadzących skryty tryb życia zwierząt.
„Willa to doskonała lokalizacja, aby nieinwazyjnie monitorować zachowania tych ssaków. Interaktywna przestrzeń edukacyjno-wystawiennicza będzie odkrywcza, pobudzająca do myślenia oraz oparta na zaangażowaniu wielu zmysłów” - dodaje dyrektor.
Odwiedzający Domu Nietoperza będą się poruszać po jego pomieszczeniach, m.in. kuchni i sypialni, dzięki czemu możliwe będzie poznanie zwyczajów i życia nietoperzy przez pryzmat doświadczeń ludzkich.
Według zapowiedzi działania przyszłego centrum edukacyjnego będą skierowane do szerokiego grona odbiorców, między innymi do grup szkolnych, turystów indywidualnych, studentów. Będzie ono częściowo dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. Centrum ma być również przestrzenią szkoleniową, w której odbywać się będzie wymiana doświadczeń pomiędzy pracownikami Ojcowskiego Parku Narodowego, przewodnikami, wolontariuszami i specjalistami (chiropterologami). Otwarcie obiektu zaplanowano na 2028 rok.
Mroczek późny i nocek wąsatek
Nietoperze to najbardziej kojarzona z Ojcowskim Parkiem Narodowym grupą zwierząt, a stylizowana sylwetka tego ssaka umieszczona jest w godle parku. Spośród 26 gatunków nietoperzy żyjących w Polsce na terenie OPN stwierdzono 21, w tym zimujących 19. Nietoperze mają w parku bardzo dobre warunki do życia - to tereny zalesione ze skałami wapiennymi, jest tu dostatek pożywienia oraz dogodnych miejsc do zimowania w jaskiniach.
Najliczniejszym gatunkiem jest podkowiec mały. Inne zaobserwowane gatunki w Ojcowie i okolicach to chociażby podkowiec duży, nocek duży, nocek rudy, nocek orzęsiony, nocek łydkowłosy, nocek Brandta, nocek wąsatek, nocek Alkatoe, mroczek późny, gacek brunatny, mopek zachodni.
Liczba nietoperzy w OPN rośnie. Wpływ na dobrostan tych ssaków ma poprawa stanu środowiska naturalnego, związana przede wszystkim z wycofaniem toksycznych środków ochrony roślin, oraz dobra ochrona stanowisk zimowania.