"Obserwujemy duży wzrost wszczynanych procedur "Niebieskiej karty", ale to się przekłada na wzrost świadomości społecznej. Coraz więcej osób wie, że można szukać pomocy, że powinno się interweniować. Mowa tu choćby o środowisku sąsiedzkim" - mówiła Katarzyna Łach, wojewódzka koordynator programu przeciwdziałania przemocy.
Na terenie całego kraju w 2023 roku procedur "Niebieskiej Karty" wszczęto ponad 80 tysięcy.
Krzyki za ścianą u sąsiadów? Skończmy z tabu
"Powinniśmy reagować, gdy komuś za ścianą dzieje się krzywda. Za pośrednictwem mediów chcemy głośno powiedzieć, że ci, których dotyka przemoc, nie są sami. Mogą liczyć na systemowe wsparcie" - podkreślała podczas briefingu prasowego wicewojewoda małopolska Elżbieta Achinger.
O konieczności powiadamiania służb mówili także przedstawiciele policji oraz operatorzy z Centrum Powiadamiania Ratunkowego.
"Pomocą osobom pokrzywdzonym przemocą służy wiele instytucji, między innymi powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej czy ośrodki interwencji kryzysowej. Kierujemy apel o przerwanie przemocy również do osób, które są jej świadkami. Najczęściej są to sąsiedzi lub najbliższa rodzina. Osoby te informując o przemocy, swoją postawą dają siłę i wsparcie osobom pokrzywdzonym. W pilnych przypadkach należy dzwonić pod numer alarmowy 112" – mówiła komisarz Beata Wcisło z Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie.
Jak powinno wyglądać zgłoszenie operatorowi numeru 112? "Mówmy prawdę, jak jest. Nie wolno bać się zgłaszać tego rodzaju sytuacji, bo milczenie może doprowadzić do tragedii. Pomagajmy też, jeśli ktoś wprost szuka pomocy u sąsiadów. To może być właśnie ten moment, by zatrzymać przemoc. Prośba o pomoc to nie wstyd" – podkreślała Kamila Jastrząb operator z Centrum Powiadamiania Ratunkowego.
"Niebieska karta" - jak wygląda wszczęcie procedury
\Procedura „Niebieskiej Karty” przewiduje ścisłą współpracę służb realizujących zadania dotyczące przeciwdziałania przemocy domowej. Jej celem jest interwencja i przerwanie przemocy, w kolejnych krokach zapobiegnięcie dalszemu stosowaniu przemocy domowej oraz pomoc i wsparcie poprzez realizację indywidualnego planu pomocy. Wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A”. Kartę wypełnia przedstawiciel właściwej służby, gdy w toku prowadzonych czynności służbowych poweźmie podejrzenie o stosowaniu przemocy domowej – lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej. Do wypełniania formularza „Niebieska Karta – A” są zobowiązani m.in.: policjant, przedstawiciel jednostki organizacyjnej pomocy społecznej – pracownik socjalny, asystent rodziny, pracownik specjalistycznego ośrodka wsparcia dla osób doznających przemocy domowej, przedstawiciel ochrony zdrowia – lekarz, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, przedstawiciel oświaty – nauczyciel, wychowawca, przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, żandarmeria wojskowa.
"Wszczęcie procedury nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą domowej" – podaje zastępczyni naczelnika Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie, wiceprzewodnicząca Zespołu podinsp. Aneta Giżyńska.
Kolejne etapy pracy z rodziną/osobą doznającą przemocy to powołanie grupy diagnostyczno-pomocowej i zaproszenie osoby doznającej przemocy na spotkanie, wspólne omówienie dalszych, interdyscyplinarnych działań pomocowych. Zespół interdyscyplinarny składa się z przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia, organizacji pozarządowych, kuratorów sądowych, a czasami prokuratorów oraz przedstawicieli podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej. W skład zespołu może wchodzić również przedstawiciel żandarmerii wojskowej – jeśli żandarmeria złoży taki wniosek do wójta, burmistrza, prezydenta.
W 2022 r. wszczęto 4403 procedury „Niebieskiej Karty”, w tym 1002 dla małoletnich. Odnotowano 48 przypadków odebrania dziecka z rodziny w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie (art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie – nazewnictwo obowiązujące w 2021 r.).
W 2023 r. wszczęto 5322 procedur „Niebieskiej Karty”, w tym 1869 dla małoletnich, odnotowano 66 przypadków zapewnienia dziecku ochrony (…) w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą domową (art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej – nazewnictwo obowiązujące w znowelizowanej ustawie od czerwca 2023 r.).
Natomiast w I połowie 2024 r. wszczęto już 3150 procedur „Niebieskie Karty”, w tym 1488 dla małoletnich, i odnotowano 48 przypadków zapewnienia dziecku ochrony (…) w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą domową (tyle samo co w całym 2022 r.)
Więcej o procedurze „Niebieskiej Karty”